పోతన తెలుగు భాగవతము

6-82-ఉ.

"మీరు పరేతనాయకుని మేలిమి దూత లఁటేనిఁ బల్కుఁ డా
తోరపుఁ బుణ్యలక్షణము, దుష్కృతభావము, దండకృత్యమున్
బీరముతోడ నీతని కభీష్టనివాసముఁ, బోలి దండ్యు లె
వ్వారలొ? సర్వభూతములొ? వారొక కొందఱు పాపకర్ములో?"

టీకా:

మీరు = మీరు; పరేతనాయకుని = యముని {పరేత నాయకుడు - పరేత (మరణించినవారి, భూతముల)కి నాయకుడు, యముడు}; మేలిమి = ఉత్తమ; దూతలు = దూతలు; అటేని = అయినచో; పల్కుడా = చెప్పండి; తోరపు = స్థూలమైన; పుణ్య = పుణ్యము చేసినవారి; లక్షణము = లక్షణమును; దుష్కృత = పాపపు; భావమున్ = భావము; దండ = దండించెడి; కృత్యమున్ = పనిని; బీరము = పరాక్రమము; తోడన్ = తోటి; ఈతని = ఇతనియొక్క; అభీష్ట = తగిన; నివాసము = గమ్యము; పూని = పూని; దండ్యులు = దండింపదగినవారు; ఎవ్వారలో = ఎవరో; సర్వ = సమస్తమైన; భూతములో = భూతములో; వారొక = వాటిలో ఒక; కొందఱు = కొంతమంది; పాప = పాపపు; కర్ములో = కర్మలు చేయువారో.

భావము:

“మీరు యమదూతలైతే పుణ్య లక్షణాన్ని, పాప స్వరూపాన్ని, దండనీతిని వివరించండి. ఇతడు ఉండ వలసిన స్థానాన్ని వెల్లడించండి. దండింపదగినవా రెవరు? లోకంలోని సర్వ ప్రాణులా? లేక పాపకర్ములైన కొందరా?”