పోతన తెలుగు భాగవతము

పోతన తెలుగు భాగవతము

దశమ స్కంధము : అధ్యాయము – 1

  •  
  •  
  •  

10-20-శ్లో.
  • ఉపకరణాలు:
  •  
  •  
  •  

తత్ర గత్వా జగన్నాథం దేవదేవం వృషాకపిమ్
పురుషం పురుషసూక్తేన ఉపతస్థే సమాహితః

10-40-శ్లో.
  • ఉపకరణాలు:
  •  
  •  
  •  

వ్రజంస్తిష్ఠన్పదైకేన యథైవైకేన గచ్ఛతి
యథా తృణజలౌకైవం దేహీ కర్మగతిం గతః

10-1-శ్లో.
  • ఉపకరణాలు:
  •  
  •  
  •  

శ్రీరాజోవాచ
కథితో వంశవిస్తారో భవతా సోమసూర్యయోః
రాజ్ఞాం చోభయవంశ్యానాం చరితం పరమాద్భుతమ్

10-2-శ్లో.
  • ఉపకరణాలు:
  •  
  •  
  •  

యదోశ్చ ధర్మశీలస్య నితరాం మునిసత్తమ
తత్రాంశేనావతీర్ణస్య విష్ణోర్వీర్యాణి శంస నః

10-3-శ్లో.
  • ఉపకరణాలు:
  •  
  •  
  •  

అవతీర్య యదోర్వంశే భగవాన్భూతభావనః
కృతవాన్యాని విశ్వాత్మా తాని నో వద విస్తరాత్

10-4-శ్లో.
  • ఉపకరణాలు:
  •  
  •  
  •  

నివృత్తతర్షైరుపగీయమానాద్భవౌషధాచ్ఛ్రోత్రమనోऽభిరామాత్
క ఉత్తమశ్లోకగుణానువాదాత్పుమాన్విరజ్యేత వినా పశుఘ్నాత్

10-5-శ్లో.
  • ఉపకరణాలు:
  •  
  •  
  •  

పితామహా మే సమరేऽమరఞ్జయైర్దేవవ్రతాద్యాతిరథైస్తిమిఙ్గిలైః
దురత్యయం కౌరవసైన్యసాగరం కృత్వాతరన్వత్సపదం స్మ యత్ప్లవాః

10-6-శ్లో.
  • ఉపకరణాలు:
  •  
  •  
  •  

ద్రౌణ్యస్త్రవిప్లుష్టమిదం మదఙ్గం సన్తానబీజం కురుపాణ్డవానామ్
జుగోప కుక్షిం గత ఆత్తచక్రో మాతుశ్చ మే యః శరణం గతాయాః

10-7-శ్లో.
  • ఉపకరణాలు:
  •  
  •  
  •  

వీర్యాణి తస్యాఖిలదేహభాజామన్తర్బహిః పూరుషకాలరూపైః
ప్రయచ్ఛతో మృత్యుముతామృతం చ మాయామనుష్యస్య వదస్వ విద్వన్

10-8-శ్లో.
  • ఉపకరణాలు:
  •  
  •  
  •  

రోహిణ్యాస్తనయః ప్రోక్తో రామః సఙ్కర్షణస్త్వయా
దేవక్యా గర్భసమ్బన్ధః కుతో దేహాన్తరం వినా

10-9-శ్లో.
  • ఉపకరణాలు:
  •  
  •  
  •  

కస్మాన్ముకున్దో భగవాన్పితుర్గేహాద్వ్రజం గతః
క్వ వాసం జ్ఞాతిభిః సార్ధం కృతవాన్సాత్వతాం పతిః

10-10-శ్లో.
  • ఉపకరణాలు:
  •  
  •  
  •  

వ్రజే వసన్కిమకరోన్మధుపుర్యాం చ కేశవః
భ్రాతరం చావధీత్కంసం మాతురద్ధాతదర్హణమ్

10-11-శ్లో.
  • ఉపకరణాలు:
  •  
  •  
  •  

దేహం మానుషమాశ్రిత్య కతి వర్షాణి వృష్ణిభిః
యదుపుర్యాం సహావాత్సీత్పత్న్యః కత్యభవన్ప్రభోః

