పోతన తెలుగు భాగవతము

10-1-శ్లో.

శ్రీశుక ఉవాచ
శ్రుత్వా పృథా సుబలపుత్ర్యథ యాజ్ఞసేనీ
మాధవ్యథ క్షితిపపత్న్య ఉత స్వగోప్యః
కృష్ణేऽఖిలాత్మని హరౌ ప్రణయానుబన్ధం
సర్వా విసిస్మ్యురలమశ్రుకలాకులాక్ష్యః

10-2-శ్లో.

ఇతి సమ్భాషమాణాసు స్త్రీభిః స్త్రీషు నృభిర్నృషు
ఆయయుర్మునయస్తత్ర కృష్ణరామదిదృక్షయా

10-3-శ్లో.

ద్వైపాయనో నారదశ్చ చ్యవనో దేవలోऽసితః
విశ్వామిత్రః శతానన్దో భరద్వాజోऽథ గౌతమః

10-4-శ్లో.

రామః సశిష్యో భగవాన్వసిష్ఠో గాలవో భృగుః
పులస్త్యః కశ్యపోऽత్రిశ్చ మార్కణ్డేయో బృహస్పతిః

10-5-శ్లో.

ద్వితస్త్రితశ్చైకతశ్చ బ్రహ్మపుత్రాస్తథాఙ్గిరాః
అగస్త్యో యాజ్ఞవల్క్యశ్చ వామదేవాదయోऽపరే

10-6-శ్లో.

తాన్దృష్ట్వా సహసోత్థాయ ప్రాగాసీనా నృపాదయః
పాణ్డవాః కృష్ణరామౌ చ ప్రణేముర్విశ్వవన్దితాన్

10-7-శ్లో.

తానానర్చుర్యథా సర్వే సహరామోऽచ్యుతోऽర్చయత్
స్వాగతాసనపాద్యార్ఘ్య మాల్యధూపానులేపనైః

10-8-శ్లో.

ఉవాచ సుఖమాసీనాన్భగవాన్ధర్మగుప్తనుః
సదసస్తస్య మహతో యతవాచోऽనుశృణ్వతః

10-9-శ్లో.

శ్రీభగవానువాచ
అహో వయం జన్మభృతో లబ్ధం కార్త్స్న్యేన తత్ఫలమ్
దేవానామపి దుష్ప్రాపం యద్యోగేశ్వరదర్శనమ్

10-10-శ్లో.

కిం స్వల్పతపసాం నౄణామర్చాయాం దేవచక్షుషామ్
దర్శనస్పర్శనప్రశ్న ప్రహ్వపాదార్చనాదికమ్

10-11-శ్లో.

న హ్యమ్మయాని తీర్థాని న దేవా మృచ్ఛిలామయాః
తే పునన్త్యురుకాలేన దర్శనాదేవ సాధవః

10-12-శ్లో.

నాగ్నిర్న సూర్యో న చ చన్ద్రతారకా
న భూర్జలం ఖం శ్వసనోऽథ వాఙ్మనః
ఉపాసితా భేదకృతో హరన్త్యఘం
విపశ్చితో ఘ్నన్తి ముహూర్తసేవయా

10-13-శ్లో.

యస్యాత్మబుద్ధిః కుణపే త్రిధాతుకే
స్వధీః కలత్రాదిషు భౌమ ఇజ్యధీః
యత్తీర్థబుద్ధిః సలిలే న కర్హిచిజ్
జనేష్వభిజ్ఞేషు స ఏవ గోఖరః

10-14-శ్లో.

శ్రీశుక ఉవాచ
నిశమ్యేత్థం భగవతః కృష్ణస్యాకుణ్థమేధసః
వచో దురన్వయం విప్రాస్తూష్ణీమాసన్భ్రమద్ధియః

10-15-శ్లో.

చిరం విమృశ్య మునయ ఈశ్వరస్యేశితవ్యతామ్
జనసఙ్గ్రహ ఇత్యూచుః స్మయన్తస్తం జగద్గురుమ్

10-16-శ్లో.

శ్రీమునయ ఊచుః
యన్మాయయా తత్త్వవిదుత్తమా వయం విమోహితా విశ్వసృజామధీశ్వరాః
యదీశితవ్యాయతి గూఢ ఈహయా అహో విచిత్రమ్భగవద్విచేష్టితమ్

10-17-శ్లో.

