పోతన తెలుగు భాగవతము

10.1-121-ఆ.

ఆత్మ వలనఁ గలిగి యమరు దేహాదుల
నాత్మకంటె వేఱు లవి యటంచు
దలఁచువాఁడు మూఢతముఁడు గావునఁ నీశ!
విశ్వ మెల్ల నీవ వేఱు లేదు.

టీకా:

ఆత్మ = పరమాత్మవైన నీ; వలనన్ = వలన; కలిగి = జన్మించి; అమరు = అమరి ఉండెడి; దేహ = శరీరము; ఆదులన్ = మున్నగువానిని; ఆత్మ = పరమాత్మ; కంటెన్ = కంటె; వేఱులు = భిన్నములైనవి; అవి = అవి; అట = అట; అంచున్ = అనుచు; తలచు = భావించెడి; వాడు = అతడు; మూఢతముడు = అత్యధికమైన మూఢుడు {మూఢుడు - మూఢతరుడు - మూఢతముడు}; కావునన్ = కనుక; ఈశ = నారాయణ {ఈశుడు - పంచకృత్యములకు నియామకుడు, విష్ణువు}; విశ్వము = సృష్టి; ఎల్లన్ = అంతయును; నీవ = నీవే; వేఱు = నీకు భిన్నమైనది; లేదు = లేనేలేదు.

భావము:

ఈశ్వరుడా! ఆత్మ నుండి శరీరం మనస్సు మొదలైనవి పుట్టు కొస్తాయి. వాటిని ఆత్మ కన్న వేరైనవి అనుకొనే వాడు పరమ మూర్ఖుడు. విశ్వమంతా నీవే. నీవు కానిది వేరే ఏమి లేదు.