10-12-శ్లో.
  • ఉపకరణాలు:
  •  
  •  
  •  

ఏతదన్యచ్చ సర్వం మే మునే కృష్ణవిచేష్టితమ్
వక్తుమర్హసి సర్వజ్ఞ శ్రద్దధానాయ విస్తృతమ్

10-13-శ్లో.
  • ఉపకరణాలు:
  •  
  •  
  •  

నైషాతిదుఃసహా క్షున్మాం త్యక్తోదమపి బాధతే
పిబన్తం త్వన్ముఖామ్భోజ చ్యుతం హరికథామృతమ్

10-14-శ్లో.
  • ఉపకరణాలు:
  •  
  •  
  •  

సూత ఉవాచ
ఏవం నిశమ్య భృగునన్దన సాధువాదం
వైయాసకిః స భగవానథ విష్ణురాతమ్
ప్రత్యర్చ్య కృష్ణచరితం కలికల్మషఘ్నం
వ్యాహర్తుమారభత భాగవతప్రధానః

10-15-శ్లో.
  • ఉపకరణాలు:
  •  
  •  
  •  

శ్రీశుక ఉవాచ
సమ్యగ్వ్యవసితా బుద్ధిస్తవ రాజర్షిసత్తమ
వాసుదేవకథాయాం తే యజ్జాతా నైష్ఠికీ రతిః

10-16-శ్లో.
  • ఉపకరణాలు:
  •  
  •  
  •  

వాసుదేవకథాప్రశ్నః పురుషాంస్త్రీన్పునాతి హి
వక్తారం ప్రచ్ఛకం శ్రోతౄంస్తత్పాదసలిలం యథా

10-17-శ్లో.
  • ఉపకరణాలు:
  •  
  •  
  •  

భూమిర్దృప్తనృపవ్యాజ దైత్యానీకశతాయుతైః
ఆక్రాన్తా భూరిభారేణ బ్రహ్మాణం శరణం యయౌ

10-18-శ్లో.
  • ఉపకరణాలు:
  •  
  •  
  •  

గౌర్భూత్వాశ్రుముఖీ ఖిన్నా క్రన్దన్తీ కరుణం విభోః
ఉపస్థితాన్తికే తస్మై వ్యసనం సమవోచత

10-19-శ్లో.
  • ఉపకరణాలు:
  •  
  •  
  •  

బ్రహ్మా తదుపధార్యాథ సహ దేవైస్తయా సహ
జగామ సత్రినయనస్తీరం క్షీరపయోనిధేః

10-21-శ్లో.
  • ఉపకరణాలు:
  •  
  •  
  •  

గిరం సమాధౌ గగనే సమీరితాం నిశమ్య వేధాస్త్రిదశానువాచ హ
గాం పౌరుషీం మే శృణుతామరాః పునర్విధీయతామాశు తథైవ మా చిరమ్

10-22-శ్లో.
  • ఉపకరణాలు:
  •  
  •  
  •  

పురైవ పుంసావధృతో ధరాజ్వరో భవద్భిరంశైర్యదుషూపజన్యతామ్
స యావదుర్వ్యా భరమీశ్వరేశ్వరః స్వకాలశక్త్యా క్షపయంశ్చరేద్భువి

10-23-శ్లో.
  • ఉపకరణాలు:
  •  
  •  
  •  

వసుదేవగృహే సాక్షాద్భగవాన్పురుషః పరః
జనిష్యతే తత్ప్రియార్థం సమ్భవన్తు సురస్త్రియః

10-24-శ్లో.
  • ఉపకరణాలు:
  •  
  •  
  •  

వాసుదేవకలానన్తః సహస్రవదనః స్వరాట్
అగ్రతో భవితా దేవో హరేః ప్రియచికీర్షయా

10-25-శ్లో.
  • ఉపకరణాలు:
  •  
  •  
  •  

విష్ణోర్మాయా భగవతీ యయా సమ్మోహితం జగత్
ఆదిష్టా ప్రభుణాంశేన కార్యార్థే సమ్భవిష్యతి

10-26-శ్లో.
  • ఉపకరణాలు:
  •  
  •  
  •  

శ్రీశుక ఉవాచ
ఇత్యాదిశ్యామరగణాన్ప్రజాపతిపతిర్విభుః
ఆశ్వాస్య చ మహీం గీర్భిః స్వధామ పరమం యయౌ

