టిప్పణి కోశాలు పట్టికలు : టిప్పణి పట్టిక (శంకరుడు - శ్వేత)
శ్రీరామ
4953} శంకరుడు - సుఖమును కలుగజేయువాడు, శివుడు :-
[8-219-మ.,
10.2-315-ఉ.,
10.2-832-క.,
12-39-వ.]
4954} శంఖబంధము - మొదట ఒకరు ఆవల ఇరువురు వారికవతల ముగ్గురునుగా రెండుపక్కల నిలబడి నడుమనుండువారికి హస్త విన్యాసాదులను చూపునట్టిది, రాసక్రీడా పారిభాషిక పదము :-
[10.1-1084-వ.]
4955} శంఖాతీతము - శంఖమునకు (మిక్కిలి పెద్ద సంఖ్యకు అనగా 10 ప్రక్కన 18 సున్నాలుండు సంఖ్యకు) మించినది, బహుఎక్కువైనది :-
[1-247-శా.]
4956} శంబరమృగము - ఎఱ్ఱనివన్నెగల చిన్న జింక :-
[10.2-112-మ.]
4957} శంబరవిద్వేషి - శంబరాసురుని విద్వేషి (శత్రువు), మన్మథుడు, ప్రద్యుమ్నుడు :-
[6-446.1-తే.]
4958} శంబరాంతకుడు - శంబరాసురుని సంహరించిన వాడు, మన్మథుడు, ప్రద్యుమ్నుడు :-
[10.1-967.1-ఆ.]
4959} శంబరారాతి - శంబరుని శత్రువు, మన్మథుడు, ప్రద్యుమ్నుడు :-
[9-230-వ.]
4960} శంబరారి - శంబరాసురుని శత్రువు, ప్రద్యుమ్నుడు :-
[10.2-288-చ.,
10.2-873-ఆ.]
4961} శంబరాసురభంజనుడు - శంబరాసురుని శత్రువు, ప్రద్యుమ్నుడు. :-
[1-348.1-తే.]
4962} శంబరుడు - ఒక అసురుడు, శంబ+అరచ్, శంబతి సజ్జనాన్ విరుద్ధం గచ్ఛతి, సజ్జనులకు విరుద్ధంగా వెళ్లువాడు. శంబరాసురుడు. :-
[2-190-చ.,
7-29-వ.]
4963} శంభుడు - శం+భూ+డు, శం మంగళం భవతి అస్మాత్, ఇతని నుండి శుభము జరుగును. శివుడు; :-
[10.2-413-క.]
4964} శకటవదనపార్థివచారము - ముందరి వైపున బండిచక్రము వలె కనబడునట్లు పాదములను తిప్పితిప్పి పెట్టుచు పోవుట, రాసక్రీడా పారిభాషిక పదము :-
[10.1-1084-వ.]
4965} శకటాసనజానువర్తన - బండి నిలిచినట్టు ఒక కాలు వంచి దానిలో మరియొక కాలు చొప్పించి నిలిచి నటించుట, రాసక్రీడా పారిభాషిక పదము :-
[10.1-1084-వ.]
4966} శకుని - గాంధార దేశపు రాజు అగు సుబలుని కొడుకు. గాంధారికి సోదరుఁడు. దుర్యోధనుని మేనమామ. :-
[3-34-క.,
7-29-వ.]
4967} శక్తి - 1) చర్నాకోల, 2) బలిమి 3) ఇచ్ఛాది (ఇచ్ఛాశక్తి / ద్రవ్యశక్తి, జ్ఞానశక్తి, క్రియాశక్తి), 4) ఉత్సాహాది (ఉత్సాహము, ప్రభుత్వము, మంత్రము), 6) సత్వాది (సత్వము, రజస్సు, తమస్సు), 6. సర్వజ్ఞత్వాది, 7. పార్వతి, 8. పరాశరుని తండ్రి :-
[8-222.1-ఆ.,
10.2-165-వ.,
10.2-401-వ.,
10.2-517-క.]
4968} శక్తినికరము - అవ్యక్త, మహదహంకారాది శక్తుల సమూహము, సర్వజ్ఞ సర్వతంత్ర అనాదిబోధ నిత్యతృప్తి నిత్యలుప్త అనంతాది శక్తుల సమూహము :-
[10.1-1071-వ.]
4969} శక్తిమనుమడు - పరాశరుని తండ్రి శక్తి కనుక అతని మనవడు, వ్యాసుడు :-
[10.2-929-వ.]
4970} శక్తులు - సర్వజ్ఞత్వాది శక్తులు :-
[10.2-594-తే.]
4971} శక్రవైరి - శక్రుడు (ఇంద్రుడు) యొక్క వైరి (శత్రువు), హిరణ్యకశిపుడు :-
[7-250-వ.]
4972} శక్రసూనుడు - ఇంద్రుని పుత్రుడు, అర్జునుడు :-
[1-173-శా.]
4973} శక్రుడు - శక్రము (వజ్రాయుధము) కలవాడు, వజ్రి, ఇంద్రుడు :-
[6-507-వ.]
4974} శక్రుడు - దుష్టులను శిక్షించు శక్తి కలవాడు, శక్+రక్, శక్నోతి దైత్యాన్ నాశయితుమ్, రాక్షసులను నశింపజేయు సామర్థ్యము కలవాడు. ఇంద్రుడు :-
[7-391-క.,
9-135-ఆ.,
10.1-888-శా.,
10.1-945-వ.,
10.2-407-మ.,
10.2-438-చ.]
4975} శచీధవుడు - శచీదేవి భర్త, ఇంద్రుడు :-
[3-113-మ.]
4976} శతచంద్రము - నూరు చంద్రుళ్ళుకల ఒక డాలు పేరు, విష్ణువు చర్మము (డాలు) పేరు :-
[4-443.1-తే.]
