చతుర్థ స్కంధః : ఏకత్రింశోఽధ్యాయః - 31
4-31-1
మైత్రేయ ఉవాచ
తత ఉత్పన్నవిజ్ఞానా ఆశ్వధోక్షజభాషితం .
స్మరంత ఆత్మజే భార్యాం విసృజ్య ప్రావ్రజన్ గృహాత్
4-31-2
దీక్షితా బ్రహ్మసత్రేణ సర్వభూతాత్మమేధసా .
ప్రతీచ్యాం దిశి వేలాయాం సిద్ధోఽభూద్యత్ర జాజలిః
4-31-3
తాన్నిర్జితప్రాణమనోవచోదృశో
జితాసనాన్ శాంతసమానవిగ్రహాన్ .
పరేఽమలే బ్రహ్మణి యోజితాత్మనః
సురాసురేడ్యో దదృశే స్మ నారదః
4-31-4
తమాగతం త ఉత్థాయ ప్రణిపత్యాభినంద్య చ .
పూజయిత్వా యథాదేశం సుఖాసీనమథాబ్రువన్
4-31-5
ప్రచేతస ఊచుః
స్వాగతం తే సురర్షేఽద్య దిష్ట్యా నో దర్శనం గతః .
తవ చంక్రమణం బ్రహ్మన్నభయాయ యథా రవేః
4-31-6
యదాదిష్టం భగవతా శివేనాధోక్షజేన చ .
తద్గృహేషు ప్రసక్తానాం ప్రాయశః క్షపితం ప్రభో
4-31-7
తన్నః ప్రద్యోతయాధ్యాత్మజ్ఞానం తత్త్వార్థదర్శనం .
యేనాంజసా తరిష్యామో దుస్తరం భవసాగరం
4-31-8
మైత్రేయ ఉవాచ
ఇతి ప్రచేతసాం పృష్టో భగవాన్ నారదో మునిః .
భగవత్యుత్తమశ్లోక ఆవిష్టాత్మాబ్రవీన్నృపాన్
4-31-9
నారద ఉవాచ
తజ్జన్మ తాని కర్మాణి తదాయుస్తన్మనో వచః .
నృణాం యేనేహ విశ్వాత్మా సేవ్యతే హరిరీశ్వరః
4-31-10
కిం జన్మభిస్త్రిభిర్వేహ శౌక్లసావిత్రయాజ్ఞికైః .
కర్మభిర్వా త్రయీప్రోక్తైః పుంసోఽపి విబుధాయుషా
4-31-11
శ్రుతేన తపసా వా కిం వచోభిశ్చిత్తవృత్తిభిః .
బుద్ధ్యా వా కిం నిపుణయా బలేనేంద్రియరాధసా
4-31-12
కిం వా యోగేన సాంఖ్యేన న్యాసస్వాధ్యాయయోరపి .
కిం వా శ్రేయోభిరన్యైశ్చ న యత్రాత్మప్రదో హరిః
4-31-13
శ్రేయసామపి సర్వేషామాత్మా హ్యవధిరర్థతః .
సర్వేషామపి భూతానాం హరిరాత్మాఽఽత్మదః ప్రియః
4-31-14
యథా తరోర్మూలనిషేచనేన
తృప్యంతి తత్స్కంధభుజోపశాఖాః .
ప్రాణోపహారాచ్చ యథేంద్రియాణాం
తథైవ సర్వార్హణమచ్యుతేజ్యా
4-31-15
యథైవ సూర్యాత్ప్రభవంతి వారః
పునశ్చ తస్మిన్ ప్రవిశంతి కాలే .
భూతాని భూమౌ స్థిరజంగమాని
తథా హరావేవ గుణప్రవాహః
4-31-16
ఏతత్పదం తజ్జగదాత్మనః పరం
సకృద్విభాతం సవితుర్యథా ప్రభా .
యథాసవో జాగ్రతి సుప్తశక్తయో
ద్రవ్యక్రియాజ్ఞానభిదా భ్రమాత్యయః
4-31-17
యథా నభస్యభ్రతమః ప్రకాశా
భవంతి భూపా న భవంత్యనుక్రమాత్ .
