చతుర్థ స్కంధః : ఏకోనవింశోఽధ్యాయః - 19
4-19-1
మైత్రేయ ఉవాచ
అథాదీక్షత రాజా తు హయమేధశతేన సః .
బ్రహ్మావర్తే మనోః క్షేత్రే యత్ర ప్రాచీ సరస్వతీ
4-19-2
తదభిప్రేత్య భగవాన్ కర్మాతిశయమాత్మనః .
శతక్రతుర్న మమృషే పృథోర్యజ్ఞమహోత్సవం
4-19-3
యత్ర యజ్ఞపతిః సాక్షాద్భగవాన్ హరిరీశ్వరః .
అన్వభూయత సర్వాత్మా సర్వలోకగురుః ప్రభుః
4-19-4
అన్వితో బ్రహ్మశర్వాభ్యాం లోకపాలైః సహానుగైః .
ఉపగీయమానో గంధర్వైర్మునిభిశ్చాప్సరోగణైః
4-19-5
సిద్ధా విద్యాధరా దైత్యా దానవా గుహ్యకాదయః .
సునందనందప్రముఖాః పార్షదప్రవరా హరేః
4-19-6
కపిలో నారదో దత్తో యోగేశాః సనకాదయః .
తమన్వీయుర్భాగవతా యే చ తత్సేవనోత్సుకాః
4-19-7
యత్ర ధర్మదుఘా భూమిః సర్వకామదుఘా సతీ .
దోగ్ధి స్మాభీప్సితానర్థాన్ యజమానస్య భారత
4-19-8
ఊహుః సర్వరసాన్ నద్యః క్షీరదధ్యన్నగోరసాన్ .
తరవో భూరి వర్ష్మాణః ప్రాసూయంత మధుచ్యుతః
4-19-9
సింధవో రత్ననికరాన్ గిరయోఽన్నం చతుర్విధం .
ఉపాయనముపాజహ్రుః సర్వే లోకాః సపాలకాః
4-19-10
ఇతి చాధోక్షజేశస్య పృథోస్తు పరమోదయం .
అసూయన్ భగవానింద్రః ప్రతిఘాతమచీకరత్
4-19-11
చరమేణాశ్వమేధేన యజమానే యజుష్పతిం .
వైన్యే యజ్ఞపశుం స్పర్ధన్నపోవాహ తిరోహితః
4-19-12
తమత్రిర్భగవానైక్షత్త్వరమాణం విహాయసా .
ఆముక్తమివ పాఖండం యోఽధర్మే ధర్మవిభ్రమః
4-19-13
అత్రిణా చోదితో హంతుం పృథుపుత్రో మహారథః .
అన్వధావత సంక్రుద్ధస్తిష్ఠ తిష్ఠేతి చాబ్రవీత్
4-19-14
తం తాదృశాకృతిం వీక్ష్య మేనే ధర్మం శరీరిణం .
జటిలం భస్మనాఽఽచ్ఛన్నం తస్మై బాణం న ముంచతి
4-19-15
వధాన్నివృత్తం తం భూయో హంతవేఽత్రిరచోదయత్ .
జహి యజ్ఞహనం తాత మహేంద్రం విబుధాధమం
4-19-16
ఏవం వైన్యసుతః ప్రోక్తస్త్వరమాణం విహాయసా .
అన్వద్రవదభిక్రుద్ధో రావణం గృధ్రరాడివ
4-19-17
సోఽశ్వం రూపం చ తద్ధిత్వా తస్మా అంతర్హితః స్వరాట్ .
వీరః స్వపశుమాదాయ పితుర్యజ్ఞముపేయివాన్
4-19-18
తత్తస్య చాద్భుతం కర్మ విచక్ష్య పరమర్షయః .
నామధేయం దదుస్తస్మై విజితాశ్వ ఇతి ప్రభో
4-19-19
ఉపసృజ్య తమస్తీవ్రం జహారాశ్వం పునర్హరిః .
చషాల యూపతశ్ఛన్నో హిరణ్యరశనం విభుః
4-19-20
అత్రిః సందర్శయామాస త్వరమాణం విహాయసా .
కపాలఖట్వాంగధరం వీరో నైనమబాధత
4-19-21
అత్రిణా చోదితస్తస్మై సందధే విశిఖం రుషా .
సోఽశ్వం రూపం చ తద్ధిత్వా తస్థావంతర్హితః స్వరాట్
4-19-22
వీరశ్చాశ్వముపాదాయ పితృయజ్ఞమథావ్రజత్ .
తదవద్యం హరే రూపం జగృహుర్జ్ఞానదుర్బలాః
4-19-23
యాని రూపాణి జగృహే ఇంద్రో హయజిహీర్షయా .
