పోతన తెలుగు భాగవతము

ఓం నమో భగవతే వాసుదేవాయ

చతుర్థోఽధ్యాయః - 4

సూత ఉవాచ

1
అథ వైష్ణవచిత్తేషు దృష్ట్వా భక్తిమలౌకికీమ్ ।
నిజలోకం పరిత్యజ్య భగవాన్ భక్తవత్సలః ॥

2
వనమాలీ ఘనశ్యామః పీతవాసా మనోహరః ।
కాఞ్చీకలాపరుచిరో లసన్ముకుటకుణ్డలః ॥

3
త్రిభఙ్గలలితశ్చారుకౌస్తుభేన విరాజితః ।
కోటిమన్మథలావణ్యో హరిచన్దనచర్చితః ॥

4
పరమానన్దచిన్మూర్తిర్మధురో మురలీధరః ।
ఆవివేశ స్వభక్తానాం హృదయాన్యమలాని చ ॥

5
వైకుణ్ఠవాసినో యే చ వైష్ణవా ఉద్ధవాదయః ।
తత్కథాశ్రవణార్థం తే గూఢరూపేణ సంస్థితాః ॥

6
తదా జయజయారావో రసపుష్టిరలౌకికీ ।
చూర్ణప్రసూనవృష్టిశ్చ ముహుః శఙ్ఖరవోఽప్యభూత్ ॥

7
తత్సభాసంస్థితానాం చ దేహగేహాత్మవిస్మృతిః ।
దృష్ట్వా చ తన్మయావస్థాం నారదో వాక్యమబ్రవీత్ ॥

8
అలౌకికోఽయం మహిమా మునీశ్వరాః
సప్తాహజన్యోఽద్య విలోకితో మయా ।
మూఢాః శఠా యే పశుపక్షిణోఽత్ర
సర్వేఽపి నిష్పాపతమా భవన్తి ॥

9
అతో నృలోకే నను నాస్తి కిఞ్చిత్
చిత్తస్య శోధాయ కలౌ పవిత్రమ్
అఘౌఘవిధ్వంసకరం తథైవ
కథాసమానం భువి నాస్తి చాన్యత్ ॥

10
కే కే విశుధ్యన్తి వదన్తు మహ్యం
సప్తాహయజ్ఞేన కథామయేన ।
కృపాలుభిర్లోకహితం విచార్య
ప్రకాశితః కోఽపి నవీనమార్గః ॥

కుమారా ఊచుః

11
యే మానవాః పాపకృతస్తు సర్వదా
సదా దురాచారరతా విమార్గగాః ।
క్రోధాగ్నిదగ్ధాః కుటిలాశ్చ కామినః
సప్తాహయజ్ఞేన కలౌ పునన్తి తే ॥

12
సత్యేన హీనాః పితృమాతృదూషకా-
స్తృష్ణాకులాశ్చాశ్రమధర్మవర్జితాః ।
యే దామ్భికాః మత్సరిణోఽపి హింసకాః
సప్తాహయజ్ఞేన కలౌ పునన్తి తే ॥

13
పఞ్చోగ్రపాపాశ్ఛలఛద్మకారిణః
క్రూరాః పిశాచా ఇవ నిర్దయాశ్చ యే ।
బ్రహ్మస్వపుష్టా వ్యభిచారకారిణః
సప్తాహయజ్ఞేన కలౌ పునన్తి తే ॥

14
కాయేన వాచా మనసాపి పాతకం
నిత్యం ప్రకుర్వన్తి శఠా హఠేన యే ।
పరస్వపుష్టా మలినా దురాశయాః
సప్తాహయజ్ఞేన కలౌ పునన్తి తే ॥

15
అత్ర తే కీర్తయిష్యామ ఇతిహాసం పురాతనమ్ ।
యస్య శ్రవణమాత్రేణ పాపహానిః ప్రజాయతే ॥

16
తుఙ్గభద్రాతటే పూర్వమభూత్పత్తనముత్తమమ్ ।
యత్ర వర్ణాః స్వధర్మేణ సత్యసత్కర్మతత్పరాః ॥

17
ఆత్మదేవః పురే తస్మిన్ సర్వవేదవిశారదః ।
శ్రౌతస్మార్తేషు నిష్ణాతో ద్వితీయ ఇవ భాస్కరః ॥

18
భిక్షుకో విత్తవాఁల్లోకే తత్ప్రియా ధున్ధులీ స్మృతా ।
స్వవాక్యస్థాపికా నిత్యం సున్దరీ సుకులోద్భవా ॥

19
లోకవార్తారతా క్రూరా ప్రాయశో బహుజల్పికా ।
శూరా చ గృహకృత్యేషు కృపణా కలహప్రియా ॥

20
ఏవం నివసతోః ప్రేమ్ణా దమ్పత్యో రమమాణయోః ।
అర్థాః కామాస్తయోరాసన్న సుఖాయ గృహాదికమ్ ॥

