నవమ స్కంధము : మాంధాత కథ
- ఉపకరణాలు:
వస్త్ర మాల్యానులేప సువర్ణహార
భూరి సంపద నిష్ఠాన్న భోజి యగుచుఁ
బూఁటపూఁటకు నొక వింత పొలుపుఁ దాల్చి
రాజకన్యల నందఱ రతులఁ దేల్చె.
టీకా:
గృహ = నివాసములు; రాజములన్ = పెద్దవాటి; అందున్ = లోను; కృతక = కృత్రిమ; అచలములు = పర్వతముల; అందున్ = మీద; కలువలు = పద్మములు; విలసిల్లు = వికసించుచున్న; కొలకులు = చెరువులు; అందున్ = లోను; కలకంఠ = కోకిల; శుక = చిలుకల; మధుకర = తుమ్మెదల; నినాదములు = రవములు; చేన్ = చేత; వర్ణనీయములు = పొగడదగినట్టివి; ఐన = అయిన; వనములు = తోటల; అందున్ = లోను; మణి = రత్నాల; వేదికలు = అరుగులు; అందున్ = మీద; మహనీయ = గొప్ప; పర్యంక = శయ్యలు; పీఠ = బల్లలు; లీలా = కృత్రిమ; శైలబిలములు = గుహలు; అందున్ = లోను; శృంగారవతులు = సౌందర్యవతులు; అగు = ఐన; చెలువలు = అందగత్తెలు; పలువురు = అనేకమంది; తన = తన; పంపుచేయన్ = చెప్పినట్లు చేస్తుండగ; సుస్థలములు = మంచిప్రదేశములు; అందున్ = అందు.
వస్త్ర = మంచిబట్టలు; మాల్య = దండలు; అనులేప = మైపూతలు; సువర్ణ = బంగారు; హార = నగలు; భూరి = గొప్ప; సంపదన్ = ఐశ్వర్యములు; ఇష్ట = నచ్చిన; అన్న = ఆహారములను; భోజి = తినువాడు; అగుచున్ = ఔతూ; పూటపూటకున్ = ఏరోజుకారోజు; ఒక = ప్రత్యేకమైన; వింత = విచిత్రమైన; పొలుపు = చక్కదనాలు; తాల్చి = ధరించి; రాజకన్యలన్ = రాకుమారికలను; అందఱన్ = అందరిని; రతులన్ = కామకేళిలందు; తేల్చెన్ = తృప్తిచెందించెను.
భావము:
పెద్దవాటికలు, నివాసాలు, కృత్రిమ పర్వతాలు, కృత్రిమ గుహలు, పద్మాలు వికసిస్తున్న చెరువులు, కోకిల చిలుకల తుమ్మెదల రవములతో కలకలలాడుతున్న తోటలు, రత్నాల అరుగులు, అందమైన శయ్యలు బల్లలు, అనేకమంది సౌందర్యవతులు ఐన చెలికత్తెలు కల్పించాడు. మనోఙ్ఞమైన ప్రదేశాలు, మంచిబట్టలు, దండలు, మైపూతలు, బంగారు నగలు, గొప్ప ఐశ్వర్యాలు, విందు భోడనాలు కల్పిస్తూ ఏరోజు కారోజు ప్రత్యేకమైన విచిత్రమైన చక్కదనాలు ధరించి రాకుమారికలను అందరిని కామకేళిలో తృప్తిచెందించాడు.