చతుర్థ స్కంధము : అధ్యాయము – 2
- ఉపకరణాలు:
అయం తు దేవయజన ఇన్ద్రోపేన్ద్రాదిభిర్భవః
సహ భాగం న లభతాం దేవైర్దేవగణాధమః
- ఉపకరణాలు:
విదుర ఉవాచ
భవే శీలవతాం శ్రేష్ఠే దక్షో దుహితృవత్సలః
విద్వేషమకరోత్కస్మాదనాదృత్యాత్మజాం సతీమ్
- ఉపకరణాలు:
కస్తం చరాచరగురుం నిర్వైరం శాన్తవిగ్రహమ్
ఆత్మారామం కథం ద్వేష్టి జగతో దైవతం మహత్
- ఉపకరణాలు:
ఏతదాఖ్యాహి మే బ్రహ్మన్జామాతుః శ్వశురస్య చ
విద్వేషస్తు యతః ప్రాణాంస్తత్యజే దుస్త్యజాన్సతీ
- ఉపకరణాలు:
మైత్రేయ ఉవాచ
పురా విశ్వసృజాం సత్రే సమేతాః పరమర్షయః
తథామరగణాః సర్వే సానుగా మునయోऽగ్నయః
- ఉపకరణాలు:
తత్ర ప్రవిష్టమృషయో దృష్ట్వార్కమివ రోచిషా
భ్రాజమానం వితిమిరం కుర్వన్తం తన్మహత్సదః
- ఉపకరణాలు:
ఉదతిష్ఠన్సదస్యాస్తే స్వధిష్ణ్యేభ్యః సహాగ్నయః
ఋతే విరిఞ్చాం శర్వం చ తద్భాసాక్షిప్తచేతసః
- ఉపకరణాలు:
సదసస్పతిభిర్దక్షో భగవాన్సాధు సత్కృతః
అజం లోకగురుం నత్వా నిషసాద తదాజ్ఞయా
- ఉపకరణాలు:
ప్రాఙ్నిషణ్ణం మృడం దృష్ట్వా నామృష్యత్తదనాదృతః
ఉవాచ వామం చక్షుర్భ్యామభివీక్ష్య దహన్నివ
- ఉపకరణాలు:
శ్రూయతాం బ్రహ్మర్షయో మే సహదేవాః సహాగ్నయః
సాధూనాం బ్రువతో వృత్తం నాజ్ఞానాన్న చ మత్సరాత్
- ఉపకరణాలు:
అయం తు లోకపాలానాం యశోఘ్నో నిరపత్రపః
సద్భిరాచరితః పన్థా యేన స్తబ్ధేన దూషితః
- ఉపకరణాలు:
ఏష మే శిష్యతాం ప్రాప్తో యన్మే దుహితురగ్రహీత్
పాణిం విప్రాగ్నిముఖతః సావిత్ర్యా ఇవ సాధువత్
- ఉపకరణాలు:
గృహీత్వా మృగశావాక్ష్యాః పాణిం మర్కటలోచనః
ప్రత్యుత్థానాభివాదార్హే వాచాప్యకృత నోచితమ్
- ఉపకరణాలు:
లుప్తక్రియాయాశుచయే మానినే భిన్నసేతవే
అనిచ్ఛన్నప్యదాం బాలాం శూద్రాయేవోశతీం గిరమ్
- ఉపకరణాలు:
ప్రేతావాసేషు ఘోరేషు ప్రేతైర్భూతగణైర్వృతః
అటత్యున్మత్తవన్నగ్నో వ్యుప్తకేశో హసన్రుదన్
- ఉపకరణాలు:
చితాభస్మకృతస్నానః ప్రేతస్రఙ్న్రస్థిభూషణః
శివాపదేశో హ్యశివో మత్తో మత్తజనప్రియః
పతిః ప్రమథనాథానాం తమోమాత్రాత్మకాత్మనామ్
- ఉపకరణాలు:
తస్మా ఉన్మాదనాథాయ నష్టశౌచాయ దుర్హృదే
దత్తా బత మయా సాధ్వీ చోదితే పరమేష్ఠినా
- ఉపకరణాలు:
మైత్రేయ ఉవాచ
వినిన్ద్యైవం స గిరిశమప్రతీపమవస్థితమ్
