పోతన తెలుగు భాగవతము

4-65-శ్లో.

భవస్య పత్నీ తు సతీ భవం దేవమనువ్రతా
ఆత్మనః సదృశం పుత్రం న లేభే గుణశీలతః

4-1-శ్లో.

మైత్రేయ ఉవాచ
మనోస్తు శతరూపాయాం తిస్రః కన్యాశ్చ జజ్ఞిరే
ఆకూతిర్దేవహూతిశ్చ ప్రసూతిరితి విశ్రుతాః

4-2-శ్లో.

ఆకూతిం రుచయే ప్రాదాదపి భ్రాతృమతీం నృపః
పుత్రికాధర్మమాశ్రిత్య శతరూపానుమోదితః

4-3-శ్లో.

ప్రజాపతిః స భగవాన్రుచిస్తస్యామజీజనత్
మిథునం బ్రహ్మవర్చస్వీ పరమేణ సమాధినా

4-4-శ్లో.

యస్తయోః పురుషః సాక్షాద్విష్ణుర్యజ్ఞస్వరూపధృక్
యా స్త్రీ సా దక్షిణా భూతేరంశభూతానపాయినీ

4-5-శ్లో.

ఆనిన్యే స్వగృహం పుత్ర్యాః పుత్రం వితతరోచిషమ్
స్వాయమ్భువో ముదా యుక్తో రుచిర్జగ్రాహ దక్షిణామ్

4-6-శ్లో.

తాం కామయానాం భగవానువాహ యజుషాం పతిః
తుష్టాయాం తోషమాపన్నోऽ జనయద్ద్వాదశాత్మజాన్

4-7-శ్లో.

తోషః ప్రతోషః సన్తోషో భద్రః శాన్తిరిడస్పతిః
ఇధ్మః కవిర్విభుః స్వహ్నః సుదేవో రోచనో ద్విషట్

4-8-శ్లో.

తుషితా నామ తే దేవా ఆసన్స్వాయమ్భువాన్తరే
మరీచిమిశ్రా ఋషయో యజ్ఞః సురగణేశ్వరః

4-9-శ్లో.

ప్రియవ్రతోత్తానపాదౌ మనుపుత్రౌ మహౌజసౌ
తత్పుత్రపౌత్రనప్తౄణామనువృత్తం తదన్తరమ్

4-10-శ్లో.

దేవహూతిమదాత్తాత కర్దమాయాత్మజాం మనుః
తత్సమ్బన్ధి శ్రుతప్రాయం భవతా గదతో మమ

4-11-శ్లో.

దక్షాయ బ్రహ్మపుత్రాయ ప్రసూతిం భగవాన్మనుః
ప్రాయచ్ఛద్యత్కృతః సర్గస్త్రిలోక్యాం వితతో మహాన్

4-12-శ్లో.

యాః కర్దమసుతాః ప్రోక్తా నవ బ్రహ్మర్షిపత్నయః
తాసాం ప్రసూతిప్రసవం ప్రోచ్యమానం నిబోధ మే

4-13-శ్లో.

పత్నీ మరీచేస్తు కలా సుషువే కర్దమాత్మజా
కశ్యపం పూర్ణిమానం చ యయోరాపూరితం జగత్

4-14-శ్లో.

పూర్ణిమాసూత విరజం విశ్వగం చ పరన్తప
దేవకుల్యాం హరేః పాద శౌచాద్యాభూత్సరిద్దివః

4-15-శ్లో.

అత్రేః పత్న్యనసూయా త్రీఞ్జజ్ఞే సుయశసః సుతాన్
దత్తం దుర్వాససం సోమమాత్మేశబ్రహ్మసమ్భవాన్

4-16-శ్లో.

విదుర ఉవాచ
అత్రేర్గృహే సురశ్రేష్ఠాః స్థిత్యుత్పత్త్యన్తహేతవః
కిఞ్చిచ్చికీర్షవో జాతా ఏతదాఖ్యాహి మే గురో

4-17-శ్లో.

