దశమ స్కంధము : అధ్యాయము – 52
- ఉపకరణాలు:
బదర్యాశ్రమమాసాద్య నరనారాయణాలయమ్
సర్వద్వన్ద్వసహః శాన్తస్తపసారాధయద్ధరిమ్
- ఉపకరణాలు:
శ్రీశుక ఉవాచ
ఇత్థం సోऽనగ్రహీతోऽన్గ కృష్ణేనేక్ష్వాకు నన్దనః
తం పరిక్రమ్య సన్నమ్య నిశ్చక్రామ గుహాముఖాత్
- ఉపకరణాలు:
సంవీక్ష్య క్షుల్లకాన్మర్త్యాన్పశూన్వీరుద్వనస్పతీన్
మత్వా కలియుగం ప్రాప్తం జగామ దిశముత్తరామ్
- ఉపకరణాలు:
తపఃశ్రద్ధాయుతో ధీరో నిఃసఙ్గో ముక్తసంశయః
సమాధాయ మనః కృష్ణే ప్రావిశద్గన్ధమాదనమ్
- ఉపకరణాలు:
భగవాన్పునరావ్రజ్య పురీం యవనవేష్టితామ్
హత్వా మ్లేచ్ఛబలం నిన్యే తదీయం ద్వారకాం ధనమ్
- ఉపకరణాలు:
నీయమానే ధనే గోభిర్నృభిశ్చాచ్యుతచోదితైః
ఆజగామ జరాసన్ధస్త్రయోవింశత్యనీకపః
- ఉపకరణాలు:
విలోక్య వేగరభసం రిపుసైన్యస్య మాధవౌ
మనుష్యచేష్టామాపన్నౌ రాజన్దుద్రువతుర్ద్రుతమ్
- ఉపకరణాలు:
విహాయ విత్తం ప్రచురమభీతౌ భీరుభీతవత్
పద్భ్యాం పలాశాభ్యాం చేలతుర్బహుయోజనమ్
- ఉపకరణాలు:
పలాయమానౌ తౌ దృష్ట్వా మాగధః ప్రహసన్బలీ
అన్వధావద్రథానీకైరీశయోరప్రమాణవిత్
- ఉపకరణాలు:
ప్రద్రుత్య దూరం సంశ్రాన్తౌ తుఙ్గమారుహతాం గిరిమ్
ప్రవర్షణాఖ్యం భగవాన్నిత్యదా యత్ర వర్షతి
- ఉపకరణాలు:
గిరౌ నిలీనావాజ్ఞాయ నాధిగమ్య పదం నృప
దదాహ గిరిమేధోభిః సమన్తాదగ్నిముత్సృజన్
- ఉపకరణాలు:
తత ఉత్పత్య తరసా దహ్యమానతటాదుభౌ
దశైకయోజనాత్తుఙ్గాన్నిపేతతురధో భువి
- ఉపకరణాలు:
అలక్ష్యమాణౌ రిపుణా సానుగేన యదూత్తమౌ
స్వపురం పునరాయాతౌ సముద్రపరిఖాం నృప
- ఉపకరణాలు:
సోऽపి దగ్ధావితి మృషా మన్వానో బలకేశవౌ
బలమాకృష్య సుమహన్మగధాన్మాగధో యయౌ
- ఉపకరణాలు:
ఆనర్తాధిపతిః శ్రీమాన్రైవతో రైవతీం సుతామ్
బ్రహ్మణా చోదితః ప్రాదాద్బలాయేతి పురోదితమ్
- ఉపకరణాలు:
భగవానపి గోవిన్ద ఉపయేమే కురూద్వహ
వైదర్భీం భీష్మకసుతాం శ్రియో మాత్రాం స్వయంవరే
- ఉపకరణాలు:
ప్రమథ్య తరసా రాజ్ఞః శాల్వాదీంశ్చైద్యపక్షగాన్
పశ్యతాం సర్వలోకానాం తార్క్ష్యపుత్రః సుధామివ
- ఉపకరణాలు:
శ్రీరాజోవాచ
భగవాన్భీష్మకసుతాం రుక్మిణీం రుచిరాననామ్
రాక్షసేన విధానేన ఉపయేమ ఇతి శ్రుతమ్
- ఉపకరణాలు:
భగవన్శ్రోతుమిచ్ఛామి కృష్ణస్యామితతేజసః
యథా మాగధశాల్వాదీన్జిత్వా కన్యాముపాహరత్
- ఉపకరణాలు:
బ్రహ్మన్కృష్ణకథాః పుణ్యా మాధ్వీర్లోకమలాపహాః
కో ను తృప్యేత శృణ్వానః శ్రుతజ్ఞో నిత్యనూతనాః
- ఉపకరణాలు:
శ్రీబాదరాయణిరువాచ
రాజాసీద్భీష్మకో నామ విదర్భాధిపతిర్మహాన్
తస్య పన్చాభవన్పుత్రాః కన్యైకా చ వరాననా
- ఉపకరణాలు:
రుక్మ్యగ్రజో రుక్మరథో రుక్మబాహురనన్తరః
రుక్మకేశో రుక్మమాలీ రుక్మిణ్యేషా స్వసా సతీ
- ఉపకరణాలు:
సోపశ్రుత్య ముకున్దస్య రూపవీర్యగుణశ్రియః
గృహాగతైర్గీయమానాస్తం మేనే సదృశం పతిమ్
- ఉపకరణాలు:
తాం బుద్ధిలక్షణౌదార్య రూపశీలగుణాశ్రయామ్
కృష్ణశ్చ సదృశీం భార్యాం సముద్వోఢుం మనో దధే
- ఉపకరణాలు:
బన్ధూనామిచ్ఛతాం దాతుం కృష్ణాయ భగినీం నృప
