దశమ స్కంధము : అధ్యాయము – 39
- ఉపకరణాలు:
సుమహార్హమణివ్రాత కిరీటకటకాఙ్గదైః
కటిసూత్రబ్రహ్మసూత్ర హారనూపురకుణ్డలైః
- ఉపకరణాలు:
శ్రీశుక ఉవాచ
సుఖోపవిష్టః పర్యఙ్కే రమకృష్ణోరుమానితః
లేభే మనోరథాన్సర్వాన్పథి యాన్స చకార హ
- ఉపకరణాలు:
కిమలభ్యం భగవతి ప్రసన్నే శ్రీనికేతనే
తథాపి తత్పరా రాజన్న హి వాఞ్ఛన్తి కిఞ్చన
- ఉపకరణాలు:
సాయన్తనాశనం కృత్వా భగవాన్దేవకీసుతః
సుహృత్సు వృత్తం కంసస్య పప్రచ్ఛాన్యచ్చికీర్షితమ్
- ఉపకరణాలు:
శ్రీభగవానువాచ
తాత సౌమ్యాగతః కచ్చిత్స్వాగతం భద్రమస్తు వః
అపి స్వజ్ఞాతిబన్ధూనామనమీవమనామయమ్
- ఉపకరణాలు:
కిం ను నః కుశలం పృచ్ఛే ఏధమానే కులామయే
కంసే మాతులనామ్నాఙ్గ స్వానాం నస్తత్ప్రజాసు చ
- ఉపకరణాలు:
అహో అస్మదభూద్భూరి పిత్రోర్వృజినమార్యయోః
యద్ధేతోః పుత్రమరణం యద్ధేతోర్బన్ధనం తయోః
- ఉపకరణాలు:
దిష్ట్యాద్య దర్శనం స్వానాం మహ్యం వః సౌమ్య కాఙ్క్షితమ్
సఞ్జాతం వర్ణ్యతాం తాత తవాగమనకారణమ్
- ఉపకరణాలు:
శ్రీశుక ఉవాచ
పృష్టో భగవతా సర్వం వర్ణయామాస మాధవః
వైరానుబన్ధం యదుషు వసుదేవవధోద్యమమ్
- ఉపకరణాలు:
యత్సన్దేశో యదర్థం వా దూతః సమ్ప్రేషితః స్వయమ్
యదుక్తం నారదేనాస్య స్వజన్మానకదున్దుభేః
- ఉపకరణాలు:
శ్రుత్వాక్రూరవచః కృష్ణో బలశ్చ పరవీరహా
ప్రహస్య నన్దం పితరం రాజ్ఞా దిష్టం విజజ్ఞతుః
- ఉపకరణాలు:
గోపాన్సమాదిశత్సోऽపి గృహ్యతాం సర్వగోరసః
ఉపాయనాని గృహ్ణీధ్వం యుజ్యన్తాం శకటాని చ
- ఉపకరణాలు:
యాస్యామః శ్వో మధుపురీం దాస్యామో నృపతే రసాన్
ద్రక్ష్యామః సుమహత్పర్వ యాన్తి జానపదాః కిల
ఏవమాఘోషయత్క్షత్రా నన్దగోపః స్వగోకులే
- ఉపకరణాలు:
గోప్యస్తాస్తదుపశ్రుత్య బభూవుర్వ్యథితా భృశమ్
రామకృష్ణౌ పురీం నేతుమక్రూరం వ్రజమాగతమ్
- ఉపకరణాలు:
కాశ్చిత్తత్కృతహృత్తాప శ్వాసమ్లానముఖశ్రియః
స్రంసద్దుకూలవలయ కేశగ్రన్థ్యశ్చ కాశ్చన
- ఉపకరణాలు:
అన్యాశ్చ తదనుధ్యాన నివృత్తాశేషవృత్తయః
నాభ్యజానన్నిమం లోకమాత్మలోకం గతా ఇవ
- ఉపకరణాలు:
స్మరన్త్యశ్చాపరాః శౌరేరనురాగస్మితేరితాః
హృదిస్పృశశ్చిత్రపదా గిరః సమ్ముముహుః స్త్రియః
- ఉపకరణాలు:
గతిం సులలితాం చేష్టాం స్నిగ్ధహాసావలోకనమ్
శోకాపహాని నర్మాణి ప్రోద్దామచరితాని చ
- ఉపకరణాలు:
చిన్తయన్త్యో ముకున్దస్య భీతా విరహకాతరాః
సమేతాః సఙ్ఘశః ప్రోచురశ్రుముఖ్యోऽచ్యుతాశయాః
- ఉపకరణాలు:
శ్రీగోప్య ఊచుః
అహో విధాతస్తవ న క్వచిద్దయా సంయోజ్య మైత్ర్యా ప్రణయేన దేహినః
తాంశ్చాకృతార్థాన్వియునఙ్క్ష్యపార్థకం విక్రీడితం తేऽర్భకచేష్టితం యథా