21
పశ్చాద్ధర్మాః సమారబ్ధాస్తాభ్యాం సన్తానహేతవే ।
గోభూహిరణ్యవాసాంసి దీనేభ్యో యచ్ఛతస్తదా ॥

22
ధనార్ధం ధర్మమార్గేణ తాభ్యాం నీతం తథాపి చ ।
న పుత్రో నాపి వా పుత్రీ తతశ్చిన్తాతురో భృశమ్ ॥

23
ఏకదా స ద్విజో దుఃఖాద్గృహం త్యక్త్వా వనం గతః ।
మధ్యాహ్నే తృషితో జాతస్తడాగం సముపేయివాన్ ॥

24
పీత్వా జలం నిషణ్ణస్తు ప్రజాదుఃఖేన కర్శితః ।
ముహూర్తాదపి తత్రైవ సన్న్యాసీ కశ్చిదాగతః ॥

25
దృష్ట్వా పీతజలం తం తు విప్రో యాతస్తదన్తికమ్ ।
నత్వా చ పాదయోస్తస్య నిఃశ్వసన్ సంస్థితః పురః ॥

యతిరువాచ

26
కథం రోదిషి విప్ర త్వం కా తే చిన్తా బలీయసీ ।
వద త్వం సత్వరం మహ్యం స్వస్య దుఃఖస్య కారణమ్ ॥

బ్రాహ్మణ ఉవాచ

27
కిం బ్రవీమి ఋషే దుఃఖం పూర్వపాపేన సఞ్చితమ్ ।
మదీయాః పూర్వజాస్తోయం కవోష్ణముపభుఞ్జతే ॥

28
మద్దత్తం నైవ గృహ్ణన్తి ప్రీత్యా దేవా ద్విజాదయః ।
ప్రజాదుఃఖేన శూన్యోఽహం ప్రాణాంస్త్యక్తుమిహాగతః ॥

29
ధిగ్జీవితం ప్రజాహీనం ధిగ్గృహం చ ప్రజాం వినా ।
ధిగ్ధనం చానపత్యస్య ధిక్కులం సన్తతిం వినా ॥

30
పాల్యతే యా మయా ధేనుః సా వన్ధ్యా సర్వథా భవేత్ ।
యో మయా రోపితో వృక్షః సోఽపి వన్ధ్యత్వమాశ్రయేత్ ॥

31
యత్ఫలం మద్గృహాయాతం తచ్చ శీఘ్రం వినశ్యతి ।
నిర్భాగ్యస్యానపత్యస్య కిమతో జీవితేన మే ॥

32
ఇత్యుక్త్వా స రురోదోచ్చైస్తత్పార్శ్వం దుఃఖపీడితః ।
తదా తస్య యతేశ్చిత్తే కరుణాభూద్గరీయసీ ॥

33
తద్భాలాక్షరమాలాం చ వాచయామాస యోగవాన్ ।
సర్వం జ్ఞాత్వా యతిః పశ్చాద్విప్రమూచే సవిస్తరమ్ ॥

యతిరువాచ

34
ముఞ్చాజ్ఞానం ప్రజారూపం బలిష్ఠా కర్మణో గతిః ।
వివేకం తు సమాసాద్య త్యజ సంసారవాసనామ్ ॥

35
శృణు విప్ర మయా తేఽద్య ప్రారబ్ధం తు విలోకితమ్ ।
సప్తజన్మావధి తవ పుత్రో నైవ చ నైవ చ ॥

36
సన్తతేః సగరో దుఃఖమవాపాఙ్గః పురా తథా ।
రే ముఞ్చాద్య కుటుమ్బాశాం సన్న్యాసే సర్వథా సుఖమ్ ॥

బ్రాహ్మణ ఉవాచ

37
వివేకేన భవేత్ కిం మే పుత్రం దేహి బలాదపి ।
నో చేత్త్యజామ్యహం ప్రాణాంస్త్వదగ్రే శోకమూర్చ్ఛితః ॥

38
పుత్రాదిసుఖహీనోఽయం సన్న్యాసః శుష్క ఏవ హి ।
గృహస్థః సరసో లోకే పుత్రపౌత్రసమన్వితః ॥

39
ఇతి విప్రాగ్రహం దృష్ట్వా ప్రాబ్రవీత్స తపోధనః ।
చిత్రకేతుర్గతః కష్టం విధిలేఖవిమార్జనాత్ ॥

40
న యాస్యసి సుఖం పుత్రాద్యథా దైవహతోద్యమః ।
అతో హఠేన యుక్తోఽసి హ్యర్థినం కిం వదామ్యహమ్ ॥

41
తస్యాగ్రహం సామాలోక్య ఫలమేకం స దత్తవాన్ ।
ఇదం భక్షయ పత్న్యా త్వం తతః పుత్రో భవిష్యతి ॥