మైత్రేయ ఉవాచ
బ్రహ్మణా చోదితః సృష్టావత్రిర్బ్రహ్మవిదాం వరః
సహ పత్న్యా యయావృక్షం కులాద్రిం తపసి స్థితః

4-18-శ్లో.

తస్మిన్ప్రసూనస్తబక పలాశాశోకకాననే
వార్భిః స్రవద్భిరుద్ఘుష్టే నిర్విన్ధ్యాయాః సమన్తతః

4-19-శ్లో.

ప్రాణాయామేన సంయమ్య మనో వర్షశతం మునిః
అతిష్ఠదేకపాదేన నిర్ద్వన్ద్వోऽనిలభోజనః

4-20-శ్లో.

శరణం తం ప్రపద్యేऽహం య ఏవ జగదీశ్వరః
ప్రజామాత్మసమాం మహ్యం ప్రయచ్ఛత్వితి చిన్తయన్

4-21-శ్లో.

తప్యమానం త్రిభువనం ప్రాణాయామైధసాగ్నినా
నిర్గతేన మునేర్మూర్ధ్నః సమీక్ష్య ప్రభవస్త్రయః

4-22-శ్లో.

అప్సరోమునిగన్ధర్వ సిద్ధవిద్యాధరోరగైః
వితాయమానయశసస్తదాశ్రమపదం యయుః

4-23-శ్లో.

తత్ప్రాదుర్భావసంయోగ విద్యోతితమనా మునిః
ఉత్తిష్ఠన్నేకపాదేన దదర్శ విబుధర్షభాన్

4-24-శ్లో.

ప్రణమ్య దణ్డవద్భూమావుపతస్థేऽర్హణాఞ్జలిః
వృషహంససుపర్ణస్థాన్స్వైః స్వైశ్చిహ్నైశ్చ చిహ్నితాన్

4-25-శ్లో.

కృపావలోకేన హసద్ వదనేనోపలమ్భితాన్
తద్రోచిషా ప్రతిహతే నిమీల్య మునిరక్షిణీ

4-26-శ్లో.

చేతస్తత్ప్రవణం యుఞ్జన్నస్తావీత్సంహతాఞ్జలిః
శ్లక్ష్ణయా సూక్తయా వాచా సర్వలోకగరీయసః

4-27-శ్లో.

అత్రిరువాచ
విశ్వోద్భవస్థితిలయేషు విభజ్యమానైర్
మాయాగుణైరనుయుగం విగృహీతదేహాః
తే బ్రహ్మవిష్ణుగిరిశాః ప్రణతోऽస్మ్యహం వస్
తేభ్యః క ఏవ భవతాం మ ఇహోపహూతః

4-28-శ్లో.

ఏకో మయేహ భగవాన్వివిధప్రధానైశ్
చిత్తీకృతః ప్రజననాయ కథం ను యూయమ్
అత్రాగతాస్తనుభృతాం మనసోऽపి దూరాద్
బ్రూత ప్రసీదత మహానిహ విస్మయో మే

4-29-శ్లో.

మైత్రేయ ఉవాచ
ఇతి తస్య వచః శ్రుత్వా త్రయస్తే విబుధర్షభాః
ప్రత్యాహుః శ్లక్ష్ణయా వాచా ప్రహస్య తమృషిం ప్రభో

4-30-శ్లో.

దేవా ఊచుః
యథా కృతస్తే సఙ్కల్పో భావ్యం తేనైవ నాన్యథా
సత్సఙ్కల్పస్య తే బ్రహ్మన్యద్వై ధ్యాయతి తే వయమ్

4-31-శ్లో.

అథాస్మదంశభూతాస్తే ఆత్మజా లోకవిశ్రుతాః
భవితారోऽఙ్గ భద్రం తే విస్రప్స్యన్తి చ తే యశః

4-32-శ్లో.

