పోతన తెలుగు భాగవతము

పోతన తెలుగు భాగవతము

అనుయుక్తాలు- పారిభాషికపదాలు : అరిషడ్వర్గాలు - వివరణ

అరిషడ్వర్గాలు - వివరణ


కామము=మిక్కలిగా సంపాదించవలెనని యావ కల చిత్తవృత్తి.-(నరకాసురుడు, జరాసంధుడు అనేక స్త్రీలను, రాజులను చెఱపట్టి నశించుట. )
క్రోధము=తన పనికి విఘ్నము కలిగించిన వాని శిక్షించవలెననెడి చిత్తవృత్తి.-(శిశుపాలుడు తను వివాహమాడదలచిన రుక్మిణిని కృష్ణుడు వివాహమాడెనని కృష్ణుని క్రోధించి నశించుట. )
లోభము=తనకు లభించిన దానిని ఇతరులకు ఇవ్వలేని చిత్తవృత్తి.-(దుర్యోధనుడు లోభము వలన నశించుట. )
మోహము=పుత్ర, కళత్ర, ధనాదుల ఎడ మిక్కుటమైన తగులము కల చిత్తవృత్తి.-(దశరథుడు కైక మీది మోహముచేత నశించుట. )
మదము=జన్మ, విద్య, ధన, వైభవాదుల కలిమి వలన గర్వాంథము కల చిత్తవృత్తి.-(కార్తవీర్యుని పుత్రుల మదము వలన నశించుట.)
మాత్సర్యము=తన కంటె ఎక్కుడు భోగములు కల ఇతరులందు ఓర్వలేకపోవు చిత్తవృత్తి.-(శిశుపాలుడు కృష్ణుని వైభవము చూసి ఓర్వలేక వదరి నశించుట)
రాగద్వేషాలు - వివరములు