పోతన తెలుగు భాగవతము

పోతన తెలుగు భాగవతము

సప్తమ స్కంధము : సుయజ్ఞోపాఖ్యానము

  •  
  •  
  •  

7-40-వ.
  • ఉపకరణాలు:
  •  
  •  
  •  

అవ్వా! యి వ్విధంబున లక్షణవంతుండు గాని యీశ్వరుండు లక్షితుండై కర్మసంసరణంబున యోగవియోగంబుల నొందించు సంభవ వినాశ శోక వివేకావివేక చింతా స్మరణంబులు వివిధంబు; లీ యర్థంబునకుఁ బెద్దలు ప్రేతబంధు యమ సంవాదం బను నితిహాసంబు నుదాహరింతురు; వినుండు, చెప్పెద; నుశీనర దేశంబు నందు సుయజ్ఞుం డను రాజు గలం; డతండు శత్రువులచేత యుద్ధంబున నిహతుం డయి యున్న యెడ.

టీకా:

అవ్వా = అమ్మా; ఈ = ఈ; విధంబునన్ = విధముగా; లక్షణవంతుండు = గుఱుతుగలవాడు; కాని = కానట్టి; ఈశ్వరుండు = భగవంతుడు; లక్షితుండు = లక్షణములుగలవాడు; ఐ = అయ్యి; కర్మ = కర్మముల; సంసరణంబులన్ = ప్రవాహమువలన; యోగ = కలియుట; వియోగంబులన్ = దూరమగుటలను; ఒందించున్ = పొందించును; సంభవ = పుట్టుట; వినాశ = చచ్చుట; శోక = దుఃఖము; వివేక = తెలివి; అవివేక = తెలివిలేమి; చింతా = యోచన; స్మరణంబులు = తలచుటలు; వివిధంబులు = పలువిధంబులు; ఈ = ఈ; అర్థంబున్ = విషయము; కున్ = అందు; పెద్దలు = జ్ఞానులు; ప్రేత = శవము యొక్క; బంధు = బంధువులకు; యమ = యమునకునైన; సంవాదంబు = సంభాషణము; అను = అనెడి; ఇతిహాసమున్ = చరిత్రమును; ఉదహరింతురు = ఉదాహరణగా చెప్పెదరు; వినుండు = వినండి; చెప్పెదను = చెప్పెదను; ఉశీనర = ఉశీనరము యనెడి {ఉశీనరదేశము - ఇప్పటి గాంధార దేశము}; దేశంబున్ = దేశము; అందు = లో; సుయజ్ఞుండు = సుయజ్ఞుడు; అను = అనెడి; రాజు = రాజు; కలండు = ఉన్నాడు; అతండు = అతడు; శత్రువుల్ = శత్రువుల; చేత = చేత; యుద్ధంబునన్ = యుద్ధమునందు; నిహతుండు = మరణించినవాడు; అయి = అయ్యి; ఉన్న = ఉన్న; ఎడ = సమయములో.

భావము:

ఆ భగవంతుడు “ఇదిగో ఈ లక్షణాలతో ఉంటాడు” అని నిర్ధారణ చేసి గుర్తులు ఏమీ చెప్పలేము; ఆయన గుర్తులకు అతీతుడు; కాని ఆ పరముడు ఒక్కొక్క సారి లక్షణాలు పొంది, సంసార బంధాలలో ప్రవేశించి సంయోగ వియోగాలను కలుగజేస్తాడు; అవి పుట్టుక, మరణం, దుఃఖము, తెలివి, అవివేకము, చింత, స్మరణ అని అనేక రకాలుగా ఉంటాయి; ఈ పరమార్థాన్ని చెప్పడానికి పెద్దలు ప్రేతబంధు యమ సంవాదం అనే కథ చెప్తుంటారు. దానిని చెప్తాను వినండి; పూర్వం గాంధారదేశంలో సుయజ్ఞుండు అనే రాజు ఉండేవాడు. అతడు యుద్ధంలో శత్రువులకు చిక్కి మరణించాడు. ఆ సమయంలో.