10-27-శ్లో.
  • ఉపకరణాలు:
  •  
  •  
  •  

శూరసేనో యదుపతిర్మథురామావసన్పురీమ్
మాథురాఞ్ఛూరసేనాంశ్చ విషయాన్బుభుజే పురా

10-28-శ్లో.
  • ఉపకరణాలు:
  •  
  •  
  •  

రాజధానీ తతః సాభూత్సర్వయాదవభూభుజామ్
మథురా భగవాన్యత్ర నిత్యం సన్నిహితో హరిః

10-29-శ్లో.
  • ఉపకరణాలు:
  •  
  •  
  •  

తస్యాం తు కర్హిచిచ్ఛౌరిర్వసుదేవః కృతోద్వహః
దేవక్యా సూర్యయా సార్ధం ప్రయాణే రథమారుహత్

10-30-శ్లో.
  • ఉపకరణాలు:
  •  
  •  
  •  

ఉగ్రసేనసుతః కంసః స్వసుః ప్రియచికీర్షయా
రశ్మీన్హయానాం జగ్రాహ రౌక్మై రథశతైర్వృతః

10-31-శ్లో.
  • ఉపకరణాలు:
  •  
  •  
  •  

చతుఃశతం పారిబర్హం గజానాం హేమమాలినామ్
అశ్వానామయుతం సార్ధం రథానాం చ త్రిషట్శతమ్

10-32-శ్లో.
  • ఉపకరణాలు:
  •  
  •  
  •  

దాసీనాం సుకుమారీణాం ద్వే శతే సమలఙ్కృతే
దుహిత్రే దేవకః ప్రాదాద్యానే దుహితృవత్సలః

10-33-శ్లో.
  • ఉపకరణాలు:
  •  
  •  
  •  

శఙ్ఖతూర్యమృదఙ్గాశ్చ నేదుర్దున్దుభయః సమమ్
ప్రయాణప్రక్రమే తాత వరవధ్వోః సుమఙ్గలమ్

10-34-శ్లో.
  • ఉపకరణాలు:
  •  
  •  
  •  

పథి ప్రగ్రహిణం కంసమాభాష్యాహాశరీరవాక్
అస్యాస్త్వామష్టమో గర్భో హన్తా యాం వహసేऽబుధ

10-35-శ్లో.
  • ఉపకరణాలు:
  •  
  •  
  •  

ఇత్యుక్తః స ఖలః పాపో భోజానాం కులపాంసనః
భగినీం హన్తుమారబ్ధం ఖడ్గపాణిః కచేऽగ్రహీత్

10-36-శ్లో.
  • ఉపకరణాలు:
  •  
  •  
  •  

తం జుగుప్సితకర్మాణం నృశంసం నిరపత్రపమ్
వసుదేవో మహాభాగ ఉవాచ పరిసాన్త్వయన్

10-37-శ్లో.
  • ఉపకరణాలు:
  •  
  •  
  •  

శ్రీవసుదేవ ఉవాచ
శ్లాఘనీయగుణః శూరైర్భవాన్భోజయశస్కరః
స కథం భగినీం హన్యాత్స్త్రియముద్వాహపర్వణి

10-38-శ్లో.
  • ఉపకరణాలు:
  •  
  •  
  •  

మృత్యుర్జన్మవతాం వీర దేహేన సహ జాయతే
అద్య వాబ్దశతాన్తే వా మృత్యుర్వై ప్రాణినాం ధ్రువః

10-39-శ్లో.
  • ఉపకరణాలు:
  •  
  •  
  •  

దేహే పఞ్చత్వమాపన్నే దేహీ కర్మానుగోऽవశః
దేహాన్తరమనుప్రాప్య ప్రాక్తనం త్యజతే వపుః

10-41-శ్లో.
  • ఉపకరణాలు:
  •  
  •  
  •  

స్వప్నే యథా పశ్యతి దేహమీదృశం మనోరథేనాభినివిష్టచేతనః
దృష్టశ్రుతాభ్యాం మనసానుచిన్తయన్ప్రపద్యతే తత్కిమపి హ్యపస్మృతిః

