అనుయుక్తాలు- పారిభాషికపదాలు : కాలము-కొలత (1&2) సూక్ష్మకాలము దినభాగములు
(1) దినభాగములు - ముహుర్తములు
(ద్వితీయస్కంధము,12వ పద్యము)(సూర్యోదయము 06.00 గంటలకు అయితే, కానిచో సవరించుకొనవలెను) చూ. ఆంద్రశబ్దరత్నాకరము, సూర్యారాయాంధ్ర నిఘంటులు - దినభాగములు
క్రమసంఖ్య | పేరు | పగలు సమయము గం.ని లలో | రాత్రి సమయము గం.ని లలో |
---|---|---|---|
1 | రౌద్రము | 6 నుండి 6.48 | 18 నుండి 18.48 |
2 | శ్వేతము | 6.48 నుండి 7.36 | 18.48 నుండి 19.36 |
3 | మైత్రము | 7.36 నుండి 8.24 | 19.36 నుండి 20.24 |
4 | కారభటము | 8.24 నుండి 9.12 | 20.24 నుండి 21.12 |
5 | సావిత్రము | 9.12 నుండి 10 | 21.12 నుండి 22 |
6 | విజయము | 10 నుండి 10.48 | 22 నుండి 22.48 |
7 | గాంధర్వము | 10.48 నుండి 11.36 | 22.48 నుండి 23.36 |
8 | కుతపము | 11.36 నుండి 12.24 | 23.36 నుండి 0.24 |
9 | రౌహిణేయము | 12.24 నుండి 13.12 | 0.24 నుండి 1.12 |
10 | విరించము | 1.12 నుండి 2 | 13.12 నుండి 14 |
11 | సోమము | 2 నుండి 2.48 | 14 నుండి 14.48 |
12 | నిరృతి | 2.48 నుండి 3.36 | 14.48 నుండి 15.36 |
13 | మహేంద్రము | 3.36 నుండి 4.24 | 15.36 నుండి 16.24 |
14 | వరుణము | 4.24 నుండి 5.12 | 16.24 నుండి 17.12 |
15 | భటము | 5.12 నుండి 6 | 17.12 నుండి 18 |
(2) కాలము కొలతలు
రాశి | విలువ | సుమారు ఇప్పటి పరిమాణము | |
---|---|---|---|
సూక్ష్మకాలము - సూర్యకిరణములోని 1/6 వ వంతు త్రసరేణువును కాంతి దాటు సమయము పరమాణువు 0.33 micro sec | |||
1 | అణువు | 2 పరమాణువులు | 0.65 micro sec |
2 | త్రసరేణువు | 3 అణువులు | 0.13 micro sec |
3 | తృటి | 3 త్రసరేణువు | 0.39 milli sec |
4 | వేధ | 100 త్రసరేణువులు | 13.33 millisec |
5 | లవము | 3 వేధలు | 0.4 sec |
6 | నిమేషము | 3 లవములు | 1.2 sec |
7 | క్షణము | 3 నిమేషములు | 3.6 sec |
8 | కాష్ఠ | 5 క్షణములు | 18 sec |
9 | లఘువు | 10 కాష్ఠలు | 3 min |
10 | నాడి | 50 లఘువులు | 15 min |
11 | ముహుర్తము | 2 నాడులు | 30 min |
12 | ప్రహరము, యామము | 6 లేదా 7 నాడులు | 3 Hrs |
13 | పగలు లేదా రాత్రి | 4 యామములు | 12 Hrs |
14 | దినము | 8 యామములు | 24 Hrs |