ఏవం పరే బ్రహ్మణి శక్తయస్త్వమూ
రజస్తమఃసత్త్వమితి ప్రవాహః
4-31-18
తేనైకమాత్మానమశేషదేహినాం
కాలం ప్రధానం పురుషం పరేశం .
స్వతేజసా ధ్వస్తగుణప్రవాహ-
మాత్మైకభావేన భజధ్వమద్ధా
4-31-19
దయయా సర్వభూతేషు సంతుష్ట్యా యేన కేన వా .
సర్వేంద్రియోపశాంత్యా చ తుష్యత్యాశు జనార్దనః
4-31-20
అపహతసకలైషణామలాత్మ-
న్యవిరతమేధితభావనోపహూతః .
నిజజనవశగత్వమాత్మనో యన్న
సరతి ఛిద్రవదక్షరః సతాం హి
4-31-21
న భజతి కుమనీషిణాం స ఇజ్యాం
హరిరధనాత్మధనప్రియో రసజ్ఞః .
శ్రుతధనకులకర్మణాం మదైర్యే
విదధతి పాపమకించనేషు సత్సు
4-31-22
శ్రియమనుచరతీం తదర్థినశ్చ
ద్విపదపతీన్ విబుధాంశ్చ యత్స్వపూర్ణః .
న భజతి నిజభృత్యవర్గతంత్రః
కథమముముద్విసృజేత్పుమాన్ కృతజ్ఞః
4-31-23
మైత్రేయ ఉవాచ
ఇతి ప్రచేతసో రాజన్నన్యాశ్చ భగవత్కథాః .
శ్రావయిత్వా బ్రహ్మలోకం యయౌ స్వాయంభువో మునిః
4-31-24
తేఽపి తన్ముఖనిర్యాతం యశో లోకమలాపహం .
హరేర్నిశమ్య తత్పాదం ధ్యాయంతస్తద్గతిం యయుః
4-31-25
ఏతత్తేఽభిహితం క్షత్తర్యన్మాం త్వం పరిపృష్టవాన్ .
ప్రచేతసాం నారదస్య సంవాదం హరికీర్తనం
4-31-26
శ్రీశుక ఉవాచ
య ఏష ఉత్తానపదో మానవస్యానువర్ణితః .
వంశః ప్రియవ్రతస్యాపి నిబోధ నృపసత్తమ
4-31-27
యో నారదాదాత్మవిద్యామధిగమ్య పునర్మహీం .
భుక్త్వా విభజ్య పుత్రేభ్య ఐశ్వరం సమగాత్పదం
4-31-28
ఇమాం తు కౌషారవిణోపవర్ణితాం
క్షత్తా నిశమ్యాజితవాదసత్కథాం .
ప్రవృద్ధభావోఽశ్రుకలాకులో మునేర్దధార
మూర్ధ్నా చరణం హృదా హరేః
4-31-29
విదుర ఉవాచ
సోఽయమద్య మహాయోగిన్ భవతా కరుణాత్మనా .
దర్శితస్తమసః పారో యత్రాకించనగో హరిః
4-31-30
శ్రీశుక ఉవాచ
ఇత్యానమ్య తమామంత్ర్య విదురో గజసాహ్వయం .
స్వానాం దిదృక్షుః ప్రయయౌ జ్ఞాతీనాం నిర్వృతాశయః
4-31-31
ఏతద్యః శృణుయాద్రాజన్ రాజ్ఞాం హర్యర్పితాత్మనాం .
ఆయుర్ధనం యశః స్వస్తి గతిమైశ్వర్యమాప్నుయాత్
4-31-32
ఇతి శ్రీమద్భాగవతే మహాపురాణే వైయాసక్యామష్టాదశసాహస్ర్యాం
పారమహంస్యాం సంహితాయాం చతుర్థస్కంధే ప్రచేత ఉపాఖ్యానం
నామైకత్రింశోఽధ్యాయః
4-31-33
ఇతి చతుర్థస్కంధః సమాప్తః
హరిః ఓం తత్సత్