10-42-శ్లో.
  • ఉపకరణాలు:
  •  
  •  
  •  

యతో యతో ధావతి దైవచోదితం మనో వికారాత్మకమాప పఞ్చసు
గుణేషు మాయారోచితేషు దేహ్యసౌ ప్రపద్యమానః సహ తేన జాయతే

10-43-శ్లో.
  • ఉపకరణాలు:
  •  
  •  
  •  

జ్యోతిర్యథైవోదకపార్థివేష్వదః
సమీరవేగానుగతం విభావ్యతే
ఏవం స్వమాయారచితేష్వసౌ పుమాన్
గుణేషు రాగానుగతో విముహ్యతి

10-44-శ్లో.
  • ఉపకరణాలు:
  •  
  •  
  •  

తస్మాన్న కస్యచిద్ద్రోహమాచరేత్స తథావిధః
ఆత్మనః క్షేమమన్విచ్ఛన్ద్రోగ్ధుర్వై పరతో భయమ్

10-45-శ్లో.
  • ఉపకరణాలు:
  •  
  •  
  •  

ఏషా తవానుజా బాలా కృపణా పుత్రికోపమా
హన్తుం నార్హసి కల్యాణీమిమాం త్వం దీనవత్సలః

10-46-శ్లో.
  • ఉపకరణాలు:
  •  
  •  
  •  

శ్రీశుక ఉవాచ
ఏవం స సామభిర్భేదైర్బోధ్యమానోऽపి దారుణః
న న్యవర్తత కౌరవ్య పురుషాదాననువ్రతః

10-47-శ్లో.
  • ఉపకరణాలు:
  •  
  •  
  •  

నిర్బన్ధం తస్య తం జ్ఞాత్వా విచిన్త్యానకదున్దుభిః
ప్రాప్తం కాలం ప్రతివ్యోఢుమిదం తత్రాన్వపద్యత

10-48-శ్లో.
  • ఉపకరణాలు:
  •  
  •  
  •  

మృత్యుర్బుద్ధిమతాపోహ్యో యావద్బుద్ధిబలోదయమ్
యద్యసౌ న నివర్తేత నాపరాధోऽస్తి దేహినః

10-49-శ్లో.
  • ఉపకరణాలు:
  •  
  •  
  •  

ప్రదాయ మృత్యవే పుత్రాన్మోచయే కృపణామిమామ్
సుతా మే యది జాయేరన్మృత్యుర్వా న మ్రియేత చేత్

10-50-శ్లో.
  • ఉపకరణాలు:
  •  
  •  
  •  

విపర్యయో వా కిం న స్యాద్గతిర్ధాతుర్దురత్యయా
ఉపస్థితో నివర్తేత నివృత్తః పునరాపతేత్

10-51-శ్లో.
  • ఉపకరణాలు:
  •  
  •  
  •  

అగ్నేర్యథా దారువియోగయోగయోరదృష్టతోऽన్యన్న నిమిత్తమస్తి
ఏవం హి జన్తోరపి దుర్విభావ్యః శరీరసంయోగవియోగహేతుః

10-52-శ్లో.
  • ఉపకరణాలు:
  •  
  •  
  •  

ఏవం విమృశ్య తం పాపం యావదాత్మనిదర్శనమ్
పూజయామాస వై శౌరిర్బహుమానపురఃసరమ్

10-53-శ్లో.
  • ఉపకరణాలు:
  •  
  •  
  •  

ప్రసన్నవదనామ్భోజో నృశంసం నిరపత్రపమ్
మనసా దూయమానేన విహసన్నిదమబ్రవీత్

10-54-శ్లో.
  • ఉపకరణాలు:
  •  
  •  
  •  

శ్రీవసుదేవ ఉవాచ
న హ్యస్యాస్తే భయం సౌమ్య యద్వై సాహాశరీరవాక్
పుత్రాన్సమర్పయిష్యేऽస్యా యతస్తే భయముత్థితమ్