42
సత్యం శౌచం దయా దానమేకభక్తం తు భోజనమ్ ।
వర్షావధి స్త్రియా కార్యం తేన పుత్రోఽతినిర్మలః ॥

43
ఏవముక్త్వా యయౌ యోగీ విప్రస్తు గృహమాగతః ।
పత్న్యాః పాణౌ ఫలం దత్వా స్వయం యాతస్తు కుత్రచిత్ ॥

44
తరుణీ కుటిలా తస్య సఖ్యగ్రే చ రురోద హ ।
అహో చిన్తా మమోత్పన్న ఫలం చాహం న భక్షయే ॥

45
ఫలభక్షేణ గర్భః స్యాద్గర్భేణోదరవృద్ధితా ।
స్వల్పభక్షం తతోఽశక్తిర్గృహకార్యం కథం భవేత్ ॥

46
దైవాద్ధాటి వ్రజేద్గ్రామే పలాయేద్గర్భిణీ కథమ్ ।
శుకవన్నివసేద్గర్భస్తం కుక్షేః కథముత్సృజేత్ ॥

47
తిర్యక్చేదాగతో గర్భస్తదా మే మరణం భవేత్ ।
ప్రసూతౌ దారుణం దుఃఖం సుకుమారీ కథం సహే ॥

48
మన్దాయాం మయి సర్వస్వం ననాన్దా సంహరేత్తదా ।
సత్యశౌచాదినియమో దురారాధ్యః స దృశ్యతే ॥

49
లాలనే పాలనే దుఃఖం ప్రసూతాయాశ్చ వర్తతే ।
వన్ధ్యా వా విధవా నారీ సుఖినీ చేతి మే మతిః ॥

50
ఏవం కుతర్కయోగేన తత్ఫలం నైవ భక్షితమ్ ।
పత్యా పృష్టం ఫలం భుక్తం భుక్తం చేతి తయేరితమ్ ॥

51
ఏకదా భగినీ తస్యాస్తద్గృహం స్వేచ్ఛయాఽఽగతా ।
తదగ్రే కథితం సర్వం చిన్తేయం మహతీ హి మే ॥

52
దుర్బలా తేన దుఃఖేన హ్యనుజే కరవాణి కిమ్ ।
సాబ్రవీన్మమ గర్భోఽస్తి తం దాస్యామి ప్రసూతితః ॥

53
తావత్కాలం సగర్భేవ గుప్తా తిష్ఠ గృహే సుఖమ్ ।
విత్తం త్వం మత్పతేర్యచ్ఛ స తే దాస్యతి బాలకమ్ ॥

54
షాణ్మాసికో మృతో బాల ఇతి లోకో వదిష్యతి ।
తం బాలం పోషయిష్యామి నిత్యమాగత్య తే గృహే ॥

55
ఫలమర్పయ ధేన్వై త్వం పరీక్షార్థం తు సామ్ప్రతమ్ ।
తత్తదాచరితం సర్వం తథైవ స్త్రీస్వభావతః ॥

56
అథ కాలేన సా నారీ ప్రసూతా బాలకం తదా ।
ఆనీయ జనకో బాలం రహస్యే ధున్ధులీం దదౌ ॥

57
తయా చ కథితం భర్త్రే ప్రసూతః సుఖమర్భకః ।
లోకస్య సుఖముత్పన్నమాత్మదేవప్రజోదయాత్ ॥

58
దదౌ దానం ద్విజాతిభ్యో జాతకర్మ విధాయ చ ।
గీతవాదిత్రఘోషోఽభూత్తద్ద్వారే మఙ్గలం బహు ॥

59
భర్తురగ్రేఽబ్రవీద్వాక్యం స్తన్యం నాస్తి కుచే మమ ।
అన్యస్తన్యేన నిర్దుగ్ధా కథం పుష్ణామి బాలకమ్ ॥

60
మత్స్వసుశ్చ ప్రసూతాయాః మృతో బాలస్తు వర్తతే ।
తామాకార్య గృహే రక్ష సా తేఽర్భం పోషయిష్యతి ॥

61
పతినా తత్కృతం సర్వం పుత్రరక్షణహేతవే ।
పుత్రస్య ధున్ధుకారీతి నామ మాత్రా ప్రతిష్ఠితమ్ ॥

62
త్రిమాసే నిర్గతే చాథ సా ధేనుః సుషువేఽర్భకమ్ ।
సర్వాఙ్గసున్దరం దివ్యం నిర్మలం కనకప్రభమ్ ॥

63
దృష్ట్వా ప్రసన్నో విప్రస్తు సంస్కారాన్ స్వయమాదధే ।
మత్వాఽఽశ్చర్యం జనాః సర్వే దిదృక్షార్థం సమాగతాః ॥

64
భాగ్యోదయోఽధునా జాత ఆత్మదేవస్య పశ్యత ।
ధేన్వా బాలః ప్రసూతస్తు దేవరూపీతి కౌతుకమ్ ॥