ఏవం కామవరం దత్త్వా ప్రతిజగ్ముః సురేశ్వరాః
సభాజితాస్తయోః సమ్యగ్దమ్పత్యోర్మిషతోస్తతః

4-33-శ్లో.

సోమోऽభూద్బ్రహ్మణోऽంశేన దత్తో విష్ణోస్తు యోగవిత్
దుర్వాసాః శఙ్కరస్యాంశో నిబోధాఙ్గిరసః ప్రజాః

4-34-శ్లో.

శ్రద్ధా త్వఙ్గిరసః పత్నీ చతస్రోऽసూత కన్యకాః
సినీవాలీ కుహూ రాకా చతుర్థ్యనుమతిస్తథా

4-35-శ్లో.

తత్పుత్రావపరావాస్తాం ఖ్యాతౌ స్వారోచిషేऽన్తరే
ఉతథ్యో భగవాన్సాక్షాద్బ్రహ్మిష్ఠశ్చ బృహస్పతిః

4-36-శ్లో.

పులస్త్యోऽజనయత్పత్న్యామగస్త్యం చ హవిర్భువి
సోऽన్యజన్మని దహ్రాగ్నిర్విశ్రవాశ్చ మహాతపాః

4-37-శ్లో.

తస్య యక్షపతిర్దేవః కుబేరస్త్విడవిడాసుతః
రావణః కుమ్భకర్ణశ్చ తథాన్యస్యాం విభీషణః

4-38-శ్లో.

పులహస్య గతిర్భార్యా త్రీనసూత సతీ సుతాన్
కర్మశ్రేష్ఠం వరీయాంసం సహిష్ణుం చ మహామతే

4-39-శ్లో.

క్రతోరపి క్రియా భార్యా వాలఖిల్యానసూయత
ఋషీన్షష్టిసహస్రాణి జ్వలతో బ్రహ్మతేజసా

4-40-శ్లో.

ఊర్జాయాం జజ్ఞిరే పుత్రా వసిష్ఠస్య పరన్తప
చిత్రకేతుప్రధానాస్తే సప్త బ్రహ్మర్షయోऽమలాః

4-41-శ్లో.

చిత్రకేతుః సురోచిశ్చ విరజా మిత్ర ఏవ చ
ఉల్బణో వసుభృద్యానో ద్యుమాన్శక్త్యాదయోऽపరే

4-42-శ్లో.

చిత్తిస్త్వథర్వణః పత్నీ లేభే పుత్రం ధృతవ్రతమ్
దధ్యఞ్చమశ్వశిరసం భృగోర్వంశం నిబోధ మే

4-43-శ్లో.

భృగుః ఖ్యాత్యాం మహాభాగః పత్న్యాం పుత్రానజీజనత్
ధాతారం చ విధాతారం శ్రియం చ భగవత్పరామ్

4-44-శ్లో.

ఆయతిం నియతిం చైవ సుతే మేరుస్తయోరదాత్
తాభ్యాం తయోరభవతాం మృకణ్డః ప్రాణ ఏవ చ

4-45-శ్లో.

మార్కణ్డేయో మృకణ్డస్య ప్రాణాద్వేదశిరా మునిః
కవిశ్చ భార్గవో యస్య భగవానుశనా సుతః

4-46-శ్లో.

త ఏతే మునయః క్షత్తర్లోకాన్సర్గైరభావయన్
ఏష కర్దమదౌహిత్ర సన్తానః కథితస్తవ
శృణ్వతః శ్రద్దధానస్య సద్యః పాపహరః పరః

4-47-శ్లో.

ప్రసూతిం మానవీం దక్ష ఉపయేమే హ్యజాత్మజః
తస్యాం ససర్జ దుహితౄః షోడశామలలోచనాః

4-48-శ్లో.

త్రయోదశాదాద్ధర్మాయ తథైకామగ్నయే విభుః
పితృభ్య ఏకాం యుక్తేభ్యో భవాయైకాం భవచ్ఛిదే

4-49-శ్లో.

