చతుర్థ స్కంధము : శివుండు వీరభద్రునకుఁ బట్టంబు గట్టుట.
- ఉపకరణాలు:
అని పలికి.
- ఉపకరణాలు:
బలభిద్వహ్ని కుబేరభానుజ హరిబ్రహ్మాదులం బిల్చి యీ
బలియుం డాఢ్యుఁడు వీరభద్రుఁ డఖిలబ్రహ్మాండభేద్యుండు స
ల్లలితానందుఁడు ముజ్జగంబులకు నెల్లన్ దాన కర్తారుఁడై
వెలుఁగం దైవము మీఁకు నీతఁ డనియెన్ విశ్వేశుఁడత్యున్నతిన్.
టీకా:
బలభిత్తు = ఇంద్రుడు; వహ్ని = అగ్ని; భానుజ = యముడు.
భావము:
ఇంద్రుడు, అగ్ని, కుబేరుడు, యముడు, నారాయణుడు, బ్రహ్మ మొదలైన వారిని పిలిచి “ఈ వీరభద్రుడు బలవంతుడు, పూజ్యుడు, అన్ని లోకాలనూ భేదింపగలవాడు, ఆనందమూర్తి, మూడు లోకాలకూ తానే కర్త. ఇకపై ఇతనే మీ దైవము, విశ్వేశుడు, ఉన్నతుడు” అని శివుడు చెప్పాడు.
- ఉపకరణాలు:
గిరిజాధీశ్వరు నానతి
పరఁగఁగఁ జేపట్టి భువనభరదక్షుకుఁ డై
కరుణన్ జగంబులన్ని యుఁ
బరిపాలన సేయు వీరభద్రుం డెలమిన్.
టీకా:
పరగ = ఒప్పుగా; ఎలమి = సంతోషము.
భావము:
శివుని ఆజ్ఞ ప్రకారం వీరభద్రుడు సకలలోక రక్షకుడై దయతో సంతోషంతో లోకాలను పాలిస్తున్నాడు.
- ఉపకరణాలు:
అనిన విని వీరభద్రవిజయ ప్రకారంబుఁ దెలియ విన్నవించిన వాయుదేవున కమ్మహామును లిట్లినిరి.
టీకా:
విన్నవించు = వివరించు.
భావము:
అనగా విని వీరభద్రవిజయమును వివరించిన వాయుదేవునితో ఆ మహా మునులు ఇలా అన్నారు.
- ఉపకరణాలు:
"వాయుపురాణాంభోనిధి
నాయక! శీతాంశుభంగి నానందకరం
బై యున్ననీప్రసంగము
ధీయుత నీచేత నేఁడు దెలిసితి మనఘా!
టీకా:
శీతాంశుడు = చల్లని కిరణములు కలవాడు, చంద్రుడు; ధీయుతుడు = బుద్ధిమంతుడు; అనఘుడు = పాపము లేని వాడు.
భావము:
"వాయుపురాణమనే సముద్రానికి నాయకుడా! నీ ప్రసంగము చల్లని కిరణాల చంద్రునివలె ఆనందకరమై యున్నది. బుద్ధిమంతుడా! పుణ్యాత్ముడా! నీ వలన ఈ విషయాలు తెలుసుకున్నాము.
- ఉపకరణాలు:
శ్రీరమ్య మైన యీకథ
వారక వినువారు చదువువారును లిఖిత
ప్రారంభు లైన వారును
వారు గదా శంభు కొల్వువారు సమీరా!
టీకా:
వారక = ఎల్లప్పుడూ; సమీర = వాయువు.
భావము:
వాయుదేవా! అందమైన శుభకరమైన యీ కథను వినువారు, చదువువారు, వ్రాసినవారూ ఎల్లప్పుడూ శివుని కొలువులో ఉంటారు.
- ఉపకరణాలు:
పంచాననచరితము ని
శ్చంచల భక్తిమెయి విన్నఁ జదివినఁ జాలున్
కించిన్మాత్రంబై నను
పంచమహాపాతకములు పాయు మహాత్మా!
టీకా:
పంచాననుడు = ఐదు ముఖములు కల శివుడు; నిశ్చంచల = కదలని; పాయు = విడచు.
భావము:
మహాత్మా! శివుని చరిత్రను నిశ్చలమైన భక్తితో కొంచమైనా విన్నా, చదివినా పంచమహా పాపములు నశిస్తాయి.”
- ఉపకరణాలు:
అని పలికి సఫలమనోరథు లై వాయుదేవుని స్తుతియించి రని యివ్విధంబున.
టీకా:
మనోరథము = కోరిక.
భావము:
అని పలికి వీరభద్రవిజయము వినాలనే కోరిక తీరినవారై వాయుదేవుని స్తుతించినారు. అని ఈ విధముగా.
- ఉపకరణాలు:
నాకుం దోఁచిన విధమున
నీకథఁ గైకొంటిఁ గాక నీలగ్రీవా
నీ కథమహిమాతిశయము
వాక్రువ్వఁగ నిందువశమె వనజజువశమే.
టీకా:
వాక్రుచ్చు = చెప్పు.
భావము:
"నీలకంఠా! నాకు తోచిన విధముగా నీ కథచెప్పాను. కానీ నీ కథా మహిమను చెప్పడము చంద్రుని వశమా! బ్రహ్మదేవుని తరమా!
- ఉపకరణాలు:
నాకలిగిన నేరుపులును
నాకలిగిన నేరములును నాగేంద్రధరా!
నీకు సమర్పణ సుమ్మీ
లోకేశ్వర! భక్తజనకలోకాధారా!
టీకా:
జనకుడు = తండ్రి.
భావము:
నాగేంద్రధరా! నాకు కలిగిన నేర్పులు, నేను చేసిన తప్పులు నీకే సమర్పిస్తున్నాను సుమా! జగన్నాథా! భక్తజనులకు తండ్రి వంటి వాడా! జగదాధారా!
- ఉపకరణాలు:
ఇల యెందాఁక; సురేంద్ర పర్వతవిభుం డెందాఁక; బృందారకా
వలి యెందాఁక; రవీందుమండలములున్ వారాసు లెందాఁక; ని
చ్చలు నానందకరంబు లై త్రిజగతిం సంధిల్లు నందాఁక; ని
ర్మల మై యీకథ సర్వలోకనుతమై మానిత్యమై యుండెడున్.
టీకా:
సురేంద్ర పర్వత విభుడు = మేరు పర్వతం; బృందారకులు = దేవతలు; వారాశి = సముద్రము; నిచ్చలు = ఎల్లప్పుడూ; సంధించు = కూడు.
భావము:
భూమి ఎంత వరకు యుంటారో, మేరు పర్వతం ఎంత వరకు యుంటుందో, దేవతలెంతవరకు యుంటారో, సూర్యచంద్ర మండలములు సముద్రాలు ఎంతవరకు యుంటాయో, నిత్యానందకరమై మూడులోకాలూ యుంటాయో యంతవరకూ ఈ కథ ఎల్లప్పుడూ సర్వలోకములూ స్తుతించేలా నిత్యమై యుంటుంది.