4977} శతధృతి - శత (నూరు)(100) ధృతి (యజ్ఞములు) :-
[4-684-వ.]
4978} శతబాహుడు - ఒక అసురుడు, శత (నూరు) బాహుడు (చేతులు గలవాడు), హిరణ్యకశిపుని సేనలోని వాడు. :-
[7-29-వ.]
4979} శతరూపపతి - శతరూప యొక్క భర్త, స్వాయంభువుడు :-
[8-8-మ.]
4980} శతానందుడు - బ్రహ్మదేవుడు, వ్యు.శత+ఆ+నంద+అణ్, కృ.ప్ర., పలువురిని ఆనందపెట్టువాడు :-
[11-113-వ.]
4981} శత్రుభీకరచక్రశంఖగదాపద్మవిహితచతుర్భాహుడు - శత్రువులకు భయంకరమైన చక్రము శంఖము గదా పద్మములు తో విహిత (కూడిన) చతుర్ (నాలుగు 4) బాహుడు (చేతులు కలవాడు) , విష్ణువు :-
[3-924.1-తే.]
4982} శత్రులోకప్రహారుడు - శత్రువుల సమూహమును సంహరించువాడు, రాముడు :-
[9-735-మాలి.,
12-53-మాలి.]
4983} శబ్దబ్రహ్మ - ఆకాశ మనబడు దేవుడు, పరా పశ్యంతి మధ్యమ వైఖరి అనబడు నాలుగు వాక్కులుగ శబ్దబ్రహ్మ ఉచ్చరింపబడును :-
[4-194-వ.]
4984} శబ్దము - ధ్వని. ఆకాశ లక్షణము, శ్రవణేంద్రియముచే గ్రహింపబడునది, :-
[3-202-వ.]
4985} శబ్దాది - 1శబ్దము 2స్పర్శము 3రూపము 4రసము 5గంథములు, ఇంద్రియవిషయములు :-
[4-286.1-తే.,
7-464.1-తే.]
4986} శబ్దాదివిషయపంచకము - 1శబ్దము 2స్పర్శము 3రూపము 4రసము 5గంథములు, ఇంద్రియవిషయములు :-
[3-756-వ.]
4987} శబ్దాదులు - 1శబ్దము 2స్పర్శము 3రూపము 4రసము 5గంథములు, ఇంద్రియవిషయములు :-
[6-461-వ.]
4988} శమనుండు - యముడు, శమ్+ణిచ్+ల్యుట్, శమయతి తస్య భావః కర్మ వా. శమింప చేయువాడు., పాపములను, ప్రాణములను శమింప (అణగునట్లు) జేయువాడు. :-
[4-426-క.,
4-442.1-తే.,
5.2-136-వ.,
7-257.1-తే.,
10.1-1429-క.]
4989} శమము - శాంతగుణము, మనోవ్యాపారంబులను ఉపశమింపచేయుట, కామక్రోధాదులు లేక ఉండుట, శాంతి :-
[4-241-వ.,
5.1-99-వ.,
11-54-వ.]
4990} శమ్యాప్రాసము - సరస్వతీ నదికి పడమటి ఒడ్డున కల ఋష్యాశ్రమము, శమము యను ఆహారము గలది, ఇక్కడనే వ్యాసునికి నారదుడు భాగవతం ఉపదేశించారు. :-
[1-136-వ.]
4991} శరణాగతసంగతజాడ్యహరుడు - శరణ (శరణని) ఆగత (వచ్చినవారికి) సంగత (కలిగిన) జాడ్య (జడత, జిడ్డు) హరుడు (నశింపజేసెడివాడు), విష్ణువు :-
[6-530-తో.]
4992} శరణాగతామరానోకహుడు - శరణాగత (శరణువేడినవారికి) అమర (దేవ, కల్ప) అనోకహుడు (వృక్షమువంటివాడు), విష్ణువు :-
[8-92-ఉ.]
4993} శరణ్యత - శరణుజొచ్చుటకు తగి ఉండుట :-
[1-403-వ.]
4994} శరధిమదవిరాముడు - శరధి (సముద్రము యొక్క) మద (గర్వమును) విరాముడు (అణచినవాడు), శ్రీరాముడు :-
[10.2-1342-మాలి.]
4995} శరనిధికన్యకామణి - శరము (నీరు) కి నిథి వంటివాని, సముద్రుని కన్యకామణి (శ్రేష్ఠమైన పుత్రిక), లక్ష్మీదేవి :-
[3-534-చ.]
4996} శరనిధిగర్వభంజనుడు - శరనిధి (సముద్రుని) గర్వ (గర్వమును) భంజనుడు (పోగొట్టినవాడు), రాముడు :-
[7-482-చ.]
4997} శరభము - సింహములను తినునది, మీద కళ్ళు, 8 కాళ్ళు ఉండెడి జంతువు, మీగండ్లమెకము :-
[1-122-క.,
9-595-క.,
10.1-1610-క.]
4998} శరవిదళితసారంగుడు - శర (బాణముచే) విదళిత (మిక్కిలిగా బేధింపబడిన) సారంగుడు (లేడిగలవాడు), రాముడు :-
[4-975-క.]
4999} శరీరధారులు - దేహము ధరించినవారు, మానవులు :-
[7-142-ఉ.]
5000} శరీరము - శౄ+ఈరన్, శీర్యతే రోగాదినా. రోగాదులచే క్షీణింపబడును. శీర్యతే శరీర, దేహము, మేను :-
[10.2-721-క.]
5001} శరీరులు - శరీరము ధరించిన వారు, మానవులు :-
[2-210-ఉ.]
5002} శర్వాగ్రజన్ములు - సృష్టాదిని బ్రహ్మదేవుడు సనకాదుల సృష్టించెను. తరువాత అతని కనుబొమముడినుండి రుద్రరూపమున శివుడు జన్మించెను. అందుచేత శివుని యగ్రజన్ములు సనకాదులు. :-
[4-604.1-తే.]