65
న జ్ఞాతం తద్రహస్యం తు కేనాపి విధియోగతః ।
గోకర్ణం తు సుతం దృష్ట్వా గోకర్ణం నామ చాకరోత్ ॥

66
కియత్కాలేన తౌ జాతౌ తరుణౌ తనయావుభౌ ।
గోకర్ణః పణ్డితో జ్ఞానీ ధున్ధుకారీ మహాఖలః ॥

67
స్నానశౌచక్రియాహీనో దుర్భక్షీ క్రోధవర్ధితః ।
దుష్పరిగ్రహకర్తా చ శవహస్తేన భోజనమ్ ॥

68
చౌరః సర్వజనద్వేషీ పరవేశ్మప్రదీపకః ।
లాలనాయార్భకాన్ ధృత్వా సద్యః కూపే న్యపాతయత్ ॥

69
హింసకః శస్త్రధారీ చ దీనాన్ధానాం ప్రపీడకః ।
చాణ్డాలాభిరతో నిత్యం పాశహస్తః శ్వసంగతః ॥

70
తేన వేశ్యాకుసఙ్గేన పిత్ర్యం విత్తం తు నాశితమ్ ।
ఏకదా పితరౌ తాడ్య పాత్రాణి స్వయమాహరత్ ॥

71
తత్పితా కృపణః ప్రోచ్చైర్ధనహీనో రురోద హ ।
వన్ధ్యత్వం తు సమీచీనం కుపుత్రో దుఃఖదాయకః ॥

72
క్వ తిష్ఠామి క్వ గచ్ఛామి కో మే దుఃఖం వ్యపోహయేత్ ।
ప్రాణాంస్త్యజామి దుఃఖేన హా కష్టం మమ సంస్థితమ్ ॥

73
తదానీం తు సమాగత్య గోకర్ణో జ్ఞానసంయుతః ।
బోధయామాస జనకం వైరాగ్యం పరిదర్శయన్ ॥

74
అసారః ఖలు సంసారో దుఃఖరూపీ విమోహకః ।
సుతః కస్య ధనం కస్య స్నేహవాన్ జ్వలతేఽనిశమ్ ॥

75
న చేన్ద్రస్య సుఖం కిఞ్చిన్న సుఖం చక్రవర్తినః ।
సుఖమస్తి విరక్తస్య మునేరేకాన్తజీవినః ॥

76
ముఞ్చాజ్ఞానం ప్రజారూపం మోహతో నరకే గతిః ।
నిపతిష్యతి దేహోఽయం సర్వం త్యక్త్వా వనం వ్రజ ॥

77
తద్వాక్యం తు సమాకర్ణ్య గన్తుకామః పితాబ్రవీత్ ।
కిం కర్తవ్యం వనే తాత తత్త్వం వద సవిస్తరమ్ ॥

78
అన్ధకూపే స్నేహపాశే బద్ధః పఙ్కురహం శఠః ।
కర్మణా పతితో నూనం మాముద్ధర దయానిధే ॥

గోకర్ణ ఉవాచ

79
దేహేఽస్థిమాంసరుధిరేఽభిమతిం త్యజ త్వం
జాయాసుతాదిషు సదా మమతాం విముఞ్చ
పశ్యానిశం జగదిదం క్షణభఙ్గనిష్ఠం
వైరాగ్యరాగరసికో భవ భక్తినిష్ఠః ॥

80
ధర్మం భజస్వ సతతం త్యజ లోకధర్మాన్
సేవస్వ సాధుపురుషాన్ జహి కామతృష్ణామ్ ।
అన్యస్య దోషగుణచిన్తనమాశు ముక్త్వా
సేవాకథారసమహో నితరాం పిబ త్వమ్ ॥

81
ఏవం సుతోక్తివశతోఽపి గృహం విహాయ
యాతో వనం స్థిరమతిర్గతషష్టివర్షః ।
యుక్తో హరేరనుదినం పరిచర్యయాసౌ
శ్రీకృష్ణమాప నియతం దశమస్య పాఠాత్ ॥

82
ఇతి శ్రీపద్మపురాణే ఉత్తరఖణ్డే శ్రీమద్భాగవతమాహాత్మ్యే
విప్రమోక్షో నామ చతుర్థోఽధ్యాయః ॥

ఓం నమో భగవతే వాసుదేవాయ

పఞ్చమోఽధ్యాయః - 5

సూత ఉవాచ

1
పితర్యుపరతే తేన జననీ తాడితా భృశమ్ ।
క్వ విత్తం తిష్ఠతి బ్రూహి హనిష్యే లత్తయా న చేత్ ॥

2
ఇతి తద్వాక్యసంత్రాసాజ్జనన్యా పుత్రదుఃఖతః ।
కూపే పాతఃకృతో రాత్రౌ తేన సా నిధనం గతా ॥

3
గోకర్ణస్తీర్థయాత్రార్థం నిర్గతో యోగసంస్థితః ।
న దుఃఖం న సుఖం తస్య న వైరీ నాపి బాన్ధవః ॥