తతో నివార్య కృష్ణద్విడ్రుక్మీ చైద్యమమన్యత
- ఉపకరణాలు:
తదవేత్యాసితాపాఙ్గీ వైదర్భీ దుర్మనా భృశమ్
విచిన్త్యాప్తం ద్విజం కఞ్చిత్కృష్ణాయ ప్రాహిణోద్ద్రుతమ్
- ఉపకరణాలు:
ద్వారకాం స సమభ్యేత్య ప్రతీహారైః ప్రవేశితః
అపశ్యదాద్యం పురుషమాసీనం కాఞ్చనాసనే
- ఉపకరణాలు:
దృష్ట్వా బ్రహ్మణ్యదేవస్తమవరుహ్య నిజాసనాత్
ఉపవేశ్యార్హయాం చక్రే యథాత్మానం దివౌకసః
- ఉపకరణాలు:
తం భుక్తవన్తం విశ్రాన్తముపగమ్య సతాం గతిః
పాణినాభిమృశన్పాదావవ్యగ్రస్తమపృచ్ఛత
- ఉపకరణాలు:
కచ్చిద్ద్విజవరశ్రేష్ఠ ధర్మస్తే వృద్ధసమ్మతః
వర్తతే నాతికృచ్ఛ్రేణ సన్తుష్టమనసః సదా
- ఉపకరణాలు:
సన్తుష్టో యర్హి వర్తేత బ్రాహ్మణో యేన కేనచిత్
అహీయమానః స్వద్ధర్మాత్స హ్యస్యాఖిలకామధుక్
- ఉపకరణాలు:
అసన్తుష్టోऽసకృల్లోకానాప్నోత్యపి సురేశ్వరః
అకిఞ్చనోऽపి సన్తుష్టః శేతే సర్వాఙ్గవిజ్వరః
- ఉపకరణాలు:
విప్రాన్స్వలాభసన్తుష్టాన్సాధూన్భూతసుహృత్తమాన్
నిరహఙ్కారిణః శాన్తాన్నమస్యే శిరసాసకృత్
- ఉపకరణాలు:
కచ్చిద్వః కుశలం బ్రహ్మన్రాజతో యస్య హి ప్రజాః
సుఖం వసన్తి విషయే పాల్యమానాః స మే ప్రియః
- ఉపకరణాలు:
యతస్త్వమాగతో దుర్గం నిస్తీర్యేహ యదిచ్ఛయా
సర్వం నో బ్రూహ్యగుహ్యం చేత్కిం కార్యం కరవామ తే
- ఉపకరణాలు:
ఏవం సమ్పృష్టసమ్ప్రశ్నో బ్రాహ్మణః పరమేష్ఠినా
లీలాగృహీతదేహేన తస్మై సర్వమవర్ణయత్
- ఉపకరణాలు:
శ్రీరుక్మిణ్యువాచ
శ్రుత్వా గుణాన్భువనసున్దర శృణ్వతాం తే
నిర్విశ్య కర్ణవివరైర్హరతోऽఙ్గతాపమ్
రూపం దృశాం దృశిమతామఖిలార్థలాభం
త్వయ్యచ్యుతావిశతి చిత్తమపత్రపం మే
- ఉపకరణాలు:
కా త్వా ముకున్ద మహతీ కులశీలరూప
విద్యావయోద్రవిణధామభిరాత్మతుల్యమ్
ధీరా పతిం కులవతీ న వృణీత కన్యా
కాలే నృసింహ నరలోకమనోऽభిరామమ్
- ఉపకరణాలు:
తన్మే భవాన్ఖలు వృతః పతిరఙ్గ జాయామ్
ఆత్మార్పితశ్చ భవతోऽత్ర విభో విధేహి
మా వీరభాగమభిమర్శతు చైద్య ఆరాద్
గోమాయువన్మృగపతేర్బలిమమ్బుజాక్ష
- ఉపకరణాలు:
పూర్తేష్టదత్తనియమవ్రతదేవవిప్ర
గుర్వర్చనాదిభిరలం భగవాన్పరేశః
ఆరాధితో యది గదాగ్రజ ఏత్య పాణిం
గృహ్ణాతు మే న దమఘోషసుతాదయోऽన్యే
- ఉపకరణాలు:
శ్వో భావిని త్వమజితోద్వహనే విదర్భాన్
గుప్తః సమేత్య పృతనాపతిభిః పరీతః
నిర్మథ్య చైద్యమగధేన్ద్రబలం ప్రసహ్య
మాం రాక్షసేన విధినోద్వహ వీర్యశుల్కామ్
- ఉపకరణాలు:
అన్తఃపురాన్తరచరీమనిహత్య బన్ధూన్
త్వాముద్వహే కథమితి ప్రవదామ్యుపాయమ్
పూర్వేద్యురస్తి మహతీ కులదేవయాత్రా
యస్యాం బహిర్నవవధూర్గిరిజాముపేయాత్
- ఉపకరణాలు:
యస్యాఙ్ఘ్రిపఙ్కజరజఃస్నపనం మహాన్తో
వాఞ్ఛన్త్యుమాపతిరివాత్మతమోऽపహత్యై
యర్హ్యమ్బుజాక్ష న లభేయ భవత్ప్రసాదం
జహ్యామసూన్వ్రతకృశాన్శతజన్మభిః స్యాత్
- ఉపకరణాలు:
బ్రాహ్మణ ఉవాచ
ఇత్యేతే గుహ్యసన్దేశా యదుదేవ మయాహృతాః
విమృశ్య కర్తుం యచ్చాత్ర క్రియతాం తదనన్తరమ్
- ఉపకరణాలు:
అధ్యాయము – 53