5003} శర్వాణి - శర్వుని (శివుని) భార్య, సతి :-
[4-79.1-తే.]
5004} శర్వుడు - ప్రళయమున భూతలములను హింసించువాడు, శౄ+వ, శృణాతి హినస్తి దుఃఖాని, దుఃఖములను పోగొట్టువాడు. శివుడు, శంకరుడు :-
[8-672.1-తే.,
9-112-వ.]
5005} శశధరుండు - శశము (కుందేలు)ను ధరించినవాడు, చంద్రుడు :-
[6-85.1-తే.]
5006} శశాంక - శశ (కుందేలు) గుర్తు కలవాడు, చంద్రుడు :-
[1-2-ఉ.]
5007} శశి - శశ (కుందేలు) గుర్తుగలవాడు, చంద్రుడు :-
[4-426-క.,
10.1-340-క.,
10.1-1648-మ.]
5008} శశికులతిలకుడు - శశి (చంద్ర) కుల (వంశమునకు) తిలకుడు (ముఖ్యాభరణమైన వాడు), ధర్మరాజు. :-
[7-442-క.]
5009} శశిచూడామణి - శశి (చంద్రుడు) చూడామణిగా (శిరోమణిగా) కలవాడు, శివుడు :-
[10.1-1648-మ.]
5010} శశిముఖి - చంద్రునివంటి ముఖము కల స్త్రీ :-
[1-265-క.]
5011} శశిమౌళి - చంద్రుడు సిగలో కలవాడు, ఈశానుడు, ఈశాన్య దిక్పతి, శివుడు :-
[10.2-773-చ.]
5012} శశ్వత్ప్రకాశుడు - శశ్వత్ (శాశ్వతమైన) ప్రకాశకుండు (ప్రకాశము కలవాడు), విష్ణువు :-
[3-145.1-తే.,
3-991.1-తే.,
4-233.1-తే.]
5013} శశ్వత్ప్రదీపుడు - శశ్వత్(శాశ్వతమైన) ప్రదీపుడు (వెలుగును ప్రసాదించువాడు), విష్ణుమూర్తి. :-
[3-294.1-తే.]
5014} శశ్వత్ప్రశాంతుడు - శాశ్వతమైన ప్రశాంతి కలవాడు, భగవంతుడు :-
[2-207-క.]
5015} శశ్వత్స్వరూపుడు - శాశ్వతమైన స్వరూపము కలవాడు, విష్ణువు :-
[3-302-తే.]
5016} శశ్వద్విలాసుడు - శశ్వత్ (శాశ్వతముగా) విలాసుడు (విరాజిల్లువాడు), విష్ణువు :-
[8-483.1-తే.]
5017} శశ్వన్మూర్తి - శశ్వత్ మూర్తి, శాశ్వతమే మూర్తీభవించిన వాడు :-
[2-110-మ.]
5018} శస్త్రరాజము - శస్త్రములలో శ్రేష్ఠమైనది, చక్రము :-
[3-693-క.]
5019} శాంకరి - సుఖప్రదాయిని, శివుని భార్య, పార్వతీదేవి, శం+కృ+అచ్, శం సుఖం కల్యాణం కరోతి, కల్యాణము కూర్చు దేవి :-
[12-39-వ.]
5020} శాంతకుడు - మరణము కలుగ జేయువాడు, యముడు :-
[7-295-మ.]
5021} శాంతము - కామక్రోధాది రాహిత్యము, శమ్+క్త, జాత శమః, ఓర్పు కల్గి ఉండుట; ప్రసత; సౌమ్యము; శాంతరసము. :-
[9-637-క.]
5022} శాంతవిగ్రహుని - శాంతమైన స్వరూపము కలవానిని, శివుని :-
[4-138.1-తే.]
5023} శాంతి - శమము, కామక్రోధాది రాహిత్యము, వ్యు. శమ (ఉశమే) క్తిన్, కృ.ప్ర., శమ్+క్తిన్, శామ్యతి తస్య భావః కర్మ వా] శాంతి; చిత్తోపశమనము; ఇంద్రియ నిగ్రహము. :-
[4-6-వ.,
4-28-వ.]
5024} శాంతుడు - శాంతముకలవాడు, విష్ణువు :-
[4-702.1-తే.,
6-327.1-తే.]
5025} శాకము - 1. టేకు (వృక్షము) 2. కూర (ఆకు, పువ్వు, కాయ మున్నగువాని లోనిది, 3. శాక ద్వీపము :-
[5.2-67.1-తే.]
5026} శారద - బ్రహ్మక్షేత్రమున శారద (నలుపు (తమోగుణము) తెలుపు (సత్త్వగుణము) ఎరుపు (రజోగుణము) లను శారను కలిగించునామె) :-
[10.1-61-వ.]
5027} శార్ఙ్గపాణి - శార్ఙ్గము అనెడి విల్లు ధరించువాడు, విష్ణువు :-
[4-347.1-తే.,
4-373-ఆ.]
5028} శార్ఙ్గము - శృంగముతో చేయబడినది, విష్ణువు యొక్క విల్లు :-
[10.2-516.1-తే.]
5029} శార్ఙ్గి - శార్ఙ్గము అను విల్లు కలవాడు, విష్ణువు :-
[10.1-1612.1-తే.]
5030} శాల్మలి - 1. బూరుగు చెట్టు, దీని నుండే బూరుగు దూది వస్తుంది, ఈ దూదితో మెత్తని పరుపులు చేస్తారు, పట్టుదూది 2. శాల్మలి ద్వీపము :-
[5.2-61-క.]
5031} శాశ్వతుడు - శాశ్వతముగానుండు వాడు, రాముడు, భగవంతుడు :-
[2-207-క.,
11-1-క.]
5032} శింజని - ధనుస్సుకు సంధించెడి తాడు, అల్లెతాడు, వింటినారి :-
[10.1-1557-మ.]