10-55-శ్లో.
  • ఉపకరణాలు:
  •  
  •  
  •  

శ్రీశుక ఉవాచ
స్వసుర్వధాన్నివవృతే కంసస్తద్వాక్యసారవిత్
వసుదేవోऽపి తం ప్రీతః ప్రశస్య ప్రావిశద్గృహమ్

10-56-శ్లో.
  • ఉపకరణాలు:
  •  
  •  
  •  

అథ కాల ఉపావృత్తే దేవకీ సర్వదేవతా
పుత్రాన్ప్రసుషువే చాష్టౌ కన్యాం చైవానువత్సరమ్

10-57-శ్లో.
  • ఉపకరణాలు:
  •  
  •  
  •  

కీర్తిమన్తం ప్రథమజం కంసాయానకదున్దుభిః
అర్పయామాస కృచ్ఛ్రేణ సోऽనృతాదతివిహ్వలః

10-58-శ్లో.
  • ఉపకరణాలు:
  •  
  •  
  •  

కిం దుఃసహం ను సాధూనాం విదుషాం కిమపేక్షితమ్
కిమకార్యం కదర్యాణాం దుస్త్యజం కిం ధృతాత్మనామ్

10-59-శ్లో.
  • ఉపకరణాలు:
  •  
  •  
  •  

దృష్ట్వా సమత్వం తచ్ఛౌరేః సత్యే చైవ వ్యవస్థితిమ్
కంసస్తుష్టమనా రాజన్ప్రహసన్నిదమబ్రవీత్

10-60-శ్లో.
  • ఉపకరణాలు:
  •  
  •  
  •  

ప్రతియాతు కుమారోऽయం న హ్యస్మాదస్తి మే భయమ్
అష్టమాద్యువయోర్గర్భాన్మృత్యుర్మే విహితః కిల

10-61-శ్లో.
  • ఉపకరణాలు:
  •  
  •  
  •  

తథేతి సుతమాదాయ యయావానకదున్దుభిః
నాభ్యనన్దత తద్వాక్యమసతోऽవిజితాత్మనః

10-62-శ్లో.
  • ఉపకరణాలు:
  •  
  •  
  •  

నన్దాద్యా యే వ్రజే గోపా యాశ్చామీషాం చ యోషితః
వృష్ణయో వసుదేవాద్యా దేవక్యాద్యా యదుస్త్రియః

10-63-శ్లో.
  • ఉపకరణాలు:
  •  
  •  
  •  

సర్వే వై దేవతాప్రాయా ఉభయోరపి భారత
జ్ఞాతయో బన్ధుసుహృదో యే చ కంసమనువ్రతాః

10-64-శ్లో.
  • ఉపకరణాలు:
  •  
  •  
  •  

ఏతత్కంసాయ భగవాఞ్ఛశంసాభ్యేత్య నారదః
భూమేర్భారాయమాణానాం దైత్యానాం చ వధోద్యమమ్

10-65-శ్లో.
  • ఉపకరణాలు:
  •  
  •  
  •  

ఋషేర్వినిర్గమే కంసో యదూన్మత్వా సురానితి
దేవక్యా గర్భసమ్భూతం విష్ణుం చ స్వవధం ప్రతి

10-66-శ్లో.
  • ఉపకరణాలు:
  •  
  •  
  •  

దేవకీం వసుదేవం చ నిగృహ్య నిగడైర్గృహే
జాతం జాతమహన్పుత్రం తయోరజనశఙ్కయా

10-67-శ్లో.
  • ఉపకరణాలు:
  •  
  •  
  •  

మాతరం పితరం భ్రాతౄన్సర్వాంశ్చ సుహృదస్తథా
ఘ్నన్తి హ్యసుతృపో లుబ్ధా రాజానః ప్రాయశో భువి

10-68-శ్లో.
  • ఉపకరణాలు:
  •  
  •  
  •  

ఆత్మానమిహ సఞ్జాతం జానన్ప్రాగ్విష్ణునా హతమ్
మహాసురం కాలనేమిం యదుభిః స వ్యరుధ్యత

10-69-శ్లో.
  • ఉపకరణాలు:
  •  
  •  
  •  

ఉగ్రసేనం చ పితరం యదుభోజాన్ధకాధిపమ్
స్వయం నిగృహ్య బుభుజే శూరసేనాన్మహాబలః