నవమ స్కంధము : యయాతి బస్తోపాఖ్యానము
- ఉపకరణాలు:
వెయ్యేం డ్లయ్యెను నీతోఁ
గ్రయ్యంబడి యున్నవాఁడఁ గామసుఖములం
గ్రుయ్య దొక యించుకైన
న్డయ్యదు కొనలిడియెఁ దృష్ణ నవపద్మముఖీ!
టీకా:
వెయ్యి = వెయ్యి (1000); ఏండ్లు = సంవత్సరములు; అయ్యెన్ = గడచిపోయినవి; నీ = నీ; తోన్ = తోటి; క్రయ్యంబడి = జతకట్టి, కూడి; ఉన్నవాడన్ = ఉన్నాను; కామ = గ్రామ్య; సుఖములన్ = సుఖముల; క్రుయ్యదు = ఆసక్తి తగ్గటం లేదు; ఒకయించుకైనన్ = ఏమాత్రము; డయ్యదు = బడలదు; కొనలిడియెన్ = కొనసాగుతున్నది; తృష్ణ = ఆశాదాహము; నవపద్మముఖీ = సుందరీ {నవపద్మముఖి - నవ (తాజా) పద్మమువంటి ముఖముగలామె, అందగత్తె}.
భావము:
చూడు సుందరీ! నీతోటి జతకట్టి వెయ్యి ఏళ్ళు గడచిపోయాయి. అయినా ఇంకా ఈ గ్రామ్య సుఖాలపై లాలస ఏమాత్రం తగ్గటం లేదు. బడలిక లేదు. తృష్ణ ఇంకా కొనసాగుతోంది.