పోతన తెలుగు భాగవతము

పోతన తెలుగు భాగవతము

తృతీయ స్కంధము : అధ్యాయము – 20

  •  
  •  
  •  

3-1-శ్లో.
  • ఉపకరణాలు:
  •  
  •  
  •  

శౌనక ఉవాచ
మహీం ప్రతిష్ఠామధ్యస్య సౌతే స్వాయమ్భువో మనుః
కాన్యన్వతిష్ఠద్ద్వారాణి మార్గాయావరజన్మనామ్

3-2-శ్లో.
  • ఉపకరణాలు:
  •  
  •  
  •  

క్షత్తా మహాభాగవతః కృష్ణస్యైకాన్తికః సుహృత్
యస్తత్యాజాగ్రజం కృష్ణే సాపత్యమఘవానితి

3-3-శ్లో.
  • ఉపకరణాలు:
  •  
  •  
  •  

ద్వైపాయనాదనవరో మహిత్వే తస్య దేహజః
సర్వాత్మనా శ్రితః కృష్ణం తత్పరాంశ్చాప్యనువ్రతః

3-4-శ్లో.
  • ఉపకరణాలు:
  •  
  •  
  •  

కిమన్వపృచ్ఛన్మైత్రేయం విరజాస్తీర్థసేవయా
ఉపగమ్య కుశావర్త ఆసీనం తత్త్వవిత్తమమ్

3-5-శ్లో.
  • ఉపకరణాలు:
  •  
  •  
  •  

తయోః సంవదతోః సూత ప్రవృత్తా హ్యమలాః కథాః
ఆపో గాఙ్గా ఇవాఘఘ్నీర్హరేః పాదామ్బుజాశ్రయాః

3-6-శ్లో.
  • ఉపకరణాలు:
  •  
  •  
  •  

తా నః కీర్తయ భద్రం తే కీర్తన్యోదారకర్మణః
రసజ్ఞః కో ను తృప్యేత హరిలీలామృతం పిబన్

3-7-శ్లో.
  • ఉపకరణాలు:
  •  
  •  
  •  

ఏవముగ్రశ్రవాః పృష్ట ఋషిభిర్నైమిషాయనైః
భగవత్యర్పితాధ్యాత్మస్తానాహ శ్రూయతామితి

3-8-శ్లో.
  • ఉపకరణాలు:
  •  
  •  
  •  

సూత ఉవాచ
హరేర్ధృతక్రోడతనోః స్వమాయయా నిశమ్య గోరుద్ధరణం రసాతలాత్
లీలాం హిరణ్యాక్షమవజ్ఞయా హతం సఞ్జాతహర్షో మునిమాహ భారతః

3-9-శ్లో.
  • ఉపకరణాలు:
  •  
  •  
  •  

విదుర ఉవాచ
ప్రజాపతిపతిః సృష్ట్వా ప్రజాసర్గే ప్రజాపతీన్
కిమారభత మే బ్రహ్మన్ప్రబ్రూహ్యవ్యక్తమార్గవిత్

3-10-శ్లో.
  • ఉపకరణాలు:
  •  
  •  
  •  

యే మరీచ్యాదయో విప్రా యస్తు స్వాయమ్భువో మనుః
తే వై బ్రహ్మణ ఆదేశాత్కథమేతదభావయన్

3-11-శ్లో.
  • ఉపకరణాలు:
  •  
  •  
  •  

సద్వితీయాః కిమసృజన్స్వతన్త్రా ఉత కర్మసు
ఆహో స్విత్సంహతాః సర్వ ఇదం స్మ సమకల్పయన్

3-12-శ్లో.
  • ఉపకరణాలు:
  •  
  •  
  •  

మైత్రేయ ఉవాచ
దైవేన దుర్వితర్క్యేణ పరేణానిమిషేణ చ
జాతక్షోభాద్భగవతో మహానాసీద్గుణత్రయాత్

