ద్వాదశ స్కంధః : ద్వితీయోఽధ్యాయః - 2
12-2-1
శ్రీశుక ఉవాచ
తతశ్చానుదినం ధర్మః సత్యం శౌచం క్షమా దయా .
కాలేన బలినా రాజన్నంక్ష్యత్యాయుర్బలం స్మృతిః
12-2-2
విత్తమేవ కలౌ నౄణాం జన్మాచారగుణోదయః .
ధర్మన్యాయవ్యవస్థాయాం కారణం బలమేవ హి
12-2-3
దాంపత్యేఽభిరుచిర్హేతుర్మాయైవ వ్యావహారికే .
స్త్రీత్వే పుంస్త్వే చ హి రతిర్విప్రత్వే సూత్రమేవ హి
12-2-4
లింగమేవాశ్రమఖ్యాతావన్యోన్యాపత్తికారణం .
అవృత్త్యా న్యాయదౌర్బల్యం పాండిత్యే చాపలం వచః
12-2-5
అనాఢ్యతైవాసాధుత్వే సాధుత్వే దంభ ఏవ తు .
స్వీకార ఏవ చోద్వాహే స్నానమేవ ప్రసాధనం
12-2-6
దూరే వార్యయనం తీర్థం లావణ్యం కేశధారణం .
ఉదరంభరతా స్వార్థః సత్యత్వే ధార్ష్ట్యమేవ హి
12-2-7
దాక్ష్యం కుటుంబభరణం యశోఽర్థే ధర్మసేవనం .
ఏవం ప్రజాభిర్దుష్టాభిరాకీర్ణే క్షితిమండలే
12-2-8
బ్రహ్మవిట్క్షత్రశూద్రాణాం యో బలీ భవితా నృపః .
ప్రజా హి లుబ్ధై రాజన్యైర్నిర్ఘృణైర్దస్యుధర్మభిః
12-2-9
ఆచ్ఛిన్నదారద్రవిణా యాస్యంతి గిరికాననం .
శాకమూలామిషక్షౌద్రఫలపుష్పాష్టిభోజనాః
12-2-10
అనావృష్ట్యా వినంక్ష్యంతి దుర్భిక్షకరపీడితాః .
శీతవాతాతపప్రావృడ్ హిమైరన్యోన్యతః ప్రజాః
12-2-11
క్షుత్తృడ్భ్యాం వ్యాధిభిశ్చైవ సంతప్స్యంతే చ చింతయా .
త్రింశద్వింశతి వర్షాణి పరమాయుః కలౌ నృణాం
12-2-12
క్షీయమాణేషు దేహేషు దేహినాం కలిదోషతః .
వర్ణాశ్రమవతాం ధర్మే నష్టే వేదపథే నృణాం
12-2-13
పాఖండప్రచురే ధర్మే దస్యుప్రాయేషు రాజసు .
చౌర్యానృతవృథాహింసా నానావృత్తిషు వై నృషు
12-2-14
శూద్రప్రాయేషు వర్ణేషు చ్ఛాగప్రాయాసు ధేనుషు .
గృహప్రాయేష్వాశ్రమేషు యౌనప్రాయేషు బంధుషు
12-2-15
అణుప్రాయాస్వోషధీషు శమీప్రాయేషు స్థాస్నుషు .
విద్యుత్ప్రాయేషు మేఘేషు శూన్యప్రాయేషు సద్మసు
12-2-16
ఇత్థం కలౌ గతప్రాయే జనేషు ఖరధర్మిషు .
ధర్మత్రాణాయ సత్త్వేన భగవానవతరిష్యతి
12-2-17
చరాచరగురోర్విష్ణోరీశ్వరస్యాఖిలాత్మనః .
ధర్మత్రాణాయ సాధూనాం జన్మకర్మాపనుత్తయే
12-2-18
శంభలగ్రామముఖ్యస్య బ్రాహ్మణస్య మహాత్మనః .
భవనే విష్ణుయశసః కల్కిః ప్రాదుర్భవిష్యతి
12-2-19
అశ్వమాశుగమారుహ్య దేవదత్తం జగత్పతిః .
అసినాసాధుదమనమష్టైశ్వర్యగుణాన్వితః
12-2-20
విచరన్నాశునా క్షోణ్యాం హయేనాప్రతిమద్యుతిః .
నృపలింగచ్ఛదో దస్యూన్ కోటిశో నిహనిష్యతి
12-2-21
అథ తేషాం భవిష్యంతి మనాంసి విశదాని వై .
వాసుదేవాంగరాగాతి పుణ్యగంధానిలస్పృశాం .
పౌరజానపదానాం వై హతేష్వఖిలదస్యుషు
12-2-22
తేషాం ప్రజావిసర్గశ్చ స్థవిష్ఠః సంభవిష్యతి .