తాని పాపస్య ఖండాని లింగం ఖండమిహోచ్యతే
4-19-24
ఏవమింద్రే హరత్యశ్వం వైన్యయజ్ఞజిఘాంసయా .
తద్గృహీతవిసృష్టేషు పాఖండేషు మతిర్నృణాం
4-19-25
ధర్మ ఇత్యుపధర్మేషు నగ్నరక్తపటాదిషు .
ప్రాయేణ సజ్జతే భ్రాంత్యా పేశలేషు చ వాగ్మిషు
4-19-26
తదభిజ్ఞాయ భగవాన్ పృథుః పృథుపరాక్రమః .
ఇంద్రాయ కుపితో బాణమాదత్తోద్యతకార్ముకః
4-19-27
తమృత్విజః శక్రవధాభిసంధితం
విచక్ష్య దుష్ప్రేక్ష్యమసహ్యరంహసం .
నివారయామాసురహో మహామతే
న యుజ్యతేఽత్రాన్యవధః ప్రచోదితాత్
4-19-28
వయం మరుత్వంతమిహార్థనాశనం
హ్వయామహే త్వచ్ఛ్రవసా హతత్విషం .
అయాతయామోపహవైరనంతరం
ప్రసహ్య రాజన్ జుహవామ తేఽహితం
4-19-29
ఇత్యామంత్ర్య క్రతుపతిం విదురాస్యర్త్విజో రుషా .
స్రుగ్ఘస్తాన్ జుహ్వతోఽభ్యేత్య స్వయంభూః ప్రత్యషేధత
4-19-30
న వధ్యో భవతామింద్రో యద్యజ్ఞో భగవత్తనుః .
యం జిఘాంసథ యజ్ఞేన యస్యేష్టాస్తనవః సురాః
4-19-31
తదిదం పశ్యత మహద్ధర్మవ్యతికరం ద్విజాః .
ఇంద్రేణానుష్ఠితం రాజ్ఞః కర్మైతద్విజిఘాంసతా
4-19-32
పృథుకీర్తేః పృథోర్భూయాత్తర్హ్యేకోనశతక్రతుః .
అలం తే క్రతుభిః స్విష్టైర్యద్భవాన్ మోక్షధర్మవిత్
4-19-33
నైవాత్మనే మహేంద్రాయ రోషమాహర్తుమర్హసి .
ఉభావపి హి భద్రం తే ఉత్తమశ్లోకవిగ్రహౌ
4-19-34
మాస్మిన్ మహారాజ కృథాః స్మ చింతాం
నిశామయాస్మద్వచ ఆదృతాత్మా .
యద్ధ్యాయతో దైవహతం ను కర్తుం
మనోఽతిరుష్టం విశతే తమోఽన్ధం
4-19-35
క్రతుర్విరమతామేష దేవేషు దురవగ్రహః .
ధర్మవ్యతికరో యత్ర పాఖండైరింద్రనిర్మితైః
4-19-36
ఏభిరింద్రోపసంసృష్టైః పాఖండైర్హారిభిర్జనం .
హ్రియమాణం విచక్ష్వైనం యస్తే యజ్ఞధ్రుగశ్వముట్
4-19-37
భవాన్ పరిత్రాతుమిహావతీర్ణో
ధర్మం జనానాం సమయానురూపం .
వేనాపచారాదవలుప్తమద్య తద్దేహతో
విష్ణుకలాసి వైన్య
4-19-38
స త్వం విమృశ్యాస్య భవం ప్రజాపతే
సంకల్పనం విశ్వసృజాం పిపీపృహి .
ఐంద్రీం చ మాయాముపధర్మమాతరం
ప్రచండపాఖండపథం ప్రభో జహి
4-19-39
మైత్రేయ ఉవాచ
ఇత్థం స లోకగురుణా సమాదిష్టో విశాంపతిః .
తథా చ కృత్వా వాత్సల్యం మఘోనాపి చ సందధే
4-19-40
కృతావభృథస్నానాయ పృథవే భూరికర్మణే .
వరాన్ దదుస్తే వరదా యే తద్బర్హిషి తర్పితాః
4-19-41
విప్రాః సత్యాశిషస్తుష్టాః శ్రద్ధయా లబ్ధదక్షిణాః .
ఆశిషో యుయుజుః క్షత్తరాదిరాజాయ సత్కృతాః
4-19-42
త్వయాఽఽహూతా మహాబాహో సర్వ ఏవ సమాగతాః .
పూజితా దానమానాభ్యాం పితృదేవర్షిమానవాః
4-19-43
ఇతి శ్రీమద్భాగవతే మహాపురాణే పారమహంస్యాం సంహితాయాం
చతుర్థస్కంధే పృథువిజయే ఏకోనవింశోఽధ్యాయః