పోతన తెలుగు భాగవతము

పోతన తెలుగు భాగవతము

చతుర్థ స్కంధః : షోడశోఽధ్యాయః - 16

4-16-1
మైత్రేయ ఉవాచ
ఇతి బ్రువాణం నృపతిం గాయకా మునిచోదితాః .
తుష్టువుస్తుష్టమనసస్తద్వాగమృతసేవయా

4-16-2
నాలం వయం తే మహిమానువర్ణనే
యో దేవవర్యోఽవతతార మాయయా .
వేనాంగజాతస్య చ పౌరుషాణి తే
వాచస్పతీనామపి బభ్రముర్ధియః

4-16-3
అథాప్యుదారశ్రవసః పృథోర్హరేః
కలావతారస్య కథామృతాదృతాః .
యథోపదేశం మునిభిః ప్రచోదితాః
శ్లాఘ్యాని కర్మాణి వయం వితన్మహి

4-16-4
ఏష ధర్మభృతాం శ్రేష్ఠో లోకం ధర్మేఽనువర్తయన్ .
గోప్తా చ ధర్మసేతూనాం శాస్తా తత్పరిపంథినాం

4-16-5
ఏష వై లోకపాలానాం బిభర్త్యేకస్తనౌ తనూః .
కాలే కాలే యథా భాగం లోకయోరుభయోర్హితం

4-16-6
వసు కాల ఉపాదత్తే కాలే చాయం విముంచతి .
సమః సర్వేషు భూతేషు ప్రతపన్ సూర్యవద్విభుః

4-16-7
తితిక్షత్యక్రమం వైన్య ఉపర్యాక్రమతామపి .
భూతానాం కరుణః శశ్వదార్తానాం క్షితివృత్తిమాన్

4-16-8
దేవేఽవర్షత్యసౌ దేవో నరదేవవపుర్హరిః .
కృచ్ఛ్రప్రాణాః ప్రజా హ్యేష రక్షిష్యత్యంజసేంద్రవత్

4-16-9
ఆప్యాయయత్యసౌ లోకం వదనామృతమూర్తినా .
సానురాగావలోకేన విశదస్మితచారుణా

4-16-10
అవ్యక్తవర్త్మైష నిగూఢకార్యో
గంభీరవేధా ఉపగుప్తవిత్తః .
అనంతమాహాత్మ్యగుణైకధామా
పృథుః ప్రచేతా ఇవ సంవృతాత్మా

4-16-11
దురాసదో దుర్విషహ ఆసన్నోఽపి విదూరవత్ .
నైవాభిభవితుం శక్యో వేనారణ్యుత్థితోఽనలః

4-16-12
అంతర్బహిశ్చ భూతానాం పశ్యన్ కర్మాణి చారణైః .
ఉదాసీన ఇవాధ్యక్షో వాయురాత్మేవ దేహినాం

4-16-13
నాదండ్యం దండయత్యేష సుతమాత్మద్విషామపి .
దండయత్యాత్మజమపి దండ్యం ధర్మపథే స్థితః

4-16-14
అస్యాప్రతిహతం చక్రం పృథోరామానసాచలాత్ .
వర్తతే భగవానర్కో యావత్తపతి గోగణైః

4-16-15
రంజయిష్యతి యల్లోకమయమాత్మవిచేష్టితైః .
అథాముమాహూ రాజానం మనోరంజనకైః ప్రజాః

4-16-16
దృఢవ్రతః సత్యసంధో బ్రహ్మణ్యో వృద్ధసేవకః .
శరణ్యః సర్వభూతానాం మానదో దీనవత్సలః

4-16-17
మాతృభక్తిః పరస్త్రీషు పత్న్యామర్ధ ఇవాత్మనః .
ప్రజాసు పితృవత్స్నిగ్ధః కింకరో బ్రహ్మవాదినాం

4-16-18
దేహినామాత్మవత్ప్రేష్ఠః సుహృదాం నందివర్ధనః .
ముక్తసంగప్రసంగోఽయం దండపాణిరసాధుషు

4-16-19
అయం తు సాక్షాద్భగవాంస్త్ర్యధీశః
కూటస్థ ఆత్మా కలయావతీర్ణః .
యస్మిన్నవిద్యారచితం నిరర్థకం
పశ్యంతి నానాత్వమపి ప్రతీతం

4-16-20
అయం భువో మండలమోదయాద్రే-
ర్గోప్తైకవీరో నరదేవనాథః .
ఆస్థాయ జైత్రం రథమాత్తచాపః
పర్యస్యతే దక్షిణతో యథార్కః

4-16-21
అస్మై నృపాలాః కిల తత్ర తత్ర
బలిం హరిష్యంతి సలోకపాలాః .
మంస్యంత ఏషాం స్త్రియ ఆదిరాజం
చక్రాయుధం తద్యశ ఉద్ధరంత్యః

4-16-22
అయం మహీం గాం దుదుహేఽధిరాజః
ప్రజాపతిర్వృత్తికరః ప్రజానాం .
యో లీలయాద్రీన్ స్వశరాసకోట్యా
భిందన్ సమాం గామకరోద్యథేంద్రః

4-16-23
విస్ఫూర్జయన్నాజగవం ధనుః స్వయం
యదాచరత్క్ష్మామవిషహ్యమాజౌ .
తదా నిలిల్యుర్దిశి దిశ్యసంతో
లాంగూలముద్యమ్య యథా మృగేంద్రః

4-16-24
ఏషోఽశ్వమేధాఞ్శతమాజహార
సరస్వతీ ప్రాదురభావి యత్ర .
అహార్షీద్యస్య హయం పురందరః
శతక్రతుశ్చరమే వర్తమానే

4-16-25
ఏష స్వసద్మోపవనే సమేత్య
సనత్కుమారం భగవంతమేకం .
ఆరాధ్య భక్త్యాలభతామలం తత్జ్ఞానం
యతో బ్రహ్మ పరం విదంతి

4-16-26
తత్ర తత్ర గిరస్తాస్తా ఇతి విశ్రుతవిక్రమః .
శ్రోష్యత్యాత్మాశ్రితా గాథాః పృథుః పృథుపరాక్రమః

4-16-27
దిశో విజిత్యాప్రతిరుద్ధచక్రః
స్వతేజసోత్పాటితలోకశల్యః .
సురాసురేంద్రైరుపగీయమాన-
మహానుభావో భవితా పతిర్భువః

4-16-28
ఇతి శ్రీమద్భాగవతే మహాపురాణే పారమహంస్యాం సంహితాయాం
చతుర్థస్కంధే షోడశోఽధ్యాయః