శ్రద్ధా మైత్రీ దయా శాన్తిస్తుష్టిః పుష్టిః క్రియోన్నతిః
బుద్ధిర్మేధా తితిక్షా హ్రీర్మూర్తిర్ధర్మస్య పత్నయః

4-50-శ్లో.

శ్రద్ధాసూత శుభం మైత్రీ ప్రసాదమభయం దయా
శాన్తిః సుఖం ముదం తుష్టిః స్మయం పుష్టిరసూయత

4-51-శ్లో.

యోగం క్రియోన్నతిర్దర్పమర్థం బుద్ధిరసూయత
మేధా స్మృతిం తితిక్షా తు క్షేమం హ్రీః ప్రశ్రయం సుతమ్

4-52-శ్లో.

మూర్తిః సర్వగుణోత్పత్తిర్నరనారాయణావృషీ

4-53-శ్లో.

యయోర్జన్మన్యదో విశ్వమభ్యనన్దత్సునిర్వృతమ్
మనాంసి కకుభో వాతాః ప్రసేదుః సరితోऽద్రయః

4-54-శ్లో.

దివ్యవాద్యన్త తూర్యాణి పేతుః కుసుమవృష్టయః
మునయస్తుష్టువుస్తుష్టా జగుర్గన్ధర్వకిన్నరాః

4-55-శ్లో.

నృత్యన్తి స్మ స్త్రియో దేవ్య ఆసీత్పరమమఙ్గలమ్
దేవా బ్రహ్మాదయః సర్వే ఉపతస్థురభిష్టవైః

4-56-శ్లో.

దేవా ఊచుః
యో మాయయా విరచితం నిజయాత్మనీదం
ఖే రూపభేదమివ తత్ప్రతిచక్షణాయ
ఏతేన ధర్మసదనే ఋషిమూర్తినాద్య
ప్రాదుశ్చకార పురుషాయ నమః పరస్మై

4-57-శ్లో.

సోऽయం స్థితివ్యతికరోపశమాయ సృష్టాన్
సత్త్వేన నః సురగణాననుమేయతత్త్వః
దృశ్యాదదభ్రకరుణేన విలోకనేన
యచ్ఛ్రీనికేతమమలం క్షిపతారవిన్దమ్

4-58-శ్లో.

ఏవం సురగణైస్తాత భగవన్తావభిష్టుతౌ
లబ్ధావలోకైర్యయతురర్చితౌ గన్ధమాదనమ్

4-59-శ్లో.

తావిమౌ వై భగవతో హరేరంశావిహాగతౌ
భారవ్యయాయ చ భువః కృష్ణౌ యదుకురూద్వహౌ

4-60-శ్లో.

స్వాహాభిమానినశ్చాగ్నేరాత్మజాంస్త్రీనజీజనత్
పావకం పవమానం చ శుచిం చ హుతభోజనమ్

4-61-శ్లో.

తేభ్యోऽగ్నయః సమభవన్చత్వారింశచ్చ పఞ్చ చ
త ఏవైకోనపఞ్చాశత్సాకం పితృపితామహైః

4-62-శ్లో.

వైతానికే కర్మణి యన్ నామభిర్బ్రహ్మవాదిభిః
ఆగ్నేయ్య ఇష్టయో యజ్ఞే నిరూప్యన్తేऽగ్నయస్తు తే

4-63-శ్లో.

అగ్నిష్వాత్తా బర్హిషదః సౌమ్యాః పితర ఆజ్యపాః
సాగ్నయోऽనగ్నయస్తేషాం పత్నీ దాక్షాయణీ స్వధా

4-64-శ్లో.

తేభ్యో దధార కన్యే ద్వే వయునాం ధారిణీం స్వధా
ఉభే తే బ్రహ్మవాదిన్యౌ జ్ఞానవిజ్ఞానపారగే

4-66-శ్లో.

పితర్యప్రతిరూపే స్వే భవాయానాగసే రుషా
అప్రౌఢైవాత్మనాత్మానమజహాద్యోగసంయుతా