3-13-శ్లో.
  • ఉపకరణాలు:
  •  
  •  
  •  

రజఃప్రధానాన్మహతస్త్రిలిఙ్గో దైవచోదితాత్
జాతః ససర్జ భూతాదిర్వియదాదీని పఞ్చశః

3-14-శ్లో.
  • ఉపకరణాలు:
  •  
  •  
  •  

తాని చైకైకశః స్రష్టుమసమర్థాని భౌతికమ్
సంహత్య దైవయోగేన హైమమణ్డమవాసృజన్

3-15-శ్లో.
  • ఉపకరణాలు:
  •  
  •  
  •  

సోऽశయిష్టాబ్ధిసలిలే ఆణ్డకోశో నిరాత్మకః
సాగ్రం వై వర్షసాహస్రమన్వవాత్సీత్తమీశ్వరః

3-16-శ్లో.
  • ఉపకరణాలు:
  •  
  •  
  •  

తస్య నాభేరభూత్పద్మం సహస్రార్కోరుదీధితి
సర్వజీవనికాయౌకో యత్ర స్వయమభూత్స్వరాట్

3-17-శ్లో.
  • ఉపకరణాలు:
  •  
  •  
  •  

సోऽనువిష్టో భగవతా యః శేతే సలిలాశయే
లోకసంస్థాం యథా పూర్వం నిర్మమే సంస్థయా స్వయా

3-18-శ్లో.
  • ఉపకరణాలు:
  •  
  •  
  •  

ససర్జ చ్ఛాయయావిద్యాం పఞ్చపర్వాణమగ్రతః
తామిస్రమన్ధతామిస్రం తమో మోహో మహాతమః

3-19-శ్లో.
  • ఉపకరణాలు:
  •  
  •  
  •  

విససర్జాత్మనః కాయం నాభినన్దంస్తమోమయమ్
జగృహుర్యక్షరక్షాంసి రాత్రిం క్షుత్తృట్సముద్భవామ్

3-20-శ్లో.
  • ఉపకరణాలు:
  •  
  •  
  •  

క్షుత్తృడ్భ్యాముపసృష్టాస్తే తం జగ్ధుమభిదుద్రువుః
మా రక్షతైనం జక్షధ్వమిత్యూచుః క్షుత్తృడర్దితాః

3-21-శ్లో.
  • ఉపకరణాలు:
  •  
  •  
  •  

దేవస్తానాహ సంవిగ్నో మా మాం జక్షత రక్షత
అహో మే యక్షరక్షాంసి ప్రజా యూయం బభూవిథ

3-22-శ్లో.
  • ఉపకరణాలు:
  •  
  •  
  •  

దేవతాః ప్రభయా యా యా దీవ్యన్ప్రముఖతోऽసృజత్
తే అహార్షుర్దేవయన్తో విసృష్టాం తాం ప్రభామహః

3-23-శ్లో.
  • ఉపకరణాలు:
  •  
  •  
  •  

దేవోऽదేవాఞ్జఘనతః సృజతి స్మాతిలోలుపాన్
త ఏనం లోలుపతయా మైథునాయాభిపేదిరే

3-24-శ్లో.
  • ఉపకరణాలు:
  •  
  •  
  •  

తతో హసన్స భగవానసురైర్నిరపత్రపైః
అన్వీయమానస్తరసా క్రుద్ధో భీతః పరాపతత్

3-25-శ్లో.
  • ఉపకరణాలు:
  •  
  •  
  •  

స ఉపవ్రజ్య వరదం ప్రపన్నార్తిహరం హరిమ్
అనుగ్రహాయ భక్తానామనురూపాత్మదర్శనమ్

3-26-శ్లో.
  • ఉపకరణాలు:
  •  
  •  
  •  

పాహి మాం పరమాత్మంస్తే ప్రేషణేనాసృజం ప్రజాః
తా ఇమా యభితుం పాపా ఉపాక్రామన్తి మాం ప్రభో