అనీహ ఏతద్బహుధైక ఆత్మనా సృజత్యవత్యత్తి న బధ్యతే యథా
భౌమైర్హి భూమిర్బహునామరూపిణీ అహో విభూమ్నశ్చరితం విడమ్బనమ్

10-18-శ్లో.

అథాపి కాలే స్వజనాభిగుప్తయే బిభర్షి సత్త్వం ఖలనిగ్రహాయ చ
స్వలీలయా వేదపథం సనాతనం వర్ణాశ్రమాత్మా పురుషః పరో భవాన్

10-19-శ్లో.

బ్రహ్మ తే హృదయం శుక్లం తపఃస్వాధ్యాయసంయమైః
యత్రోపలబ్ధం సద్వ్యక్తమవ్యక్తం చ తతః పరమ్

10-20-శ్లో.

తస్మాద్బ్రహ్మకులం బ్రహ్మన్శాస్త్రయోనేస్త్వమాత్మనః
సభాజయసి సద్ధామ తద్బ్రహ్మణ్యాగ్రణీర్భవాన్

10-21-శ్లో.

అద్య నో జన్మసాఫల్యం విద్యాయాస్తపసో దృశః
త్వయా సఙ్గమ్య సద్గత్యా యదన్తః శ్రేయసాం పరః

10-22-శ్లో.

నమస్తస్మై భగవతే కృష్ణాయాకుణ్ఠమేధసే
స్వయోగమాయయాచ్ఛన్న మహిమ్నే పరమాత్మనే

10-23-శ్లో.

న యం విదన్త్యమీ భూపా ఏకారామాశ్చ వృష్ణయః
మాయాజవనికాచ్ఛన్నమాత్మానం కాలమీశ్వరమ్

10-24-శ్లో.

యథా శయానః పురుష ఆత్మానం గుణతత్త్వదృక్
నామమాత్రేన్ద్రియాభాతం న వేద రహితం పరమ్

10-25-శ్లో.

ఏవం త్వా నామమాత్రేషు విషయేష్విన్ద్రియేహయా
మాయయా విభ్రమచ్చిత్తో న వేద స్మృత్యుపప్లవాత్

10-26-శ్లో.

తస్యాద్య తే దదృశిమాఙ్ఘ్రిమఘౌఘమర్ష
తీర్థాస్పదం హృది కృతం సువిపక్వయోగైః
ఉత్సిక్తభక్త్యుపహతాశయ జీవకోశా
ఆపుర్భవద్గతిమథానుగృహాన భక్తాన్

10-27-శ్లో.

శ్రీశుక ఉవాచ
ఇత్యనుజ్ఞాప్య దాశార్హం ధృతరాష్ట్రం యుధిష్ఠిరమ్
రాజర్షే స్వాశ్రమాన్గన్తుం మునయో దధిరే మనః

10-28-శ్లో.

తద్వీక్ష్య తానుపవ్రజ్య వసుదేవో మహాయశాః
ప్రణమ్య చోపసఙ్గృహ్య బభాషేదం సుయన్త్రితః

10-29-శ్లో.

శ్రీవసుదేవ ఉవాచ
నమో వః సర్వదేవేభ్య ఋషయః శ్రోతుమర్హథ
కర్మణా కర్మనిర్హారో యథా స్యాన్నస్తదుచ్యతామ్

10-30-శ్లో.

శ్రీనారద ఉవాచ
నాతిచిత్రమిదం విప్రా వసుదేవో బుభుత్సయా
కృష్ణమ్మత్వార్భకం యన్నః పృచ్ఛతి శ్రేయ ఆత్మనః

10-31-శ్లో.

సన్నికర్షోऽత్ర మర్త్యానామనాదరణకారణమ్
గాఙ్గం హిత్వా యథాన్యామ్భస్తత్రత్యో యాతి శుద్ధయే

10-32-శ్లో.

యస్యానుభూతిః కాలేన లయోత్పత్త్యాదినాస్య వై
స్వతోऽన్యస్మాచ్చ గుణతో న కుతశ్చన రిష్యతి

10-33-శ్లో.

తం క్లేశకర్మపరిపాకగుణప్రవాహైరవ్యాహతానుభవమీశ్వరమద్వితీయమ్
ప్రాణాదిభిః స్వవిభవైరుపగూఢమన్యో మన్యేత సూర్యమివ మేఘహిమోపరాగైః

10-34-శ్లో.

అథోచుర్మునయో రాజన్నాభాష్యానల్సదున్దభిమ్
సర్వేషాం శృణ్వతాం రాజ్ఞాం తథైవాచ్యుతరామయోః

10-35-శ్లో.

