పోతన తెలుగు భాగవతము

6-188-సీ.

ఎకసక్కెమున కైన నిందిరారమణునిఁ-
  బలుకంగలేని దుర్భాషితులను
గలలోన నైన శ్రీకాంతుని సత్పాద-
  కమలముల్ చూడని కర్మరతుల
నవ్వుచు నైనఁ గృష్ణప్రశంసకుఁ జెవిఁ-
  దార్పనేరని దుష్కథా ప్రవణుల
యాత్రోత్సవంబుల నైన నీశుని గుడి-
  త్రోవఁ ద్రొక్కఁగలేని దుష్పదులను

6-188.1-ఆ.

బరమ భాగవతుల పాదధూళి సమస్త
తీర్థసార మనుచుఁ దెలియలేని
వారి వారివారి వారిఁ జేరినవారిఁ
దొలుతఁ గట్టి తెండు దూతలార!

టీకా:

ఎకసెక్కెమున = ఎగతాళిచేయుట; కైనన్ = కోసమైన; ఇందిరారమణునిన్ = నారాయణుని {ఇందిరా రమణుడు - ఇందిర (లక్ష్మీదేవి)కి రమణుడు (మనోహరుడు), విష్ణువు}; పలుకంగ = కీర్తించ; లేని = లేని; దుర్భాషితులను = చెడు మాట లాడువారు; కల = స్వప్నము; లోనన్ = లోపల; ఐనన్ = అయినను; శ్రీకాంతుని = నారాయణుని {శ్రీకాంతుడు - శ్రీ (లక్ష్మీదేవి) కాంతుడు (భర్త), విష్ణువు}; సత్ = మంచి; పాద = పాదములు యనెడి; కమలముల్ = పద్మములను; చూడని = చూడనట్టి; కర్మ = కర్మ లందు; రతులన్ = ఆసక్తి గలవారు; నవ్వుచున్ = నవ్వులాటలకు; ఐనన్ = అయినప్పటికి; కృష్ణ = కృష్ణుని; ప్రశంస = కీర్తించుట; కున్ = కు; చెవిదార్ప = వినిపించుకొన; నేరని = లేని; దుష్కథా = చెడ్డకథ లందు; ప్రవణులన్ = ఆసక్తులు; యాత్ర = తీర్థయాత్ర; ఉత్సవంబులన్ = ఉత్సవములలో; ఐనన్ = అయినప్పటికి; ఈశుని = నారాయణుని; గుడి = ఆలయపు; త్రోవ = దారి; త్రొక్కగలేని = తొక్కలేనట్టి; దుష్పదులను = చెడునడత వారిని; పరమ = మిక్కిలి పవిత్రమైన; భాగవతుల = భాగవతుల యొక్క;
పాద = పాదముల; ధూళి = దుమ్ము; సమస్త = నిఖిల; తీర్థ = తీర్థముల యొక్క; సారము = సారము; అని = అని; తెలియ = తెలుసుకొన; లేని = లేని; వారిన్ = వారిని; వారివారిన్ = వారి యొక్క వారిని; వారిన్ = వారిని; చేరినవారి = అనుసరించు వారిని; తొలుతన్ = ముందుగ; కట్టి = కట్టివేసి; తెండు = తీసుకురండి; దూతలార = సేవకులూ.

భావము:

దూతలారా! ఎగతాళిగానైనా హరి నామాన్ని ఉచ్చరించని వదరుబోతును, కలలోనైనా శ్రీపతి పాదపద్మాలను దర్శించని పొగరుబోతులను, చెడ్డ కథలంటే ఆసక్తి చూపుతూ నవ్వులాటకైనా విష్ణుదేవుని ప్రశంసను వినని వారిని, ఉత్సవ దినాలలోనైనా గుడికి పోని దుర్మార్గులను, భగవద్భక్తుల పాదధూళి పరమ పవిత్రమని తెలుసుకోలేని వారిని, వారికి సంబంధించిన వారిని ముందుగా పాశాలతో కట్టి తీసుకొని రండి.