దశమ స్కంధము - పూర్వ : సర్పరూపి శాపవిమోచనము
- ఉపకరణాలు:
నినుఁ జింతించిన విన్నఁ బేరుకొనినన్ నిర్మూలమై క్రుస్సి పా
పనికాయంబు వినష్టమౌ నఁట; భవత్పాదంబు నా మీఁదఁ బె
ట్టినఁ దద్భ్రాహ్మణశాపసంజనిత కౌటిల్యంబు దా నిల్చునే?
వనజాతేక్షణ! నేడు బాసె నురగత్వం బెల్ల నేఁ బోయెదన్."
టీకా:
నినున్ = నిన్ను; చింతించినన్ = తలచినచో; విన్నన్ = నీ కథలు వినినను; పేరుకొనిన్ = నీ నామ ముచ్చరించినను; నిర్మూలము = మొదలంట నాశనమై; క్రుస్సి = కృశించి; పాప = పాపముల {పాపనికాయము - మనోవాక్కాయకర్మల చేత చేయబడిన పాపములు}; నికాయంబు = సమూహము; వినష్టము = మిక్కిలి నష్టము; ఔను = అగును; అట = ఇది ప్రసిద్ధము; భవత్ = నీ యొక్క; పాదంబు = కాలు; నా = నా; మీదన్ = పైన; పెట్టినన్ = పెట్టుటవలన; తత్ = ఆ యొక్క; బ్రాహ్మణ = విప్రుల; శాప = శాపముచేత; సంజనిత = కలిగిన; కౌటిల్యంబు = కుటిలునిగా నుండుట; తాన్ = అది; నిల్చునే = నిలబడగల్గునా, లేదు; వనజాతేక్షణ = పద్మాక్ష, కృష్ణా; నేడు = ఇవాళ; పాసెను = తొలగెను; ఉరగత్వంబు = సర్పదేహము; ఎల్లన్ = అంతయును; నేన్ = నేను; పోయెదన్ = వెళ్ళిపోవుదును.
భావము:
ఓ కమలాక్షా! నిన్ను ధ్యానించినా, నీ కథలు విన్నా నీ నామం కీర్తించినా పాపరాశి మొదలంటా క్షీణించి నశిస్తుందని చెప్తారు. మరి నీ పాదం తాకిన పిమ్మట, విప్రుల శాపం వలన ఏర్పడిన ఆ వికృతాకారం ఎలా నిలుస్తుంది? నీ దయవలన నాకు నేటితో ఆ సర్పజన్మ తొలగిపోయింది. నేనిక సెలవు తీసుకొంటాను.”