దశమ స్కంధము - ఉత్తర : చిత్రరేఖ పటంబున చూపుట
- ఉపకరణాలు:
సంగరరంగ నిర్దళిత చండవిరోధి వరూధినీశ మా
తంగ తురంగ సద్భట రథప్రకరైక భుజావిజృంభణా
భంగ పరాక్రమప్రకట భవ్యయశోమహనీయమూర్తి కా
ళింగుఁడు వీఁడె చూడు తరళీకృత చారుకురంగలోచనా!
టీకా:
సంగరరంగ = యుద్ధభూమిలో; నిర్దళిత = నరకబడిన; చండ = భయంకరమైన; విరోధి = శత్రువుల; వరూధినీశ = సేనానాయకులు; మాతంగ = ఏనుగులు; తురంగ = గుఱ్ఱములు; సద్భట = మంచియోధులు; రథ = రథములు; ప్రకర = సమూహమును; ఏక = ఒంటి; భుజా = చేతి; విజృంభణా = ఆటోపముచేత; భంగ = భంగము నొందించిన; పరాక్రమ = శౌర్యమును; ప్రకట = ప్రదర్శించు; భవ్య = గొప్ప; యశః = కీర్తిచేత; మహనీయ = గొప్ప; మూర్తి = వ్యక్తి; కాళింగుడు = కళింగదేశపు వాడు; వీడె = ఇతడె; చూడు = చూడుము; తరళీకృత = చలింపజేయబడిన; చారు = అందమైన; కురంగలోచనా = లేడికన్నులు కలదానా.
భావము:
లేడికన్నుల ఉషా సుందరీ! ఇడుగో చూడుము. ఇతడు కళింగ భూపాలుడు యుద్ధరంగంలో శత్రువులను చీల్చిచెండాడేవాడు; వైరిసేనాపతులను చతురంగబలాలను తన అవక్రపరాక్రమంతో పరాజితులను గావించి అఖండ మైన కీర్తిగాంచిన వీరాధివీరుడు.