5033} శింశుమారచక్రము - హరిపథము, ఓంకారపథము, జ్యోతిశ్చక్రము, గ్రహ నక్షత్ర మండలములు తిరిగెడు చక్రము :-
[2-30-వ.,
4-322-వ.]
5034} శింశుమారము - 1.మొసలి, 2.జ్యోతిశ్చక్రము, శింశుమార ఛక్రము :-
[5.2-92-క.]
5035} శిఖి - సిగలు కలది, 1. అగ్ని 2. నెమలి :-
[10.1-340-క.,
10.1-548.1-ఆ.,
10.2-773-చ.]
5036} శితికంఠుడు - శితి (నల్లని, తెల్లని) కంఠుడు (కంఠముకలవాడు), శివుడు :-
[4-183-చ.]
5037} శితివాసము - ఒక పర్వతము, మేరుపర్వతం తామరదుద్దు, దాని చుట్టూ కేసరాలుగా ఉన్న పర్వతలలో ఒకటి. శితి (నల్లని, తెల్లని) వాసము (నివాసము కలది) :-
[5.2-30-వ.]
5038} శిపివిష్టుడు - వ్యు. శిపి + విశ + క్త కృ.ప్ర., వెలుగై వ్యాపించువాడు, కిరణముల స్వరూపమున అంతటను వ్యాపించి యున్నవాడు, యజ్ఞపశువునందు వ్యాపించి యున్నవాడు, విష్ణువు (శబ్దరత్నాకరము) :-
[4-400-వ.,
8-503.1-తే.]
5039} శిబిక - మనుష్యులు మోసెడి వాహనము, పల్లకి, వ్యు. శివం కరోతి శివ(ణిచ్) + ణ్వుల్ అక అతః ఇత్వమ్ వశ్య టాప్, కృ.ప్ర. సుఖమును కలుగజేయునది :-
[5.1-139.1-తే.]
5040} శిబిచక్రవర్తి - కపోతరూపుని కిచ్చిన శరణము కొరకు తన కండలు కోసి ఇచ్చినవాడు, శిబి ఒక దేశము. :-
[2-204.1-తే.]
5041} శిరోమణి - శిరసున ధరించు రత్నాభరణము వంటిది, ఉత్తమురాలు :-
[3-835-మ.]
5042} శిరోరుహములు - శిరస్సున రుహములు పుట్టునవి, శిరోజములు, తలవెంట్రుకలు :-
[7-421-వ.]
5043} శిలీముఖము - శల్యము (ముల్లు) కొనయందు కలది, ఇనప ముల్లు (ఉక్కుముఖము) బాణము :-
[10.1-1757-వ.,
10.1-1766.1-ఆ.,
10.2-436-ఉ.]
5044} శిలోంఛనము - గృహస్థాశ్రమంలో ఒక వృత్తి, పొలం కోసేటప్పుడు రాలిన గింజలను ఏరుకుని జీవనోపాధి పొందుట శింలోఛనము. వ్యు. శిలోంఛ ఊల్+ఉఛి+ఘఞ్, శిలేన ఉంఛ ఉపాత్త సస్యాత్ క్షేత్రాత్ శేషాపచయనమ్] క్షేత్రములో పంటను కోసిన తరువాత మిగిలి వున్న ధాన్యము. :-
[3-388-వ.]
5045} శివ - 1. శివునిభార్య, పార్వతి, వ్యు, శో+వన్, శ్యతి విశినష్టి అమంగళమ్, అమంగళమును పోగొట్టుదేవి. పార్వతి, మంగళ. 2. అమంగళమును పోగొట్టువాడు, శివుడు :-
[9-16.1-తే.]
5046} శివగురుపుత్రుడు - శివుని గురువు అంగిరసుడు అతని కొడుకు బృహస్పతి :-
[9-377-వ.]
5047} శివము - శివతరము శివతమము :-
[3-312-చ.,
4-553.1-తే.]
5048} శివవల్లభ - శివుని భార్య, పార్వతి :-
[10.1-1746-ఆ.]
5049} శివుడు - 1.శివము (మంగళము, సుఖము, మోక్షము) ప్రదుడు (కలిగించువాడు), త్రిమూర్తులలో లయకారుడు 2.అహంకారేంద్రియమునకు అధిదేవత, 3. శో+వన్, శ్యతి విశినష్టి అమంగళమ్] అమంగళమును పోగొట్టువాడు. శివుడు :-
[4-18.1-తే.,
5.2-38.1-ఆ.,
8-242-మ.,
10.1-1236-దం.]
5050} శిశిరఋతువు - మాఘ ఫాల్గుణమాసములు, చలిఋతువు :-
[7-448-వ.]
5051} శిశిరకిరణుడు - శిశిర(చల్లని) కిరణుడు (కిరణములుగలవాడు), చంద్రుడు :-
[7-285-వ.]
5052} శిశిరము - చల్లనిది, మాఘ ఫాల్గుణమాసములు, చలిఋతువు :-
[5.2-30-వ.]
5053} శిశుపాలుడు - కృష్ణుని మేనల్లుడు, చైద్యదేశపు యువరాజు :-
[2-190-చ.,
3-87-వ.,
3-97-చ.,
7-9-వ.]
5054} శిష్టనాథుడు - శిష్టు (సదాచారు)లకు నాథుడు (రక్షకుడు), విష్ణువు :-
[4-703.1-తే.]
5055} శీతకరముఖి - చంద్రముఖి, స్త్రీ :-
[10.1-1496-క.]
5056} శీతకరుడు - చల్లని కరుడు (కిరణములవాడు), చంద్రుడు :-
[9-382-క.]
5057} శీతకిరణుడు - చల్లని కిరణములు కలవాడు, చంద్రుడు :-
[10.1-1291-క.]