4
ధున్ధుకారీ గృహేఽతిష్ఠత్ పఞ్చపణ్యవధూవృతః ।
అత్యుగ్రకర్మకర్తా చ తత్పోషణవిమూఢధీః ॥

5
ఏకదా కులటాస్తాస్తు భూషణాన్యభిలిప్సవః ।
తదర్థం నిర్గతో గేహాత్ కామాన్ధో మృత్యుమస్మరన్ ॥

6
యతస్తతశ్చ సంహృత్య విత్తం వేశ్మ పునర్గతః ।
తాభ్యోఽయచ్ఛత్ సువస్త్రాణి భూషణాని కియన్తి చ ॥

7
బహువిత్తచయం దృష్ట్వా రాత్రౌ నార్యో వ్యచారయన్ ।
చౌర్యం కరోత్యసౌ నిత్యమతో రాజా గ్రహీష్యతి ॥

8
విత్తం హృత్వా పునశ్చైనం మారయిష్యతి నిశ్చితమ్ ।
అతోఽర్థగుప్తయే గూఢమస్మాభిః కిం న హన్యతే ॥

9
నిహత్యైనం గృహీత్వార్థం యాస్యామో యత్ర కుత్రచిత్ ।
ఇతి తా నిశ్చయం కృత్వా సుప్తం సంబధ్య రశ్మిభిః ॥

10
పాశం కణ్ఠే నిధాయాస్య తన్మృత్యుమపచక్రముః ।
త్వరితం న మమారాసౌ చిన్తాయుక్తాస్తదాభవన్ ॥

11
తప్తాఙ్గారసమూహాంశ్చ తన్ముఖే హి విచిక్షిపుః ।
అగ్నిజ్వాలాతిదుఃఖేన వ్యాకులో నిధనం గతః ॥

12
తం దేహం ముముచుర్గర్తే ప్రాయః సాహసికాః స్త్రియః ।
న జ్ఞాతం తద్రహస్యం తు కేనాపీదం తథైవ చ ॥

13
లోకైః పృష్టా వదన్తి స్మ దూరం యాతః ప్రియో హి నః ।
ఆగమిష్యతి వర్షేఽస్మిన్ విత్తలోభవికర్షితః ॥

14
స్త్రీణాం నైవ తు విశ్వాసం దుష్టానాం కారయేద్బుధః ।
విశ్వాసే యః స్థితో మూఢః స దుఃఖైః పరిభూయతే ॥

15
సుధామయం వచో యాసాం కామినాం రసవర్ధనమ్ ।
హృదయం క్షురధారాభం ప్రియః కో నామ యోషితామ్ ॥

16
సంహృత్య విత్తం తా యాతాః కులటా బహుభర్తృకాః ।
ధున్ధుకారీ బభూవాథ మహాన్ ప్రేతః కుకర్మతః ॥

17
వాత్యారూపధరో నిత్యం ధావన్ దశదిశోఽన్తరమ్ ।
శీతాతపపరిక్లిష్టో నిరాహారః పిపాసితః ॥

18
న లేభే శరణం క్వాపి హా దైవేతి ముహుర్వదన్ ।
కియత్కాలేన గోకర్ణో మృతం లోకాదబుధ్యత ॥

19
అనాథం తం విదిత్వైవ గయాశ్రాద్ధమచీకరత్ ।
యస్మింస్తీర్థే తు సంయాతి తత్ర శ్రాద్ధమవర్తయత్ ॥

20
ఏవం భ్రమన్ స గోకర్ణః స్వపురం సముపేయివాన్ ।
రాత్రౌ గృహాఙ్గణే స్వప్తుమాగతోఽలక్షితః పరైః ॥

21
తత్ర సుప్తం స విజ్ఞాయ ధున్ధుకారీ స్వబాన్ధవమ్ ।
నిశీథే దర్శయామాస మహారౌద్రతరం వపుః ॥

22
సకృన్మేషః సకృద్ధస్తీ సకృచ్చ మహిషోఽభవత్ ।
సకృదిన్ద్రః సకృచ్చాగ్నిః పునశ్చ పురుషోఽభవత్ ॥

23
వైపరీత్యమిదం దృష్ట్వా గోకర్ణో ధైర్యసంయుతః ।
అయం దుర్గతికః కోఽపి నిశ్చిత్యాథ తమబ్రవీత్ ॥

గోకర్ణ ఉవాచ

24
కస్త్వముగ్రతరో రాత్రౌ కుతో యాతో దశామిమామ్ ।
కిం వా ప్రేతః పిశాచో వా రాక్షసోఽసీతి శంస నః ॥

సూత ఉవాచ

25
ఏవం పృష్టస్తదా తేన రురోదోచ్చైః పునః పునః ।
అశక్తో వచనోచ్చారే సంజ్ఞామాత్రం చకార హ ॥

