అనుయుక్తాలు- పారిభాషికపదాలు : చతుర్వింశతి తత్వాలు
చతుర్వింశతితత్వములు (3-891-వ.), (6-330-వ.)
ప్రకృతి చతుర్వింశతి తత్వములు = 24
కర్మేంద్రియములు 5
1 చేతులు
2 కాళ్ళు
3 నోరు
4 గుదము
5 ఉపస్తు
ఙ్ఞానేంద్రియములు 5
6 కన్నులు
7 చెవులు
8 ముక్కు
9 నాలుక
10 చర్మము
విషయపంచకము 5
11 చూపు
12 వాసన
13 శబ్దము
14 రుచి
15 స్పర్శ
మహాభూతములు 5
16 భూమి
17 ఆకాశము
18 గాలి
19 నీరు
20 నిప్పు
అంతఃకరణచతుష్టయము 4
21 మనస్సు
22 బుద్ధి
23 అహంకారము
24 మాయ (మనోబుద్ధ్యహంకారములకు కారణమైన తిక్షేపశక్తి)
మొత్తము 24
ఇరవైనాలుగు తత్వములు X. i - 537 (వచనం)
| పంచభూతములు | 5 | 1 భూమి, 2 జలము, 3 అగ్ని, 4 వాయువు, 5 ఆకాశము |
|---|---|---|
| పంచఙ్ఞానేంద్రియములు | 5 | 1 శ్రోత్రము(చెవి), 2 త్వక్కు(చర్మము), 3 చక్షుస్సు(కన్ను), 4జిహ్వ(నాలుక), 5 ఘ్రాణము(ముక్కు) |
| పంచకర్మేంద్రియములు | 5 | 1 వాక్కు(నోరు), 2 పాణి(చేయి), 3పాద(కాలు), 4 పాయువు (గుదము), 5 గుహ్యము(రహస్యేంద్రియము) |
| విషయపంచకము | 5 | 1 శబ్దము(చప్పుడు), 2 స్పర్శము, 3 రూపము(ఆకృతి), 4రసము (రుచి), 5 గంధము(వాసన) |
| అహంకార త్రయము | 3 | 1 అహంకారము, 2 బుద్ధి, 3 మహత్తు (అవ్యక్తము) |
| మనస్సు | 1 | |
| మొత్తము | 24 |