5058} శీతభానుడు - శీత (చల్లగా) భానుడు (ప్రకాశించువాడు), చంద్రుడు :-
[8-61-ఆ.]
5059} శీతాంశుడు - చల్లని కిరణాలు కలవాడు, చంద్రుడు :-
[1-144-మ.,
3-421-తే.]
5060} శీతాంశుబింబానన - శీతాంశుబింబ (చంద్రబింబమువంటి) ఆనన (మోము కలామె), సుందరి. :-
[10.2-137-శా.]
5061} శీతుంశుముఖి - చంద్రముఖి, శీతాంశు (చంద్రుని వంటి) ముఖి (మోము కలామె), స్త్రీ. :-
[10.1-314-క.]
5062} శీలవిరహితుడు - నిత్యనిర్మలుడు నిష్కర్ముడు కనుక మంచి చెడు నడవడికలకు అతీతుడు, విష్ణువు :-
[10.1-901-క.]
5063} శుండాలము - శిండ (తొండము)తో నీరు గ్రహించునది, ఏనుగు :-
[10.1-1321-వ.]
5064} శుకతుండకరభావము - చిలుకముక్కు వలె బొటనవేలిని తర్జనీ అనామికలను వంచి పట్టునది, శ్లో. అస్మిన్ననామికా వక్రాశుకతుండ కరోభవేత్, రాసక్రీడా పారిభాషిక పదము. :-
[10.1-1084-వ.]
5065} శుకుడు - వ్యాసపుత్రుడు, భాగవత పురాణ ప్రయోక్త, శ్రోత పరీక్షిత్తు. :-
[6-11.1-తే.]
5066} శుక్తిపార్థివచారము - అడుగులు వంపుగా బోరగిలం చేర్చి పెట్టుచు పోవుట, రాసక్రీడా పారిభాషిక పదము. :-
[10.1-1084-వ.]
5067} శుక్రకుమారకులు - శుక్రాచార్యుని కుమారులు, చండామార్కులు :-
[7-134-ఉ.]
5068} శుక్లపక్షము - తెల్ల (వెన్నెల) రాత్రులు ఉండు పక్షము, పూర్ణిమకు ముందరిరోజులు కల పక్షము (పదిహేను రోజులు) :-
[3-346-వ.,
7-448-వ.]
5069} శుచి - పరిశుద్ధుడైన వ్యక్తి. :-
[4-34-వ.]
5070} శుద్దాంతమందిరము - అంతఃపురము, వ్యు. శుద్ధః అంతః అస్య, బ.వ్రీ. ఎట్టి ఉపద్రవములు లేకుండ శోధింపబడు ప్రాంతము గల మందిరము, శుద్ధస్య (శుద్ధే) అంతః ష.త. మందిరము (నివాసము) :-
[3-532-మ.]
5071} శుద్ధసత్త్త్వగుణుడు - పరిశుద్ధమైన సత్త్త్వగుణము కలవాడును, విష్ణువు :-
[3-506-చ.]
5072} శుద్ధుడు - పరిశుద్ధమైనవాడు, విష్ణువు :-
[4-936-వ.]
5073} శుభగుణములు - సర్వజ్ఞత్వాది గుణములు :-
[10.2-1203-వ.]
5074} శుభప్రదుడు - శుభకరుడు, విష్ణువు :-
[3-669-క.]
5075} శుభమూర్తి - శుభములు (మేలైనవృత్తి) స్వరూపమైన వాడు, కృష్ణుడు :-
[10.1-787-మ.]
5076} శుభరాజీవాక్షుడు - శుభ (చక్కని) రాజీవ (పద్మదళముల) వంటి అక్షుడు (కన్నులుగలవాడు), హరి :-
[6-1-శా.]
5077} శుభస్వరూపములు - సచ్చిదానందాది స్వరూపములు :-
[10.2-1203-వ.]
5078} శుభాంగుడు - శోభనకరమైన (చక్కని) దేహము కలవాడు, కృష్ణుడు :-
[10.1-1331.1-తే.]
5079} శూన్యప్రవృత్తుడు - శూన్యమైన ప్రవృత్తులు కలవాడు, విష్ణువు :-
[4-703.1-తే.]
5080} శూరసుతుడు - శూరుని యొక్క పుత్రుడు, వసుదేవుడు :-
[10.1-146-క.]
5081} శూరసేనుడు - శ్రీకృష్ణుని తాత, వసుదేవుని తండ్రి :-
[3-49-చ.]
5082} శూలప్రోతము - శూలము పైన గుచ్చి శిక్షించుట, నరక విశేషము :-
[5.2-136-వ.]
5083} శూలము - పొడవైన సన్నని కడ్డీ చివరన కొన బాగా సూదిగా ఉండెడి దళసరిగా నున్న ఆకు రూపు ఆయుధవిశేషము :-
[10.2-165-వ.]
5084} శూలి - శూలాయుదము కలవాడు, శివుడు :-
[7-384-వ.,
9-514.1-ఆ.,
10.2-278-తే.]
5085} శృంగారరత్నాకరుడు - శృంగార రసమునకు సముద్రము వంటివాడు, కృష్ణుడు :-
[1-201-శా.]
5086} శేషశాయి - శేష (ఆదిశేషుని)పై శాయి (శయనించువాడు), విష్ణువు :-
[7-169.1-తే.]
5087} శేషుడు - అనంతు డనెడి వేయిపడగలు కల సర్పరాజు, మహాప్రళయమున సర్వంసహా లయమైన తరువాత శేషముగా మిగిలి విష్ణుని సేవయందుండు వాడు, విష్ణువు పాలసముద్రమున శేషుడు శయనించుటకు పాన్పుగా ఉండును. :-
[5.2-107-వ.,
10.1-16-క.,
10.1-1232-ఉ.]