కర్మణా కర్మనిర్హార ఏష సాధునిరూపితః
యచ్ఛ్రద్ధయా యజేద్విష్ణుం సర్వయజ్ఞేశ్వరం మఖైః

10-36-శ్లో.

చిత్తస్యోపశమోऽయం వై కవిభిః శాస్త్రచక్షుసా
దర్శితః సుగమో యోగో ధర్మశ్చాత్మముదావహః

10-37-శ్లో.

అయం స్వస్త్యయనః పన్థా ద్విజాతేర్గృహమేధినః
యచ్ఛ్రద్ధయాప్తవిత్తేన శుక్లేనేజ్యేత పూరుషః

10-38-శ్లో.

విత్తైషణాం యజ్ఞదానైర్గృహైర్దారసుతైషణామ్
ఆత్మలోకైషణాం దేవ కాలేన విసృజేద్బుధః
గ్రామే త్యక్తైషణాః సర్వే యయుర్ధీరాస్తపోవనమ్

10-39-శ్లో.

ఋణైస్త్రిభిర్ద్విజో జాతో దేవర్షిపితౄణాం ప్రభో
యజ్ఞాధ్యయనపుత్రైస్తాన్యనిస్తీర్య త్యజన్పతేత్

10-40-శ్లో.

త్వం త్వద్య ముక్తో ద్వాభ్యాం వై ఋషిపిత్రోర్మహామతే
యజ్ఞైర్దేవర్ణమున్ముచ్య నిరృణోऽశరణో భవ

10-41-శ్లో.

వసుదేవ భవాన్నూనం భక్త్యా పరమయా హరిమ్
జగతామీశ్వరం ప్రార్చః స యద్వాం పుత్రతాం గతః

10-42-శ్లో.

శ్రీశుక ఉవాచ
ఇతి తద్వచనం శ్రుత్వా వసుదేవో మహామనాః
తానృషీనృత్విజో వవ్రే మూర్ధ్నానమ్య ప్రసాద్య చ

10-43-శ్లో.

త ఏనమృషయో రాజన్వృతా ధర్మేణ ధార్మికమ్
తస్మిన్నయాజయన్క్షేత్రే మఖైరుత్తమకల్పకైః

10-44-శ్లో.

తద్దీక్షాయాం ప్రవృత్తాయాం వృష్ణయః పుష్కరస్రజః
స్నాతాః సువాససో రాజన్రాజానః సుష్ఠ్వలఙ్కృతాః

10-45-శ్లో.

తన్మహిష్యశ్చ ముదితా నిష్కకణ్ఠ్యః సువాససః
దీక్షాశాలాముపాజగ్మురాలిప్తా వస్తుపాణయః

10-46-శ్లో.

నేదుర్మృదఙ్గపటహ శఙ్ఖభేర్యానకాదయః
ననృతుర్నటనర్తక్యస్తుష్టువుః సూతమాగధాః
జగుః సుకణ్ఠ్యో గన్ధర్వ్యః సఙ్గీతం సహభర్తృకాః

10-47-శ్లో.

తమభ్యషిఞ్చన్విధివదక్తమభ్యక్తమృత్విజః
పత్నీభిరష్టాదశభిః సోమరాజమివోడుభిః

10-48-శ్లో.

తాభిర్దుకూలవలయైర్హారనూపురకుణ్డలైః
స్వలఙ్కృతాభిర్విబభౌ దీక్షితోऽజినసంవృతః

10-49-శ్లో.

తస్యర్త్విజో మహారాజ రత్నకౌశేయవాససః
ససదస్యా విరేజుస్తే యథా వృత్రహణోऽధ్వరే

10-50-శ్లో.

తదా రామశ్చ కృష్ణశ్చ స్వైః స్వైర్బన్ధుభిరన్వితౌ
రేజతుః స్వసుతైర్దారైర్జీవేశౌ స్వవిభూతిభిః

10-51-శ్లో.

ఈజేऽనుయజ్ఞం విధినా అగ్నిహోత్రాదిలక్షణైః
ప్రాకృతైర్వైకృతైర్యజ్ఞైర్ద్రవ్యజ్ఞానక్రియేశ్వరమ్

10-52-శ్లో.

అథర్త్విగ్భ్యోऽదదాత్కాలే యథామ్నాతం స దక్షిణాః
స్వలఙ్కృతేభ్యోऽలఙ్కృత్య గోభూకన్యా మహాధనాః

10-53-శ్లో.