3-27-శ్లో.
  • ఉపకరణాలు:
  •  
  •  
  •  

త్వమేకః కిల లోకానాం క్లిష్టానాం క్లేశనాశనః
త్వమేకః క్లేశదస్తేషామనాసన్నపదాం తవ

3-28-శ్లో.
  • ఉపకరణాలు:
  •  
  •  
  •  

సోऽవధార్యాస్య కార్పణ్యం వివిక్తాధ్యాత్మదర్శనః
విముఞ్చాత్మతనుం ఘోరామిత్యుక్తో విముమోచ హ

3-29-శ్లో.
  • ఉపకరణాలు:
  •  
  •  
  •  

తాం క్వణచ్చరణామ్భోజాం మదవిహ్వలలోచనామ్
కాఞ్చీకలాపవిలసద్ దుకూలచ్ఛన్నరోధసమ్

3-30-శ్లో.
  • ఉపకరణాలు:
  •  
  •  
  •  

అన్యోన్యశ్లేషయోత్తుఙ్గ నిరన్తరపయోధరామ్
సునాసాం సుద్విజాం స్నిగ్ధ హాసలీలావలోకనామ్

3-31-శ్లో.
  • ఉపకరణాలు:
  •  
  •  
  •  

గూహన్తీం వ్రీడయాత్మానం నీలాలకవరూథినీమ్
ఉపలభ్యాసురా ధర్మ సర్వే సమ్ముముహుః స్త్రియమ్

3-32-శ్లో.
  • ఉపకరణాలు:
  •  
  •  
  •  

అహో రూపమహో ధైర్యమహో అస్యా నవం వయః
మధ్యే కామయమానానామకామేవ విసర్పతి

3-33-శ్లో.
  • ఉపకరణాలు:
  •  
  •  
  •  

వితర్కయన్తో బహుధా తాం సన్ధ్యాం ప్రమదాకృతిమ్
అభిసమ్భావ్య విశ్రమ్భాత్పర్యపృచ్ఛన్కుమేధసః

3-34-శ్లో.
  • ఉపకరణాలు:
  •  
  •  
  •  

కాసి కస్యాసి రమ్భోరు కో వార్థస్తేऽత్ర భామిని
రూపద్రవిణపణ్యేన దుర్భగాన్నో విబాధసే

3-35-శ్లో.
  • ఉపకరణాలు:
  •  
  •  
  •  

యా వా కాచిత్త్వమబలే దిష్ట్యా సన్దర్శనం తవ
ఉత్సునోషీక్షమాణానాం కన్దుకక్రీడయా మనః

3-36-శ్లో.
  • ఉపకరణాలు:
  •  
  •  
  •  

నైకత్ర తే జయతి శాలిని పాదపద్మం
ఘ్నన్త్యా ముహుః కరతలేన పతత్పతఙ్గమ్
మధ్యం విషీదతి బృహత్స్తనభారభీతం
శాన్తేవ దృష్టిరమలా సుశిఖాసమూహః

3-37-శ్లో.
  • ఉపకరణాలు:
  •  
  •  
  •  

ఇతి సాయన్తనీం సన్ధ్యామసురాః ప్రమదాయతీమ్
ప్రలోభయన్తీం జగృహుర్మత్వా మూఢధియః స్త్రియమ్

3-38-శ్లో.
  • ఉపకరణాలు:
  •  
  •  
  •  

ప్రహస్య భావగమ్భీరం జిఘ్రన్త్యాత్మానమాత్మనా
కాన్త్యా ససర్జ భగవాన్గన్ధర్వాప్సరసాం గణాన్

3-39-శ్లో.
  • ఉపకరణాలు:
  •  
  •  
  •  

విససర్జ తనుం తాం వై జ్యోత్స్నాం కాన్తిమతీం ప్రియామ్
త ఏవ చాదదుః ప్రీత్యా విశ్వావసుపురోగమాః

3-40-శ్లో.
  • ఉపకరణాలు:
  •  
  •  
  •  

సృష్ట్వా భూతపిశాచాంశ్చ భగవానాత్మతన్ద్రిణా
దిగ్వాససో ముక్తకేశాన్వీక్ష్య చామీలయద్దృశౌ