5088} శైలభేదనుశరాసనము - శైలభేదను (పర్వతములను కొట్టెడివాని, ఇంద్రుని) శరాసనము (విల్లు), ఇంద్రధనుస్సు :-
[10.1-762.1-తే.]
5089} శైలము - శిలలగుట్ట, కొండ :-
[10.1-921-శా.]
5090} శైవలిని - నాచుగలది, నది :-
[9-275-క.]
5091} శోణపురము - బాణాసురుని పట్టణము :-
[10.2-318-వ.]
5092} శోభనచారిత్రుడు - శుభకరమైన నడవడిక కలవాడు, విష్ణువు :-
[3-284-మ.]
5093} శోభనభాస్వత్పరిపూర్ణయౌవనకళాభ్రాజిష్ణు - శుభకరమై ప్రకాశిస్తున్న నిండుజవ్వనము యొక్క శోభచే ప్రకాశించువాడు, విష్ణువు :-
[3-148-మ.]
5094} శోభనములు+కని - శోభనములుగని, గసడదవాదేశ సంధి :-
[10.2-1235-క.]
5095} శౌచము - నిర్మలత్వము, శుచిత్వము, ముఱికి లేకుండుట, పారిశుద్ధ్యము, ఇది భాహ్య, అభ్యంతర శౌచములని రెండు విధములు. :-
[12-20-వ.]
5096} శౌచాచారములు - బాహ్యభ్యంతర శౌచము ఆచరించునవి, స్నానము, నీరు పుక్కిలించుట, వేదపారాయణము, దీక్షలుపట్టుట, నియమములు పాటించుట, అగ్నిహోత్రాది సేవించుటలు మొదలగునవి. :-
[5.1-121-మ.]
5097} శౌనకుడు - శునకుడను ఋషివర్యుని పుత్రుడు, ఒక మహర్షి, భాగవతాది పురాణ ప్రవక్త సూతునికి శ్రోత శౌనకుడు :-
[4-973-క.]
5098} శౌరి - శూరుని వంశపు వాడు, 1.శూరుని మనవడు, శ్రీకృష్ణుడు. 2.శూరిని పుత్రుడు, వసుదేవుడు :-
[8-109-మ.,
9-229-ఆ.,
9-463-క.,
9-728.1-తే.,
10.1-41-క.,
10.1-144-క.,
10.1-211-వ.,
10.1-305.1-తే.,
10.1-750-క.,
10.1-1021.1-ఆ.,
10.1-1171-ఉ.,
10.1-1321-వ.,
10.1-1363-క.,
10.1-1454-చ.,
10.1-1498-ఆ.,
10.1-1692.1-ఆ.,
10.2-47-ఆ.,
10.2-88.1-తే.,
10.2-159-శా.,
10.2-534.1-తే.,
10.2-614-క.]
5099} శౌర్యము - శౌర్యతరము శౌర్యతమము :-
[3-479-క.]
5100} శ్రవణమంగళనామధేయుడు - శ్రవణ (వినినంతనే) మంగళ (శుభములను కలిగించెడి) నామధేయుడు (పేరు గలవాడు), విష్ణువు :-
[8-483.1-తే.]
5101} శ్రవణేంద్రియములు - వినుటకైన సాధనములు, చెవులు :-
[2-86-వ.]
5102} శ్రితజనత్రాణైకపారీణుడు - ఆశ్రయించిన జనుల త్రాణము (రక్షించుట) అను మిక్కిలి నేర్పు కలవాడు, విష్ణువు :-
[3-373-మ.]
5103} శ్రితభయహరణుడు - శ్రిత (ఆశ్రయించినవారి) భయ (భయమును) హరణుడు (హరించువాడు), విష్ణువు :-
[3-841-క.]
5104} శ్రితమందారుడు - ఆశ్రయించినవారికి కల్పవృక్షము వంటి వాడు, విష్ణువు. :-
[8-657-క.]
5105} శ్రితవదనాలంకరిష్ణుడు - శ్రిత (ఆశ్రయిచినవారి) వదన (మోములను) అలంకరిష్ణుడు (వికాసవంతము చేయు శీలముగల వాడు, ఆనందింపజేయు శీలముగల వాడు), విష్ణువు :-
[10.1-109-క.]
5106} శ్రియఃపతి - శ్రియస్ (శ్రేయస్సు) నిచ్చు పతి (ప్రభువు), విష్ణువు) :-
[2-236-మ.]
5107} శ్రీ - సంపద, భార్గవి (భృగువుసుత), లక్ష్మీదేవి, బ్రహ్మవిద్య :-
[4-26-వ.,
10.1-1236-దం.]
5108} శ్రీకంఠచాపఖండనుడు - శ్రీకంఠుని (కఱ కంఠుడు యైన శివుని) చాప (విల్లును) ఖండనుడు (విరిచినవాడు), రాముడు :-
[10.1-1-క.]
5109} శ్రీకంఠుడు - కఱకంఠుడు, వ్యు. శ్రీ కఠే అస్య, బ.వ్రీ., కంఠమున వన్నెకలవాడు, శివుడు :-
[7-389-క.,
7-393-క.,
9-227-మ.]
5110} శ్రీకరుడు - శ్రీ (శుభములను, సంపదలను) కరుడు (కలిగించెడివాడ), విష్ణువు, కృష్ణుడు, రాముడు :-
[5.1-1-క.,
5.1-181-మ.,
6-400-ఉ.,
6-530-తో.,
10.2-1-క.]
5111} శ్రీకాంతాతిలకము - శుభకరమైన స్త్రీలలో ఉత్తమురాలు, శ్రేష్ఠురాలు శ్రీకాంత (లక్ష్మీదేవి), లక్ష్మి :-
[2-234-శా.]
5112} శ్రీకాంతాహృదయప్రియుడు - శ్రీకాంత (లక్ష్మీదేవి) యొక్క హృదయమునకు ప్రియుడు (ప్రియమైనవాడు), విష్ణువు :-
[5.2-1-క.]
