పోతన తెలుగు భాగవతము

6-475-తే.

ఉర్వి మొదలైన యేడు నొండొకటికంటె
దశగుణాధికమై యుండు; దాని నండ
కోశమందురు; నా యండకోటి యెవ్వఁ
డందు నణుమాత్రమగు ననంతాఖ్యుఁ డతఁడు.
^ సప్తావరణలు.

టీకా:

ఉర్విమొదలైన = భూమి మొదలగు పంచభూతాలు, మహత్తు, అహంకారం అని ఆవరణలు; ఏడున్ = ఏడు (7); ఒండొంటికంటె = ఒకటికంటె నొకటి; దశ = పది; గుణ = రెట్లు; అధికము = ఎక్కువది; ఐ = అయ్యి; ఉండు = ఉండును; దానిన్ = దానిని; అండకోశము = అండకోశము; అందురు = అనెదరు; ఆ = ఆ; అండ = అండకోశములు; కోటిన్ = అనేకమును; ఎవ్వడి = ఎవని; అందున్ = అందు; అణు = అణువు; మాత్రము = అంత; అగున్ = అగునో; అనంత = అనంతుడు; ఆఖ్యుడు = పేర ప్రసిద్ధుడు; అతడు = అతడు.

భావము:

భూమి, జలం, తేజస్సు, వాయువు, ఆకాశం అనే పంచభూతాలు మహత్తు, అహంకారం అనే ఏడు (సప్తావరణలు) ఒకదాని కంటే మరొకటి పదిరెట్టు పెద్దవిగా కూర్చబడి ఉన్నాయి. దీనినే అండకోశం అంటారు. ఇటువంటి బ్రహ్మాండాలు నీలో లెక్కలేనన్ని అణువులుగా ఏర్పడి ఉన్నాయి. ఈ విధంగా అంతు తెలియరాని అనంతుడవు నీవు.