పోతన తెలుగు భాగవతము

పోతన తెలుగు భాగవతము

అష్టమ స్కంధము : గరళ భక్షణము

  •  
  •  
  •  

8-239-మ.
  • ఉపకరణాలు:
  •  
  •  
  •  

"రన్ లోకహితార్థమంచు నభవుం "డౌఁ గాక" యం చాడెఁ బో
రుల్ భీతిని "మ్రింగవే" యనిరి వో యంభోజగర్భాదులుం
ముఁ గావన్ హర! "లెమ్ము లెమ్మనిరి" వో తాఁ జూచి కన్గంట న
య్యు ప్రాణేశ్వరు నెట్లు మ్రింగుమనె నయ్యుగ్రానలజ్వాలలన్."

టీకా:

అమరన్ = చక్కగా; లోక = లోకములకు; హిత = మేలు; అర్థము = కలిగించును; అంచున్ = అనుచు; భవుండు = శంకరుడు {భవుడు - సమస్తము తానే యైనవాడు, శివుడు}; ఔగాక = అలాగే, అగుగాక; అంచున్ = అనుచు; ఆడెబో = పలికితే పలికి ఉండవచ్చు; అమరుల్ = దేవతలు; భీతిని = భయముతో; మ్రింగవే = మ్రింగేయమని; అనిరివో = అంటే అని ఉండవచ్చు; అంభోజగర్భ = బ్రహ్మదేవుడు {అంభోజగర్భుడు - అంభోజము (పద్మము) నందు గర్భుడు (పుట్టినవాడు), బ్రహ్మ}; ఆదులున్ = మొదలగువారు; తమున్ = తమను; కావన్ = కాపాడుడకు; హర = శంకరుడు; లెమ్ములెమ్ము = ప్రారంభింపుము; అనిరివో = అంటే అని ఉండవచ్చు; తాన్ = అమె; చూచి = చూసి; కన్గంటన్ = కన్నులార చూస్తూ; ఆ = ఆ; ఉమ = ఉమాదేవి; ప్రాణేశ్వరున్ = భర్తను; ఎట్లు = ఏ విధముగ; మ్రింగుము = తినుము; అనెన్ = అనెను; ఆ = ఆ; ఉగ్ర = భీకరమైన; అనల = అగ్ని; జ్వాలలన్ = మంటలను.

భావము:

“భయం చెంది అమరత్వం కోరుతున్న దేవతలు హాలాహలాన్ని “మ్రింగు” అని కోరారే అనుకో! పద్మం గర్భంలో పుట్టిన బ్రహ్మదేవుడు మున్నగువారు తమను కాపాడటానికి “పూనుకోవయ్యా హరా!” అని వేడుకున్నారే అనుకో! ఆ పరమ శివుడు లోకాలకు మేలు జరుగుతుంది కదా అని “సరే” అన్నాడే అనుకో! తన ప్రాణేశ్వరుడైన పరమేశ్వరుడు ఆది అన్నది లేనివాడు కావచ్చు అనుకో, అయినా పార్వతీ దేవి కంటి ఎదురుగా భయంకరమైన అగ్ని జ్వాలలతో కూడిన హాలాహలాన్ని చూస్తూ, “మింగు” అని పరమశివునికి చెప్పింది.”