- ఉపకరణాలు:
యస్త్వం ప్రదర్శ్యాసితకున్తలావృతం
ముకున్దవక్త్రం సుకపోలమున్నసమ్
శోకాపనోదస్మితలేశసున్దరం
కరోషి పారోక్ష్యమసాధు తే కృతమ్
- ఉపకరణాలు:
క్రూరస్త్వమక్రూరసమాఖ్యయా స్మ నశ్
చక్షుర్హి దత్తం హరసే బతాజ్ఞవత్
యేనైకదేశేऽఖిలసర్గసౌష్ఠవం
త్వదీయమద్రాక్ష్మ వయం మధుద్విషః
- ఉపకరణాలు:
న నన్దసూనుః క్షణభఙ్గసౌహృదః
సమీక్షతే నః స్వకృతాతురా బత
విహాయ గేహాన్స్వజనాన్సుతాన్పతీంస్
తద్దాస్యమద్ధోపగతా నవప్రియః
- ఉపకరణాలు:
సుఖం ప్రభాతా రజనీయమాశిషః సత్యా బభూవుః పురయోషితాం ధ్రువమ్
యాః సంప్రవిష్టస్య ముఖం వ్రజస్పతేః పాస్యన్త్యపాఙ్గోత్కలితస్మితాసవమ్
- ఉపకరణాలు:
తాసాం ముకున్దో మధుమఞ్జుభాషితైర్
గృహీతచిత్తః పరవాన్మనస్వ్యపి
కథం పునర్నః ప్రతియాస్యతేऽబలా
గ్రామ్యాః సలజ్జస్మితవిభ్రమైర్భ్రమన్
- ఉపకరణాలు:
అద్య ధ్రువం తత్ర దృశో భవిష్యతే దాశార్హభోజాన్ధకవృష్ణిసాత్వతామ్
మహోత్సవః శ్రీరమణం గుణాస్పదం ద్రక్ష్యన్తి యే చాధ్వని దేవకీసుతమ్
- ఉపకరణాలు:
మైతద్విధస్యాకరుణస్య నామ భూదక్రూర ఇత్యేతదతీవ దారుణః
యోऽసావనాశ్వాస్య సుదుఃఖితమ్జనం ప్రియాత్ప్రియం నేష్యతి పారమధ్వనః
- ఉపకరణాలు:
అనార్ద్రధీరేష సమాస్థితో రథం తమన్వమీ చ త్వరయన్తి దుర్మదాః
గోపా అనోభిః స్థవిరైరుపేక్షితం దైవం చ నోऽద్య ప్రతికూలమీహతే
- ఉపకరణాలు:
నివారయామః సముపేత్య మాధవం కిం నోऽకరిష్యన్కులవృద్ధబాన్ధవాః
ముకున్దసఙ్గాన్నిమిషార్ధదుస్త్యజాద్దైవేన విధ్వంసితదీనచేతసామ్
- ఉపకరణాలు:
యస్యానురాగలలితస్మితవల్గుమన్త్ర
లీలావలోకపరిరమ్భణరాసగోష్ఠామ్
నీతాః స్మ నః క్షణమివ క్షణదా వినా తం
గోప్యః కథం న్వతితరేమ తమో దురన్తమ్
- ఉపకరణాలు:
యోऽహ్నః క్షయే వ్రజమనన్తసఖః పరీతో
గోపైర్విశన్ఖురరజశ్ఛురితాలకస్రక్
వేణుం క్వణన్స్మితకతాక్షనిరీక్షణేన
చిత్తం క్షిణోత్యముమృతే ను కథం భవేమ
- ఉపకరణాలు:
శ్రీశుక ఉవాచ
ఏవం బ్రువాణా విరహాతురా భృశం వ్రజస్త్రియః కృష్ణవిషక్తమానసాః
విసృజ్య లజ్జాం రురుదుః స్మ సుస్వరం గోవిన్ద దామోదర మాధవేతి
- ఉపకరణాలు:
స్త్రీణామేవం రుదన్తీనాముదితే సవితర్యథ
అక్రూరశ్చోదయామాస కృతమైత్రాదికో రథమ్
- ఉపకరణాలు:
గోపాస్తమన్వసజ్జన్త నన్దాద్యాః శకటైస్తతః
ఆదాయోపాయనం భూరి కుమ్భాన్గోరససమ్భృతాన్
- ఉపకరణాలు:
గోప్యశ్చ దయితం కృష్ణమనువ్రజ్యానురఞ్జితాః
ప్రత్యాదేశం భగవతః కాఙ్క్షన్త్యశ్చావతస్థిరే
- ఉపకరణాలు:
తాస్తథా తప్యతీర్వీక్ష్య స్వప్రస్థాణే యదూత్తమః