వాసుదేవే భగవతి సత్త్వమూర్తౌ హృది స్థితే
12-2-23
యదావతీర్ణో భగవాన్ కల్కిర్ధర్మపతిర్హరిః .
కృతం భవిష్యతి తదా ప్రజా సూతిశ్చ సాత్త్వికీ
12-2-24
యదా చంద్రశ్చ సూర్యశ్చ తథా తిష్యబృహస్పతీ .
ఏకరాశౌ సమేష్యంతి భవిష్యతి తదా కృతం
12-2-25
యేఽతీతా వర్తమానా యే భవిష్యంతి చ పార్థివాః .
తే త ఉద్దేశతః ప్రోక్తా వంశీయాః సోమసూర్యయోః
12-2-26
ఆరభ్య భవతో జన్మ యావన్నందాభిషేచనం .
ఏతద్వర్షసహస్రం తు శతం పంచదశోత్తరం
12-2-27
సప్తర్షీణాం తు యౌ పూర్వౌ దృశ్యేతే ఉదితౌ దివి .
తయోస్తు మధ్యే నక్షత్రం దృశ్యతే యత్సమం నిశి
12-2-28
తేనైత ఋషయో యుక్తాస్తిష్ఠంత్యబ్దశతం నృణాం .
తే త్వదీయే ద్విజాః కాలే అధునా చాశ్రితా మఘాః
12-2-29
విష్ణోర్భగవతో భానుః కృష్ణాఖ్యోఽసౌ దివం గతః .
తదావిశత్కలిర్లోకం పాపే యద్రమతే జనః
12-2-30
యావత్స పాదపద్మాభ్యాం స్పృశన్నాస్తే రమాపతిః .
తావత్కలిర్వై పృథివీం పరాక్రాంతుం న చాశకత్
12-2-31
యదా దేవర్షయః సప్త మఘాసు విచరంతి హి .
తదా ప్రవృత్తస్తు కలిర్ద్వాదశాబ్దశతాత్మకః
12-2-32
యదా మఘాభ్యో యాస్యంతి పూర్వాషాఢాం మహర్షయః .
తదా నందాత్ప్రభృత్యేష కలిర్వృద్ధిం గమిష్యతి
12-2-33
యస్మిన్ కృష్ణో దివం యాతస్తస్మిన్నేవ తదాహని .
ప్రతిపన్నం కలియుగమితి ప్రాహుః పురావిదః
12-2-34
దివ్యాబ్దానాం సహస్రాంతే చతుర్థే తు పునః కృతం .
భవిష్యతి యదా నౄణాం మన ఆత్మప్రకాశకం
12-2-35
ఇత్యేష మానవో వంశో యథా సంఖ్యాయతే భువి .
తథా విట్ శూద్రవిప్రాణాం తాస్తా జ్ఞేయా యుగే యుగే
12-2-36
ఏతేషాం నామలింగానాం పురుషాణాం మహాత్మనాం .
కథామాత్రావశిష్టానాం కీర్తిరేవ స్థితా భువి
12-2-37
దేవాపిః శంతనోర్భ్రాతా మరుశ్చేక్ష్వాకువంశజః .
కలాపగ్రామ ఆసాతే మహాయోగబలాన్వితౌ
12-2-38
తావిహైత్య కలేరంతే వాసుదేవానుశిక్షితౌ .
వర్ణాశ్రమయుతం ధర్మం పూర్వవత్ప్రథయిష్యతః
12-2-39
కృతం త్రేతా ద్వాపరం చ కలిశ్చేతి చతుర్యుగం .
అనేన క్రమయోగేన భువి ప్రాణిషు వర్తతే
12-2-40
రాజన్నేతే మయా ప్రోక్తా నరదేవాస్తథాపరే .
భూమౌ మమత్వం కృత్వాంతే హిత్వేమాం నిధనం గతాః
12-2-41
కృమివిడ్భస్మసంజ్ఞాంతే రాజనామ్నోఽపి యస్య చ .
భూతధ్రుక్ తత్కృతే స్వార్థం కిం వేద నిరయో యతః
12-2-42
కథం సేయమఖండా భూః పూర్వైర్మే పురుషైర్ధృతా .
మత్పుత్రస్య చ పౌత్రస్య మత్పూర్వా వంశజస్య వా
12-2-43
తేజోబన్నమయం కాయం గృహీత్వాఽఽత్మతయాబుధాః .
మహీం మమతయా చోభౌ హిత్వాంతేఽదర్శనం గతాః
12-2-44
యే యే భూపతయో రాజన్ భుంజంతి భువమోజసా .
కాలేన తే కృతాః సర్వే కథామాత్రాః కథాసు చ
12-2-45
ఇతి శ్రీమద్భాగవతే మహాపురాణే పారమహంస్యాం సంహితాయాం
ద్వాదశస్కంధే ద్వితీయోఽధ్యాయః