పోతన తెలుగు భాగవతము

3-1-శ్లో.

శ్రీభగవానువాచ
ప్రకృతిస్థోऽపి పురుషో నాజ్యతే ప్రాకృతైర్గుణైః
అవికారాదకర్తృత్వాన్నిర్గుణత్వాజ్జలార్కవత్

3-2-శ్లో.

స ఏష యర్హి ప్రకృతేర్గుణేష్వభివిషజ్జతే
అహఙ్క్రియావిమూఢాత్మా కర్తాస్మీత్యభిమన్యతే

3-3-శ్లో.

తేన సంసారపదవీమవశోऽభ్యేత్యనిర్వృతః
ప్రాసఙ్గికైః కర్మదోషైః సదసన్మిశ్రయోనిషు

3-4-శ్లో.

అర్థే హ్యవిద్యమానేऽపి సంసృతిర్న నివర్తతే
ధ్యాయతో విషయానస్య స్వప్నేऽనర్థాగమో యథా

3-5-శ్లో.

అత ఏవ శనైశ్చిత్తం ప్రసక్తమసతాం పథి
భక్తియోగేన తీవ్రేణ విరక్త్యా చ నయేద్వశమ్

3-6-శ్లో.

యమాదిభిర్యోగపథైరభ్యసఞ్శ్రద్ధయాన్వితః
మయి భావేన సత్యేన మత్కథాశ్రవణేన చ

3-7-శ్లో.

సర్వభూతసమత్వేన నిర్వైరేణాప్రసఙ్గతః
బ్రహ్మచర్యేణ మౌనేన స్వధర్మేణ బలీయసా

3-8-శ్లో.

యదృచ్ఛయోపలబ్ధేన సన్తుష్టో మితభుఙ్మునిః
వివిక్తశరణః శాన్తో మైత్రః కరుణ ఆత్మవాన్

3-9-శ్లో.

సానుబన్ధే చ దేహేऽస్మిన్నకుర్వన్నసదాగ్రహమ్
జ్ఞానేన దృష్టతత్త్వేన ప్రకృతేః పురుషస్య చ

3-10-శ్లో.

నివృత్తబుద్ధ్యవస్థానో దూరీభూతాన్యదర్శనః
ఉపలభ్యాత్మనాత్మానం చక్షుషేవార్కమాత్మదృక్

3-11-శ్లో.

ముక్తలిఙ్గం సదాభాసమసతి ప్రతిపద్యతే
సతో బన్ధుమసచ్చక్షుః సర్వానుస్యూతమద్వయమ్

3-12-శ్లో.

యథా జలస్థ ఆభాసః స్థలస్థేనావదృశ్యతే
స్వాభాసేన తథా సూర్యో జలస్థేన దివి స్థితః

3-13-శ్లో.

ఏవం త్రివృదహఙ్కారో భూతేన్ద్రియమనోమయైః
స్వాభాసైర్లక్షితోऽనేన సదాభాసేన సత్యదృక్

3-14-శ్లో.

భూతసూక్ష్మేన్ద్రియమనో బుద్ధ్యాదిష్విహ నిద్రయా
లీనేష్వసతి యస్తత్ర వినిద్రో నిరహఙ్క్రియః

3-15-శ్లో.

మన్యమానస్తదాత్మానమనష్టో నష్టవన్మృషా
నష్టేऽహఙ్కరణే ద్రష్టా నష్టవిత్త ఇవాతురః

3-16-శ్లో.

ఏవం ప్రత్యవమృశ్యాసావాత్మానం ప్రతిపద్యతే
సాహఙ్కారస్య ద్రవ్యస్య యోऽవస్థానమనుగ్రహః

3-17-శ్లో.

దేవహూతిరువాచ
పురుషం ప్రకృతిర్బ్రహ్మన్న విముఞ్చతి కర్హిచిత్
అన్యోన్యాపాశ్రయత్వాచ్చ నిత్యత్వాదనయోః ప్రభో

3-18-శ్లో.

యథా గన్ధస్య భూమేశ్చ న భావో వ్యతిరేకతః
అపాం రసస్య చ యథా తథా బుద్ధేః పరస్య చ

3-19-శ్లో.

అకర్తుః కర్మబన్ధోऽయం పురుషస్య యదాశ్రయః
గుణేషు సత్సు ప్రకృతేః కైవల్యం తేష్వతః కథమ్

3-20-శ్లో.

క్వచిత్తత్త్వావమర్శేన నివృత్తం భయముల్బణమ్
అనివృత్తనిమిత్తత్వాత్పునః ప్రత్యవతిష్ఠతే

3-21-శ్లో.

శ్రీభగవానువాచ
అనిమిత్తనిమిత్తేన స్వధర్మేణామలాత్మనా
తీవ్రయా మయి భక్త్యా చ శ్రుతసమ్భృతయా చిరమ్

3-22-శ్లో.

జ్ఞానేన దృష్టతత్త్వేన వైరాగ్యేణ బలీయసా
తపోయుక్తేన యోగేన తీవ్రేణాత్మసమాధినా

3-23-శ్లో.

ప్రకృతిః పురుషస్యేహ దహ్యమానా త్వహర్నిశమ్
తిరోభవిత్రీ శనకైరగ్నేర్యోనిరివారణిః

3-24-శ్లో.

భుక్తభోగా పరిత్యక్తా దృష్టదోషా చ నిత్యశః
నేశ్వరస్యాశుభం ధత్తే స్వే మహిమ్ని స్థితస్య చ

3-25-శ్లో.

యథా హ్యప్రతిబుద్ధస్య ప్రస్వాపో బహ్వనర్థభృత్
స ఏవ ప్రతిబుద్ధస్య న వై మోహాయ కల్పతే

3-26-శ్లో.

ఏవం విదితతత్త్వస్య ప్రకృతిర్మయి మానసమ్
యుఞ్జతో నాపకురుత ఆత్మారామస్య కర్హిచిత్

3-27-శ్లో.

యదైవమధ్యాత్మరతః కాలేన బహుజన్మనా
సర్వత్ర జాతవైరాగ్య ఆబ్రహ్మభువనాన్మునిః

3-28-శ్లో.

మద్భక్తః ప్రతిబుద్ధార్థో మత్ప్రసాదేన భూయసా
నిఃశ్రేయసం స్వసంస్థానం కైవల్యాఖ్యం మదాశ్రయమ్

3-29-శ్లో.

ప్రాప్నోతీహాఞ్జసా ధీరః స్వదృశా చ్ఛిన్నసంశయః
యద్గత్వా న నివర్తేత యోగీ లిఙ్గాద్వినిర్గమే

3-30-శ్లో.

యదా న యోగోపచితాసు చేతో మాయాసు సిద్ధస్య విషజ్జతేऽఙ్గ
అనన్యహేతుష్వథ మే గతిః స్యాదాత్యన్తికీ యత్ర న మృత్యుహాసః