3-41-శ్లో.
  • ఉపకరణాలు:
  •  
  •  
  •  

జగృహుస్తద్విసృష్టాం తాం జృమ్భణాఖ్యాం తనుం ప్రభోః
నిద్రామిన్ద్రియవిక్లేదో యయా భూతేషు దృశ్యతే
యేనోచ్ఛిష్టాన్ధర్షయన్తి తమున్మాదం ప్రచక్షతే

3-42-శ్లో.
  • ఉపకరణాలు:
  •  
  •  
  •  

ఊర్జస్వన్తం మన్యమాన ఆత్మానం భగవానజః
సాధ్యాన్గణాన్పితృగణాన్పరోక్షేణాసృజత్ప్రభుః

3-43-శ్లో.
  • ఉపకరణాలు:
  •  
  •  
  •  

త ఆత్మసర్గం తం కాయం పితరః ప్రతిపేదిరే
సాధ్యేభ్యశ్చ పితృభ్యశ్చ కవయో యద్వితన్వతే

3-44-శ్లో.
  • ఉపకరణాలు:
  •  
  •  
  •  

సిద్ధాన్విద్యాధరాంశ్చైవ తిరోధానేన సోऽసృజత్
తేభ్యోऽదదాత్తమాత్మానమన్తర్ధానాఖ్యమద్భుతమ్

3-45-శ్లో.
  • ఉపకరణాలు:
  •  
  •  
  •  

స కిన్నరాన్కిమ్పురుషాన్ప్రత్యాత్మ్యేనాసృజత్ప్రభుః
మానయన్నాత్మనాత్మానమాత్మాభాసం విలోకయన్

3-46-శ్లో.
  • ఉపకరణాలు:
  •  
  •  
  •  

తే తు తజ్జగృహూ రూపం త్యక్తం యత్పరమేష్ఠినా
మిథునీభూయ గాయన్తస్తమేవోషసి కర్మభిః

3-47-శ్లో.
  • ఉపకరణాలు:
  •  
  •  
  •  

దేహేన వై భోగవతా శయానో బహుచిన్తయా
సర్గేऽనుపచితే క్రోధాదుత్ససర్జ హ తద్వపుః

3-48-శ్లో.
  • ఉపకరణాలు:
  •  
  •  
  •  

యేऽహీయన్తాముతః కేశా అహయస్తేऽఙ్గ జజ్ఞిరే
సర్పాః ప్రసర్పతః క్రూరా నాగా భోగోరుకన్ధరాః

3-49-శ్లో.
  • ఉపకరణాలు:
  •  
  •  
  •  

స ఆత్మానం మన్యమానః కృతకృత్యమివాత్మభూః
తదా మనూన్ససర్జాన్తే మనసా లోకభావనాన్

3-50-శ్లో.
  • ఉపకరణాలు:
  •  
  •  
  •  

తేభ్యః సోऽసృజత్స్వీయం పురం పురుషమాత్మవాన్
తాన్దృష్ట్వా యే పురా సృష్టాః ప్రశశంసుః ప్రజాపతిమ్

3-51-శ్లో.
  • ఉపకరణాలు:
  •  
  •  
  •  

అహో ఏతజ్జగత్స్రష్టః సుకృతం బత తే కృతమ్
ప్రతిష్ఠితాః క్రియా యస్మిన్సాకమన్నమదామ హే

3-52-శ్లో.
  • ఉపకరణాలు:
  •  
  •  
  •  

తపసా విద్యయా యుక్తో యోగేన సుసమాధినా
ఋషీనృషిర్హృషీకేశః ససర్జాభిమతాః ప్రజాః

3-53-శ్లో.
  • ఉపకరణాలు:
  •  
  •  
  •  

తేభ్యశ్చైకైకశః స్వస్య దేహస్యాంశమదాదజః
యత్తత్సమాధియోగర్ద్ధి తపోవిద్యావిరక్తిమత్