26
తతోఽఞ్జలౌ జలం కృత్వా గోకర్ణస్తముదీరయత్ ।
తత్సేకాద్గతపాపోఽసౌ ప్రవక్తుముపచక్రమే ॥

ప్రేత ఉవాచ

27
అహం భ్రాతా త్వదీయోఽస్మి ధున్ధుకారీతి నామతః ।
స్వకీయేనైవ దోషేణ బ్రహ్మత్వం నాశితం మయా ॥

28
కర్మణో నాస్తి సంఖ్యా మే మహాజ్ఞానే వివర్తినః ।
లోకానాం హింసకః సోఽహం స్త్రీభిర్దుఃఖేన మారితః ॥

29
అతః ప్రేతత్వమాపన్నో దుర్దశాం చ వహామ్యహమ్ ।
వాతాహారేణ జీవామి దైవాధీనఫలోదయాత్ ॥

30
అహో బన్ధో కృపాసిన్ధో భ్రాతర్మామాశు మోచయ ।
గోకర్ణో వచనం శ్రుత్వా తస్మై వాక్యమథాబ్రవీత్ ॥

గోకర్ణ ఉవాచ

31
త్వదర్థం తు గయాపిణ్డో మయా దత్తో విధానతః ।
తత్కథం నైవ ముక్తోఽసి మమాశ్చర్యమిదం మహత్ ॥

32
గయాశ్రాద్ధాన్న ముక్తిశ్చేదుపాయో నాపరస్త్విహ ।
కిం విధేయం మయా ప్రేత తత్త్వం వద సవిస్తరమ్ ॥

ప్రేత ఉవాచ

33
గయాశ్రాద్ధశతేనాపి ముక్తిర్మే న భవిష్యతి ।
ఉపాయమపరం కంచిత్త్వం విచారయ సాంప్రతమ్ ॥

34
ఇతి తద్వాక్యమాకర్ణ్య గోకర్ణో విస్మయం గతః ।
శతశ్రాద్ధైర్న ముక్తిశ్చేదసాధ్యం మోచనం తవ ॥

35
ఇదానీం తు నిజం స్థానమాతిష్ఠ ప్రేత నిర్భయః ।
త్వన్ముక్తిసాధకం కించిదాచరిష్యే విచార్య చ ॥

36
ధున్ధుకారీ నిజస్థానం తేనాదిష్టస్తతో గతః ।
గోకర్ణశ్చిన్తయామాస తాం రాత్రిం న తదధ్యగాత్ ॥

37
ప్రాతస్తమాగతం దృష్ట్వా లోకాః ప్రీత్యా సమాగతాః ।
తత్సర్వం కథితం తేన యజ్జాతం చ యథా నిశి ॥

38
విద్వాంసో యోగనిష్ఠాశ్చ జ్ఞానినో బ్రహ్మవాదినః ।
తన్ముక్తిం నైవ తేఽపశ్యన్ పశ్యన్తః శాస్త్రసంచయాన్ ॥

39
తతః సర్వైః సూర్యవాక్యం తన్ముక్తౌ స్థాపితం పరమ్ ।
గోకర్ణః స్తమ్భనం చక్రే సూర్యవేగస్య వై తదా ॥

40
తుభ్యం నమో జగత్సాక్షిన్ బ్రూహి మే ముక్తిహేతుకమ్ ।
తచ్ఛ్రుత్వా దూరతః సూర్యః స్ఫుటమిత్యభ్యభాషత ॥

41
శ్రీమద్భాగవతాన్ముక్తిః సప్తాహం వాచనం కురు ।
ఇతి సూర్యవచః సర్వైర్ధర్మరూపం తు విశ్రుతమ్ ॥

42
సర్వేఽబ్రువన్ ప్రయత్నేన కర్తవ్యం సుకరం త్విదమ్ ।
గోకర్ణో నిశ్చయం కృత్వా వాచనార్థం ప్రవర్తితః ॥

43
తత్ర సంశ్రవణార్థాయ దేశగ్రామాజ్జనా యుయుః ।
పఙ్గ్వన్ధవృద్ధమన్దాశ్చ తేఽపి పాపక్షయాయ వై ॥

44
సమాజస్తు మహాఞ్జాతో దేవవిస్మయకారకః ।
యదైవాసనమాస్థాయ గోకర్ణోఽకథయత్ కథామ్ ॥

45
స ప్రేతోఽపి తదా యాతః స్థానం పశ్యన్నితస్తతః ।
సప్తగ్రన్థియుతం తత్రాపశ్యత్కీచకముచ్ఛ్రితమ్ ॥

46
తన్మూలచ్ఛిద్రమావిశ్య శ్రవణార్థం స్థితో హ్యసౌ ।
వాతరూపీ స్థితిం కర్తుమశక్తో వంశమావిశత్ ॥

47
వైష్ణవం బ్రాహ్మణం ముఖ్యం శ్రోతారం పరికల్ప్య సః ।
ప్రథమస్కన్ధతః స్పష్టమాఖ్యానం ధేనుజోఽకరోత్ ॥

