ఛందోపరిచయము : ఉత్పలమాల
1 ఉత్పలమాల
శ్రీ రమణీముఖాంబురుహ సేవన షట్పద నాధ యంచు శృం
గార రమేశ యంచు ధృత కౌస్తుభ యంచు భరేఫనంబులన్
భారలగంబులు గదియ బల్కుచు నుత్పల మాలికా కృతిన్
గారవ మొప్పఁ జెప్పుదురు కావ్యవిదు ల్యతి తొమ్మిదింటగన్.
గణ విభజన
| UII | UIU | III | UII | UII | UIU | IU |
| భ | ర | న | భ | భ | ర | వ |
| శ్రీరమ | ణీముఖాం | బురుహ | సేవన | షట్పద | నాధయం | చుశృం |
లక్షణములు
| పాదాలు | నాలుగు |
| ప్రతి పాదంలోనూ అక్షరాల సంఖ్య | 20 |
| ప్రతిపాదంలోని గణాలు | భ, ర, న, భ, భ ,ర, వ |
| యతి | ప్రతిపాదంలోనూ 10 వ అక్షరము |
| ప్రాస | పాటించవలెను |
| ప్రాసయతి | చెల్లదు |
పోతన తెలుగు భాగవతంలో వాడిన పద్యాల సంఖ్య - 475
ఉదాహరణ 1:
భా9268ఉ.
పుణ్యుఁడు రామచంద్రుఁ డట పోయి ముదంబునఁ గాంచె దండకా
రణ్యముఁ దాపసో త్తమశరణ్యము నుద్దత బర్హి బర్హ లా
వణ్యము గౌతమీ విమల వాఃకణ పర్యటన ప్రభూత సా
ద్గుణ్యము నుల్లస త్తరు నికుంజ వరేణ్యము నగ్రగణ్యమున్.
ఉదాహరణ 2
భా867ఉ.
ఊహ గలంగి జీవనపు టోలమునం బడి పోరుచు న్మహా
మోహలతా నిబద్ధ పదము న్విడిపించుకొనంగ లేక సం
దేహముఁ బొందు దేహి క్రియ దీనదశ న్గజ ముండె భీషణ
గ్రాహ దురంత దంత పరిఘట్టిత పాదఖురాగ్ర శల్యమై.