నవమ స్కంధము : పాండవ కౌరవుల కథ
- ఉపకరణాలు:
అన్యసుపూజ్య! నీ జనకుఁడై యభిమన్యుఁడు; భూవరేంద్రమూ
ర్ధన్యుఁడు; ధన్యమార్గణ కదంబవిదారితవైరివీర రా
జన్యుఁడు; జన్యభీత గురుసైన్యుఁడు; సైన్యసమూహనాథదృ
ఙ్మాన్యుఁడు; మాన్యకీర్తి; మహిమం దనరెం గురువంశకర్త యై.
టీకా:
అన్యసుపూజ్య = శత్రులచే కీర్తింపబడువాడ; నీ = నీ యొక్క; జనకుడు = తండ్రి; ఐ = అయ్యి; అభిమన్యుడు = అభిమన్యుడు; భూవరేంద్రా = రాజులచే; మూర్ధన్యుడు = ముఖ్యుడు; ధన్య = దివ్యమైన; మార్గణ = బాణముల; కదంబ = సమూహములతో; విదారిత = చీల్చిచెండాడబడిన; వైరి = శత్రు; రాజన్యుడున్ = రాజోత్తములు కలవాడు; జన్య = కలిగిన; భీత = భయపడిన; కురు = కౌరవ; సైన్యుడు = సైన్యము కలవాడు; సైన్యసమూహనాథ = గొప్ప సేనానాయకుల; దృక్ = దృష్టిలో; మాన్యుడు = గౌరవింపదగినవాడు; మాన్యకీర్తి = గొప్పకీర్తికలవాడు; మహిమన్ = వైభవముతో; తనరెన్ = అతిశయించెను; కురు = కౌరవ; వంశకర్త = వంశమును నిలబెట్టువాడు; ఐ = అయ్యి.
భావము:
శత్రులు సైతం గౌరవించే పరీక్షిత్తూ! నీ తండ్రి అభిమన్యుడు గొప్ప క్షత్రియోత్తముడు, దివ్యమైన శరపరంపరలతో శత్రురాజులను చీల్చిచెండాడు. యుద్ధంలో శత్రువులైన కౌరవ సైన్యాలను భయ కంపితులను చేసాడు. శత్రు సేనానాయకులచే గౌరవం పొందేవాడు. గొప్ప కీర్తి కలవాడు. కౌరవ వంశాన్ని నిలబెట్టాడు.