5113} శ్రీకాంతుడు - శ్రీ (లక్ష్మీదేవి) కాంతుడు (భర్త), విష్ణువు :-
[6-188.1-ఆ.]
5114} శ్రీకారము - శ్రీ అను అక్షరము యొక్క రూపము, శుభకరము :-
[3-288-వ.]
5115} శ్రీతరుణీహృదయస్థితుడు - శ్రీతరుణీ (లక్ష్మీదేవిని) హృదయమందు స్థితుడు (నిలుపుకున్నవాడు), కృష్ణుడు :-
[5.2-166-క.]
5116} శ్రీదయితాచిత్తచోరుడు - శ్రీ (లక్ష్మి) దయిత (దేవి)యొక్క చిత్తచోర (మనసు దొంగిలించిన వాడు), విష్ణువు :-
[8-657-క.]
5117} శ్రీదయితుడు - శ్రీ (లక్ష్మీదేవి) దయితుడు (భర్త), విష్ణువు, :-
[9-498-క.]
5118} శ్రీదేవుడు - లక్ష్మీదేవి (శ్రీ) యొక్క దేవుడు, విష్ణువు :-
[3-227-క.]
5119} శ్రీధరుడు - శ్రీ (లక్మీదేవిని) (వక్షమున) ధరుడు (ధరించినవాడు), విష్ణువు :-
[6-324-లగ్రా.]
5120} శ్రీనాథనాథుడు - శ్రీ (లక్ష్మీదేవి)కి నాథ (భర్త) ఐన నాథుడు (ప్రభువు), విష్ణువు :-
[3-203-దం.]
5121} శ్రీనాథుడు - 1. శ్రీ (లక్ష్మీదేవి)కి నాథుడు (భర్త), విష్ణువు. 2. శ్రీ (చిచ్ఛక్తి యైన లక్ష్మీదేవి)కి నాథుడు (భర్త), విష్ణువు, 3. మరుత్తరాట్చరిత్ర, కాశీఖండము, హరవిలాసము మున్నగునవి వ్రాసిన ప్రౌఢకవి, వీరు పోతనకు మేనమామ అని నానుడి :-
[4-451-క.,
6-11.1-తే.,
7-169.1-తే.,
10.1-66-క.,
10.1-1651-శా.]
5122} శ్రీనాయకుడు - శ్రీ (లక్ష్మీదేవికి) నాయకుండు (ప్రభువు), విష్ణువు :-
[5.1-43.1-తే.,
11-17-క.]
5123} శ్రీనికేతనుడు - శ్రీ (సిరికి, లక్ష్మీదేవికి) నికేతనుడు (నివాసమైనవాడు), విష్ణువు :-
[3-507-వ.]
5124} శ్రీనిధి - సంపదలకు నిలయమైనవాడు, కృష్ణుడు :-
[10.2-1019-ఉ.]
5125} శ్రీనిలయశరీరుడు - శ్రీ (సంపదలకు) నిలయమైన శరీరముగలవాడు, కృష్ణుడు :-
[5.2-165-చ.]
5126} శ్రీపతి - శ్రీ (లక్ష్మీదేవి) పతి (భర్త), విష్ణువు :-
[3-56-క.,
3-106-క.,
6-32-క.,
6-121-క.,
6-179-క.,
10.2-651-క.]
5127} శ్రీపు - శ్రీ (లక్ష్మీదేవి) పతి, విష్ణువు :-
[5.1-98.1-తే.]
5128} శ్రీభర్త - శ్రీ (లక్ష్మీదేవి)కి భర్త (పెనిమిటి), విష్ణువు :-
[10.1-876-మ.]
5129} శ్రీభవనుడు - సంపదలకు నిలయమైన వాడు, కాలయవనుడు :-
[10.1-1639-ఉ.]
5130} శ్రీమన్నాముడు - శ్రీమత్ (మంగళవంతమైన) నామ (పేరు గలవాడు), రాముడు :-
[8-1-క.]
5131} శ్రీమన్నారాయణదేవుడు - అత్యంత శుభకరమైన నారాయణు డగు దేవుడు :-
[1-63-వ.]
5132} శ్రీమన్నారాయణుడు - శ్రీమత్ (అణిమాది సంపదలతో కూడినవాడు) ఐన నారాయణుడు (విష్ణువు) :-
[5.2-164-వ.,
6-258-వ.,
6-507-వ.,
10.1-19-క.]
5133} శ్రీమహితోన్నతుడు - శ్రీ (శుభకరమైన) మహిత (గొప్ప) ఉన్నతుడు (ఉన్నతమైనవాడు), పరశురాముడు :-
[6-305-క.]
5134} శ్రీమహిళ - శ్రీ (సంపదలకు) మహిళ (దేవి), లక్ష్మిదేవి :-
[7-359-ఉ.]
5135} శ్రీమహిళాధిపుడు - శ్రీ (లక్ష్మీ) మహిళ (దేవి) యొక్క అధిపుడు (భర్త), విష్ణువు :-
[3-505-ఉ.]
5136} శ్రీయుతాకారుడు - సౌందర్య సంపదలతో కూడి ఉన్న వాడు, కృష్ణుడు :-
[10.1-1704.1-తే.]
5137} శ్రీయుతుడు - శ్రీ (లక్ష్మీదేవి, సంపదల)తో యుతుడు (కూడి యుండువాడు), విష్ణువు :-
[9-420-క.,
10.1-1243-క.]
5138} శ్రీరమణీమనోవిభుడు - శ్రీరమణీ (లక్ష్మీదేవి) మనసునకు విభుడు, విష్ణువు :-
[3-109-ఉ.]
5139} శ్రీరమణీరమణుడు - శ్రీరమణీ (లక్ష్మీదేవి) రమణుడు (భర్త), విష్ణువు :-
[6-38-క.,
12-47-క.]