48
దినాన్తే రక్షితా గాథా తదా చిత్రం బభూవ హ ।
వంశైకగ్రన్థిభేదోఽభూత్ సశబ్దం పశ్యతాం సతామ్ ॥

49
ద్వితీయేఽహ్ని తథా సాయం ద్వితీయగ్రన్థిభేదనమ్ ।
తృతీయేఽహ్ని తథా సాయం తృతీయగ్రన్థిభేదనమ్ ॥

50
ఏవం సప్తదినైశ్చైవ సప్తగ్రన్థివిభేదనమ్ ।
కృత్వా స ద్వాదశస్కన్ధశ్రవణాత్ ప్రేతతాం జహౌ ॥

51
దివ్యరూపధరో జాతస్తులసీదామమణ్డితః ।
పీతవాసా ఘనశ్యామో ముకుటీ కుణ్డలాన్వితః ॥

52
ననామ భ్రాతరం సద్యో గోకర్ణమితి చాబ్రవీత్ ।
త్వయాహం మోచితో బన్ధో కృపయా ప్రేతకశ్మలాత్ ॥

53
ధన్యా భాగవతీ వార్తా ప్రేతపీడావినాశినీ ।
సప్తాహోఽపి తథా ధన్యః కృష్ణలోకఫలప్రదః ॥

54
కమ్పన్తే సర్వపాపాని సప్తాహశ్రవణే స్థితే ।
అస్మాకం ప్రలయం సద్యః కథా చేయం కరిష్యతి ॥

55
ఆర్ద్రం శుష్కం లఘు స్థూలం వాఙ్మనఃకర్మభిః కృతమ్ ।
శ్రవణం విదహేత్పాపం పావకః సమిధో యథా ॥

56
అస్మిన్ వై భారతే వర్షే సూరిభిర్వేదసంసది ।
అకథాశ్రావిణాం పుంసాం నిష్ఫలం జన్మ కీర్తితమ్ ॥

57
కిం మోహతో రక్షితేన సుపుష్టేన బలీయసా ।
అధ్రువేణ శరీరేణ శుకశాస్త్రకథాం వినా ॥

58
అస్థిస్తమ్భం స్నాయుబద్ధం మాంసశోణితలేపితమ్ ।
చర్మావనద్ధం దుర్గన్ధం పాత్రం మూత్రపురీషయోః ॥

59
జరాశోకవిపాకార్తం రోగమన్దిరమాతురమ్ ।
దుష్పూరం దుర్ధరం దుష్టం సదోషం క్షణభఙ్గురమ్ ॥

60
కృమివిడ్భస్మసంజ్ఞాన్తం శరీరమితి వర్ణితమ్ ।
అస్థిరేణ స్థిరం కర్మ కుతోఽయం సాధయేన్న హి ॥

61
యత్ ప్రాతః సంస్కృతం చాన్నం సాయం తచ్చ వినశ్యతి ।
తదీయరససంపుష్టే కాయే కా నామ నిత్యతా ॥

62
సప్తాహశ్రవణాల్లోకే ప్రాప్యతే నికటే హరిః ।
అతో దోషనివృత్త్యర్థమేతదేవ హి సాధనమ్ ॥

63
బుద్బుదా ఇవ తోయేషు మశకా ఇవ జన్తుషు ।
జాయన్తే మరణాయైవ కథాశ్రవణవర్జితాః ॥

64
జడస్య శుష్కవంశస్య యత్ర గ్రన్థివిభేదనమ్ ।
చిత్రం కిము తదా చిత్తగ్రన్థిభేదః కథాశ్రవాత్ ॥

65
భిద్యతే హృదయగ్రన్థిశ్ఛిద్యన్తే సర్వశంశయాః ।
క్షీయన్తే చాస్య కర్మాణి సప్తాహశ్రవణే కృతే ॥

66
సంసారకర్దమాలేపప్రక్షాలనపటీయసి ।
కథాతీర్థే స్థితే చిత్తే ముక్తిరేవ బుధైః స్మృతా ॥

67
ఏవం బ్రువతి వై తస్మిన్ విమానమాగమత్తదా ।
వైకుణ్ఠవాసిభిర్యుక్తం ప్రస్ఫురద్దీప్తిమణ్డలమ్ ॥

68
సర్వేషాం పశ్యతాం భేజే విమానం ధున్ధులీసుతః ।
విమానే వైష్ణవాన్ వీక్ష్య గోకర్ణో వాక్యమబ్రవీత్ ॥

గోకర్ణ ఉవాచ

69
అత్రైవ బహవః సన్తి శ్రోతారో మమ నిర్మలాః ।
ఆనీతాని విమనాని న తేషాం యుగపత్కుతః ॥

70
శ్రవణం సమభాగేన సర్వేషామిహ దృశ్యతే ।
ఫలభేదః కుతో జాతః ప్రబ్రువన్తు హరిప్రియాః ॥