దక్షోऽథాప ఉపస్పృశ్య క్రుద్ధః శప్తుం ప్రచక్రమే
- ఉపకరణాలు:
నిషిధ్యమానః స సదస్యముఖ్యైర్దక్షో గిరిత్రాయ విసృజ్య శాపమ్
తస్మాద్వినిష్క్రమ్య వివృద్ధమన్యుర్జగామ కౌరవ్య నిజం నికేతనమ్
- ఉపకరణాలు:
విజ్ఞాయ శాపం గిరిశానుగాగ్రణీర్నన్దీశ్వరో రోషకషాయదూషితః
దక్షాయ శాపం విససర్జ దారుణం యే చాన్వమోదంస్తదవాచ్యతాం ద్విజాః
- ఉపకరణాలు:
య ఏతన్మర్త్యముద్దిశ్య భగవత్యప్రతిద్రుహి
ద్రుహ్యత్యజ్ఞః పృథగ్దృష్టిస్తత్త్వతో విముఖో భవేత్
- ఉపకరణాలు:
గృహేషు కూటధర్మేషు సక్తో గ్రామ్యసుఖేచ్ఛయా
కర్మతన్త్రం వితనుతే వేదవాదవిపన్నధీః
- ఉపకరణాలు:
బుద్ధ్యా పరాభిధ్యాయిన్యా విస్మృతాత్మగతిః పశుః
స్త్రీకామః సోऽస్త్వతితరాం దక్షో బస్తముఖోऽచిరాత్
- ఉపకరణాలు:
విద్యాబుద్ధిరవిద్యాయాం కర్మమయ్యామసౌ జడః
సంసరన్త్విహ యే చాముమను శర్వావమానినమ్
- ఉపకరణాలు:
గిరః శ్రుతాయాః పుష్పిణ్యా మధుగన్ధేన భూరిణా
మథ్నా చోన్మథితాత్మానః సమ్ముహ్యన్తు హరద్విషః
- ఉపకరణాలు:
సర్వభక్షా ద్విజా వృత్త్యై ధృతవిద్యాతపోవ్రతాః
విత్తదేహేన్ద్రియారామా యాచకా విచరన్త్విహ
- ఉపకరణాలు:
తస్యైవం వదతః శాపం శ్రుత్వా ద్విజకులాయ వై
భృగుః ప్రత్యసృజచ్ఛాపం బ్రహ్మదణ్డం దురత్యయమ్
- ఉపకరణాలు:
భవవ్రతధరా యే చ యే చ తాన్సమనువ్రతాః
పాషణ్డినస్తే భవన్తు సచ్ఛాస్త్రపరిపన్థినః
- ఉపకరణాలు:
నష్టశౌచా మూఢధియో జటాభస్మాస్థిధారిణః
విశన్తు శివదీక్షాయాం యత్ర దైవం సురాసవమ్
- ఉపకరణాలు:
బ్రహ్మ చ బ్రాహ్మణాంశ్చైవ యద్యూయం పరినిన్దథ
సేతుం విధారణం పుంసామతః పాషణ్డమాశ్రితాః
- ఉపకరణాలు:
ఏష ఏవ హి లోకానాం శివః పన్థాః సనాతనః
యం పూర్వే చానుసన్తస్థుర్యత్ప్రమాణం జనార్దనః
- ఉపకరణాలు:
తద్బ్రహ్మ పరమం శుద్ధం సతాం వర్త్మ సనాతనమ్
విగర్హ్య యాత పాషణ్డం దైవం వో యత్ర భూతరాట్
- ఉపకరణాలు:
మైత్రేయ ఉవాచ
తస్యైవం వదతః శాపం భృగోః స భగవాన్భవః
నిశ్చక్రామ తతః కిఞ్చిద్విమనా ఇవ సానుగః
- ఉపకరణాలు:
తేऽపి విశ్వసృజః సత్రం సహస్రపరివత్సరాన్
సంవిధాయ మహేష్వాస యత్రేజ్య ఋషభో హరిః
- ఉపకరణాలు:
ఆప్లుత్యావభృథం యత్ర గఙ్గా యమునయాన్వితా
విరజేనాత్మనా సర్వే స్వం స్వం ధామ యయుస్తతః