5140} శ్రీరమణీశ్వరుడు - శ్రీ (లక్ష్మీ) రమణి (దేవి) యొక్క ఈశ్వరుడు (భర్త), విష్ణువు :-
[3-154-క.,
3-503-క.]
5141} శ్రీరమణుడు - శ్రీ (లక్ష్మీదేవి) రమణుడు (భర్త), విష్ణువు :-
[3-142-క.]
5142} శ్రీరమాధిపుడు - లక్ష్మీవల్లభుడు, విష్ణువు :-
[11-90-క.]
5143} శ్రీరమేశుడు - శ్రీరమ (శ్రీకరమగు లక్ష్మీదేవి)కి ఈశుడు (భర్త), విష్ణువు :-
[5.2-112.1-ఆ.]
5144} శ్రీరాజితుడు - శ్రీ (రాచరికము, బుద్ధి)చేత రాజితుడు (ప్రకాశించెడి వాడు), రాముడు :-
[9-1-క.]
5145} శ్రీలలనేశుడు - శ్రీకరమైన స్త్రీ రుక్మిణికి భర్త, కృష్ణుడు :-
[1-402-క.,
1-408-క.,
3-520-క.]
5146} శ్రీవత్సము - విష్ణుమూర్తి వక్షస్థలముపైనుండెడి పుట్టుమచ్చ :-
[5.1-43.1-తే.,
6-219.1-ఆ.]
5147} శ్రీవత్సలాంఛనుడు - శ్రీవత్సము అనెడి పుట్టుమచ్చ గలవాడు, విష్ణువు :-
[6-217-వ.]
5148} శ్రీవత్సాంకితకౌస్తుభస్ఫురితలక్ష్మీచారువక్షస్థలశ్రీవిభ్రాజితుడు - శ్రీవత్స మనెడి పుట్టుమచ్చ అంకిత (గుర్తుగాగలిగి) కౌస్తుభమణిచే స్ఫురిత (ప్రకాశిస్తున్న) లక్ష్మీదేవితోకూడిన చారు (అందమైన) వక్షస్థలసంపదచే విభ్రాజితుడు (విశేషముగా ప్రకాశించుచున్నవాడు), హరి :-
[6-1-శా.]
5149} శ్రీవనితాధిపుడు - లక్ష్మీ ( శ్రీవనిత) పతి (అధిపుడు), విష్ణువు :-
[3-192-క.]
5150} శ్రీవరుడు - శ్రీ (లక్ష్మీదేవి) యొక్క వరుడు (భర్త), హరి :-
[6-74-క.]
5151} శ్రీవల్లభుడు - శ్రీ (లక్ష్మీదేవి) వల్లభుడు (భర్త), విష్ణువు :-
[1-275-క.,
7-122.1-తే.,
8-206-ఆ.,
9-127-మ.,
10.1-940-క.,
10.1-1295-క.]
5152} శ్రీవిభుడు - శ్రీ (లక్ష్మీదేవి, సంపదలు) కి విభుడు, విష్ణువు :-
[3-791-క.]
5153} శ్రీవిలసితధరణీతనయావదనసరోజవాసరాధిప - శ్రీ (లక్ష్మీదేవివలె, శుభకరమైన) విలసిత (ప్రకాశముగల) ధరణీ (భూదేవి యొక్క) తనయా (పుత్రిక, సీతాదేవి) వదన (మోము అనెడి) సరోజ (పద్మమునకు) వాసరాధిప (వాసరములకు (పగళ్ళకు) అధిపతి, సూర్యుడా), శ్రీరామ :-
[4-1-క.]
5154} శ్రీశ - శ్రీ (లక్ష్మి) ఈశ (పతి), విష్ణువు. :-
[8-727-క.]
5155} శ్రీహరి - శోభనకరమైన హరి, విష్ణువు :-
[3-447.1-తే.]
5156} శ్రుతకీర్తి - కృష్ణుని మేనత్త, వసుదేవుని చెలియలు. కేకయరాజైన ధృష్టకేతుని భార్య. ఈమె కొడుకులు ప్రతర్దనాదులు అయిదుగురు. :-
[10.2-145-మ.]
5157} శ్రుతధరుడు - శ్రుతులను (వేదములను, వినుటను) ధరించినవాడు :-
[4-768-వ.,
4-768-వ.]
5158} శ్రుతము - వినబడినది, శాస్త్రము :-
[4-28-వ.]
5159} శ్రుతి - శ్రు. పాదోస్య విశ్వభూతాని త్రిపాదస్యామృతం దివి. :-
[10.2-1150-క.]
5160} శ్రుతినితంబినీసీమంతవీధి - వేదములనెడి స్త్రీల పాపిట ప్రదేశములు, ఉపనిషత్తులు :-
[10.1-1084-వ.]
5161} శ్రుతివధూసీమంతవీధులు - శ్రుతి (వేదములు అనెడి) వధూ (స్త్రీ యొక్క) సీమంత (పాపిట) వీధులు (ప్రదేశములు), ఉపనిషత్తులు :-
[10.1-1031.1-ఆ.]
5162} శ్రేష్ఠము - శ్రేష్ఠతరము శ్రేష్ఠతమము :-
[4-26-వ.]
5163} శ్రోతలు - (చదువులను) వినెడివారు, చదువుకొనువారు :-
[7-133-వ.]
5164} శ్వపచుడు - కుక్క మాంసము తినువారు, అపరిశుభ్రులు :-
[3-556-చ.,
3-1037-క.,
7-351-మ.]
5165} శ్వఫల్కతనూభవుడు - చంద్రవంశపు శ్వఫల్కుని కొడుకు, అక్రూరుడు :-
[10.2-844-చ.]
5166} శ్వేతద్వీపపతి - శ్వేతద్వీపవాసిని (లక్ష్మీదేవి) పతి (భర్త), విష్ణువు :-
[10.1-236-వ.]