హరిదాసా ఊచుః

71
శ్రవణస్య విభేదేన ఫలభేదోఽత్ర సంస్థితః ।
శ్రవణం తు కృతం సర్వైర్న తథా మననం కృతమ్ ॥

72
ఫలభేదస్తతో జాతో భజనాదపి మానద ।
సప్తరాత్రముపోష్యైవ ప్రేతేన శ్రవణం కృతమ్ ॥

73
మననాది తథా తేన స్థిరచిత్తే కృతం భృశమ్ ।
అదృఢం చ హతం జ్ఞానం ప్రమాదేన హతం శ్రుతమ్ ॥

74
సందిగ్ధో హి హతో మన్త్రో వ్యగ్రచిత్తో హతో జపః ।
అవైష్ణవో హతో దేశో హతం శ్రాద్ధమపాత్రకమ్ ॥

75
హతమశ్రోత్రియే దానమనాచారహతం కులమ్ ।
విశ్వాసో గురువాక్యేషు స్వస్మిన్ దీనత్వభావనా ॥

76
మనోదోషజయశ్చైవ కథాయాం నిశ్చలా మతిః ।
ఏవమాది కృతం చేత్స్యాత్తదా వై శ్రవణే ఫలమ్ ॥

77
పునఃశ్రవాన్తే సర్వేషాం వైకుణ్ఠే వసతిర్ధ్రువమ్
గోకర్ణ తవ గోవిన్దో గోలోకం దాస్యతి స్వయమ్ ॥

78
ఏవముక్త్వా యయుః సర్వే వైకుణ్ఠం హరికీర్తనాః ।
శ్రావణే మాసి గోకర్ణః కథామూచే తథా పునః ॥

79
సప్తరాత్రవతీం భూయః శ్రవణం తైః కృతం పునః ।
కథాసమాప్తౌ యజ్జాతం శ్రూయతాం తచ్చ నారద ॥

80
విమానైః సహ భక్తైశ్చ హరిరావిర్బభూవ హ ।
జయశబ్దా నమఃశబ్దాస్తత్రాసన్ బహవస్తదా ॥

81
పాఞ్చజన్యధ్వనిం చక్రే హర్షాత్తత్ర స్వయం హరిః ।
గోకర్ణం తు సమాలిఙ్గ్యాకరోత్ స్వసదృశం హరిః ॥

82
శ్రోతౄనన్యాన్ ఘనశ్యామాన్ పీతకౌశేయవాససః ।
కిరీటినః కుణ్డలినస్తథా చక్రే హరిః క్షణాత్ ॥

83
తద్గ్రామే యే స్థితా జీవా ఆశ్వచాణ్డాలజాతయః ।
విమానే స్థాపితాస్తేఽపి గోకర్ణకృపయా తదా ॥

84
ప్రేషితా హరిలోకే తే యత్ర గచ్ఛన్తి యోగినః ।
గోకర్ణేన స గోపాలో గోలోకం గోపవల్లభమ్ ॥

85
కథాశ్రవణతః ప్రీతో నిర్యయౌ భక్తవత్సలః ।
అయోధ్యావాసినః పూర్వం యథా రామేణ సఙ్గతాః ॥

86
యత్ర సూర్యస్య సోమస్య సిద్ధానాం న గతిః కదా ।
తం లోకం హి గతాస్తే తు శ్రీమద్భాగవతశ్రవాత్ ॥

87
బ్రూమోఽద్య తే కిం ఫలవృన్దముజ్జ్వలం
సప్తాహయజ్ఞేన కథాసు సంచితమ్ ।
కర్ణేన గోకర్ణకథాక్షరే యైః
పీతశ్చ తే గర్భగతా న భూయః ॥

88
వాతామ్బుపర్ణాశనదేహశోషణై-
స్తపోభిరుగ్రైశ్చిరకాలసంచితైః ।
యోగైశ్చ సంయాన్తి న తాం గతిం వై
సప్తాహగాథాశ్రవణేన యాన్తి యామ్ ॥

89
ఇతిహాసమిమం పుణ్యం శాణ్డిల్యోఽపి మునీశ్వరః ।
పఠతే చిత్రకూటస్థో బ్రహ్మానన్దపరిప్లుతః ॥

90
ఆఖ్యానమేతత్పరమం పవిత్రం
శ్రుతం సకృద్వై విదహేదఘౌఘమ్ ।
శ్రాద్ధే ప్రయుక్తం పితృతృప్తిమావహేన్నిత్యం
సుపాఠాదపునర్భవం చ ॥

91
ఇతి శ్రీపద్మపురాణే ఉత్తరఖణ్డే శ్రీమద్భాగవతమాహాత్మ్యే
గోకర్ణమోక్షవర్ణనం నామ పఞ్చమోఽధ్యాయః ॥

ఇంకా ఉంది...