పత్నీసంయాజావభృథ్యైశ్చరిత్వా తే మహర్షయః
సస్నూ రామహ్రదే విప్రా యజమానపురఃసరాః

10-54-శ్లో.

స్నాతోऽలఙ్కారవాసాంసి వన్దిభ్యోऽదాత్తథా స్త్రియః
తతః స్వలఙ్కృతో వర్ణానాశ్వభ్యోऽన్నేన పూజయత్

10-55-శ్లో.

బన్ధూన్సదారాన్ససుతాన్పారిబర్హేణ భూయసా
విదర్భకోశలకురూన్కాశికేకయసృఞ్జయాన్

10-56-శ్లో.

సదస్యర్త్విక్సురగణాన్నృభూతపితృచారణాన్
శ్రీనికేతమనుజ్ఞాప్య శంసన్తః ప్రయయుః క్రతుమ్

10-57-శ్లో.

ధృతరాష్ట్రోऽనుజః పార్థా భీష్మో ద్రోణః పృథా యమౌ
నారదో భగవాన్వ్యాసః సుహృత్సమ్బన్ధిబాన్ధవాః

10-58-శ్లో.

బన్ధూన్పరిష్వజ్య యదూన్సౌహృదాక్లిన్నచేతసః
యయుర్విరహకృచ్ఛ్రేణ స్వదేశాంశ్చాపరే జనాః

10-59-శ్లో.

నన్దస్తు సహ గోపాలైర్బృహత్యా పూజయార్చితః
కృష్ణరామోగ్రసేనాద్యైర్న్యవాత్సీద్బన్ధువత్సలః

10-60-శ్లో.

వసుదేవోऽఞ్జసోత్తీర్య మనోరథమహార్ణవమ్
సుహృద్వృతః ప్రీతమనా నన్దమాహ కరే స్పృశన్

10-61-శ్లో.

శ్రీవసుదేవ ఉవాచ
భ్రాతరీశకృతః పాశో నృనాం యః స్నేహసంజ్ఞితః
తం దుస్త్యజమహం మన్యే శూరాణామపి యోగినామ్

10-62-శ్లో.

అస్మాస్వప్రతికల్పేయం యత్కృతాజ్ఞేషు సత్తమైః
మైత్ర్యర్పితాఫలా చాపి న నివర్తేత కర్హిచిత్

10-63-శ్లో.

ప్రాగకల్పాచ్చ కుశలం భ్రాతర్వో నాచరామ హి
అధునా శ్రీమదాన్ధాక్షా న పశ్యామః పురః సతః

10-64-శ్లో.

మా రాజ్యశ్రీరభూత్పుంసః శ్రేయస్కామస్య మానద
స్వజనానుత బన్ధూన్వా న పశ్యతి యయాన్ధదృక్

10-65-శ్లో.

శ్రీశుక ఉవాచ
ఏవం సౌహృదశైథిల్య చిత్త ఆనకదున్దుభిః
రురోద తత్కృతాం మైత్రీం స్మరన్నశ్రువిలోచనః

10-66-శ్లో.

నన్దస్తు సఖ్యుః ప్రియకృత్ప్రేమ్ణా గోవిన్దరామయోః
అద్య శ్వ ఇతి మాసాంస్త్రీన్యదుభిర్మానితోऽవసత్

10-67-శ్లో.

తతః కామైః పూర్యమాణః సవ్రజః సహబాన్ధవః
పరార్ధ్యాభరణక్షౌమ నానానర్ఘ్యపరిచ్ఛదైః

10-68-శ్లో.

వసుదేవోగ్రసేనాభ్యాం కృష్ణోద్ధవబలాదిభిః
దత్తమాదాయ పారిబర్హం యాపితో యదుభిర్యయౌ

10-69-శ్లో.

నన్దో గోపాశ్చ గోప్యశ్చ గోవిన్దచరణామ్బుజే
మనః క్షిప్తం పునర్హర్తుమనీశా మథురాం యయుః

10-70-శ్లో.

బన్ధుషు ప్రతియాతేషు వృష్ణయః కృష్ణదేవతాః
వీక్ష్య ప్రావృషమాసన్నాద్యయుర్ద్వారవతీం పునః

10-71-శ్లో.

జనేభ్యః కథయాం చక్రుర్యదుదేవమహోత్సవమ్
యదాసీత్తీర్థయాత్రాయాం సుహృత్సన్దర్శనాదికమ్

10-72-శ్లో.

అధ్యాయము – 85