పోతన తెలుగు భాగవతము

6-178.1-తే.

గాక యన్యుల తరమె? యీ లోకమందు
నీ సుబోధంబు సద్బోధ మీ పదార్థ
మీ సదానంద చిన్మయ మీ యగమ్య
మీ విశుద్ధంబు గుహ్యంబు నీ శుభంబు.

టీకా:

వర = ఉత్తమమైన; మహా = గొప్ప; అద్భుతము = ఆశ్చర్యకరము; ఐన = అయిన; వైష్ణవ = విష్ణువు గురించిన; జ్ఞానంబు = జ్ఞానము; తిరముగా = ధ్రువముగా, ఖాయముగా; ఎవ్వరు = ఎవరు; తెలియగలరు = తెలిసికొనగలరు; దేవాదిదేవుండు = దేవతలకే ముఖ్య దేవుడు; త్రిపురసంహరుడు = పరమశివుడు {త్రిపుర సంహరుడు - త్రిపురములను నాశనము చేసినవాడు, శివుడు}; ఒండె = కాని; కమలసంభవుడు = బ్రహ్మదేవుడు {కమల సంభవుడు - కమలము లందు సంభవుడు (పుట్టినవాడు), బ్రహ్మ}; ఒండె = కాని; కార్తికేయ = కార్తికేయుడు; కపిల = కపిలుడు; నారదులు = నారదుడులు; ఒండె = కాని; గంగాత్మజుండు = భీష్ముడు; ఒండె = కాని; మనువు = మనువు; ఒండె = కాని; బలియున్ = బలిచక్రవర్తి; ఒండె = కాని; జనకుడు = జనకమహారాజు; ఒండె = కాని; ప్రహ్లాదుడు = ప్రహ్లాదుడు; ఒండె = కాని; ఏర్పాటుగా = ప్రకటముగా; శుకుడు = శుకమహాముని; ఒండె = కాని; భాసుర = మిక్కిలి ప్రకాశిస్తున్న; మతి = మనసు గలవాడు; వ్యాసుడు = వ్యాసభగవానుడు; ఒండె = కాని; కాక = కాకుండగ.
అన్యుల = ఇతరుల; తరమె = సాధ్యమే; ఈ = ఈ; లోకము = లోకము; అందు = లో; ఈ = ఈ; సుబోధంబు = ఉత్తమ జ్ఞనము; సద్భోధము = విశేష జ్ఞానము; ఈ = ఈ; పదార్థము = బ్రహ్మ పదార్థం; ఈ = ఈ; సదానంద = శాశ్వతమైన ఆనందపు; చిత్ = మనసు; మయము = పూరము;ఈ = ఈ; అగమ్యము = అంతుపట్టనిది; ఈ = ఈ; విశుద్ధంబు = పరిశుద్ధము; గుహ్యంబు = రహస్యమైవది; ఈ = ఈ; శుభంబు = శుభములు.

భావము:

దేవాదిదేవుడు త్రిపురాంతకుడు అయిన శివుడు, బ్రహ్మ, కుమారస్వామి, కపిలుడు, నారదుడు, భీష్ముడు, మనువు, బలి చక్రవర్తి, జనకుడు, ప్రహ్లాదుడు, శుకుడు, వ్యాసుడు అనేవాళ్ళు తప్ప విశేషమూ, బ్రహ్మపదార్థమూ, సదానంద చిన్మయమూ, అగమ్యమూ, పరిశుద్ధమూ, పరమ రహస్యమూ, శుభకరమూ అయిన ఈ వైష్ణవ జ్ఞానాన్ని ఎవరు తెలుసుకోగలరు?