షష్ఠ స్కంధము : చిత్రకేతోపాఖ్యానము
- ఉపకరణాలు:
స్వప్న మందు నెట్లు సంచార మొనరించు
మేలుకాంచి దృష్ట మోలి నెఱఁగు
నుభయ మెఱుఁగునట్టి యుత్తమ జ్ఞానంబు
తత్త్వ; మట్టిదైన తలఁపు నేను
టీకా:
స్వప్నము = కల; అందున్ = లో; ఎట్లు = ఏ విధముగ; సంచారము = సంచరించుటను; ఒనరించున్ = చేయునో; మేలుకాంచి = నిద్రలోంచి లేచి; దృష్టమున్ = చూడబడినదానిని; ఓలిన్ = క్రమముగ; ఎఱుగున్ = తెలియును; ఉభయమున్ = రెండును (2) (కలలోనిది మెలుకవలోనిది); ఎఱుగున్ = తెలియు; అట్టి = అట్టి; ఉత్తమ = ఉత్తమమైన; జ్ఞానంబున్ = జ్ఞానము; తత్త్వమున్ = తత్త్వజ్ఞానము; అట్టిది = అటువంటిది; ఐన = అయినట్టి; తలపు = భావము; నేను = నేను.
భావము:
జీవుడు స్వప్నంలో ఎక్కడెక్కడో ఎట్లెట్లో సంచరిస్తాడు. మేలుకొన్న తరువాత తాను చూచిన వాటిని అవగతం చేసుకుంటాడు. ఈ రెండు స్థితులనూ చక్కగా సమన్వయించుకొని ఒకటిగా గ్రహించడమే ఉత్తమ జ్ఞానం. అటువంటి జ్ఞానమే నేనుగా గుర్తించు.