సాన్త్వయామస సప్రేమైరాయాస్య ఇతి దౌత్యకైః
- ఉపకరణాలు:
యావదాలక్ష్యతే కేతుర్యావద్రేణూ రథస్య చ
అనుప్రస్థాపితాత్మానో లేఖ్యానీవోపలక్షితాః
- ఉపకరణాలు:
తా నిరాశా నివవృతుర్గోవిన్దవినివర్తనే
విశోకా అహనీ నిన్యుర్గాయన్త్యః ప్రియచేష్టితమ్
- ఉపకరణాలు:
భగవానపి సమ్ప్రాప్తో రామాక్రూరయుతో నృప
రథేన వాయువేగేన కాలిన్దీమఘనాశినీమ్
- ఉపకరణాలు:
తత్రోపస్పృశ్య పానీయం పీత్వా మృష్టం మణిప్రభమ్
వృక్షషణ్డముపవ్రజ్య సరామో రథమావిశత్
- ఉపకరణాలు:
అక్రూరస్తావుపామన్త్ర్య నివేశ్య చ రథోపరి
కాలిన్ద్యా హ్రదమాగత్య స్నానం విధివదాచరత్
- ఉపకరణాలు:
నిమజ్జ్య తస్మిన్సలిలే జపన్బ్రహ్మ సనాతనమ్
తావేవ దదృశేऽక్రూరో రామకృష్ణౌ సమన్వితౌ
- ఉపకరణాలు:
తౌ రథస్థౌ కథమిహ సుతావానకదున్దుభేః
తర్హి స్విత్స్యన్దనే న స్త ఇత్యున్మజ్జ్య వ్యచష్ట సః
- ఉపకరణాలు:
తత్రాపి చ యథాపూర్వమాసీనౌ పునరేవ సః
న్యమజ్జద్దర్శనం యన్మే మృషా కిం సలిలే తయోః
- ఉపకరణాలు:
భూయస్తత్రాపి సోऽద్రాక్షీత్స్తూయమానమహీశ్వరమ్
సిద్ధచారణగన్ధర్వైరసురైర్నతకన్ధరైః
- ఉపకరణాలు:
సహస్రశిరసం దేవం సహస్రఫణమౌలినమ్
నీలామ్బరం విసశ్వేతం శృఙ్గైః శ్వేతమివ స్థితమ్
- ఉపకరణాలు:
తస్యోత్సఙ్గే ఘనస్యామం పీతకౌశేయవాససమ్
పురుషం చతుర్భుజం శాన్తమ్పద్మపత్రారుణేక్షణమ్
- ఉపకరణాలు:
చారుప్రసన్నవదనం చారుహాసనిరీక్షణమ్
సుభ్రూన్నసం చరుకర్ణం సుకపోలారుణాధరమ్
- ఉపకరణాలు:
ప్రలమ్బపీవరభుజం తుఙ్గాంసోరఃస్థలశ్రియమ్
కమ్బుకణ్ఠం నిమ్ననాభిం వలిమత్పల్లవోదరమ్
- ఉపకరణాలు:
బృహత్కతితతశ్రోణి కరభోరుద్వయాన్వితమ్
చారుజానుయుగం చారు జఙ్ఘాయుగలసంయుతమ్
- ఉపకరణాలు:
తుఙ్గగుల్ఫారుణనఖ వ్రాతదీధితిభిర్వృతమ్
నవాఙ్గుల్యఙ్గుష్ఠదలైర్విలసత్పాదపఙ్కజమ్
- ఉపకరణాలు:
భ్రాజమానం పద్మకరం శఙ్ఖచక్రగదాధరమ్
శ్రీవత్సవక్షసం భ్రాజత్కౌస్తుభం వనమాలినమ్
- ఉపకరణాలు:
సునన్దనన్దప్రముఖైః పర్షదైః సనకాదిభిః
సురేశైర్బ్రహ్మరుద్రాద్యైర్నవభిశ్చ ద్విజోత్తమైః
- ఉపకరణాలు:
ప్రహ్రాదనారదవసు ప్రముఖైర్భాగవతోత్తమైః
స్తూయమానం పృథగ్భావైర్వచోభిరమలాత్మభిః
- ఉపకరణాలు:
శ్రియా పుష్ట్యా గిరా కాన్త్యా కీర్త్యా తుష్ట్యేలయోర్జయా
విద్యయావిద్యయా శక్త్యా మాయయా చ నిషేవితమ్
- ఉపకరణాలు:
విలోక్య సుభృశం ప్రీతో భక్త్యా పరమయా యుతః
హృష్యత్తనూరుహో భావ పరిక్లిన్నాత్మలోచనః
- ఉపకరణాలు:
గిరా గద్గదయాస్తౌషీత్సత్త్వమాలమ్బ్య సాత్వతః
ప్రణమ్య మూర్ధ్నావహితః కృతాఞ్జలిపుటః శనైః
- ఉపకరణాలు:
అధ్యాయము – 40