పోతన తెలుగు భాగవతము

5.2-155.1-తే.

బడిన యంతన దేహంబు పగిలి పెక్కు
తునకలై పాసి యది గూడుకొనుచునుండ
దండి యాకులతను బొందుచుండుఁ గాని
చావులేకుండు నా దుష్ట జంతువునకు.

టీకా:

లంచంబున్ = లంచమును; కొని = తీసుకొని; సాక్షి = సాక్ష్యము చెప్పువాడు; వంచించి = మోసము చేసి; అనృతంబున్ = అబద్దమును; పలికెడు = చెప్పునట్టి; పాపత్మున్ = పాపిష్టి మనసుగలవానిని; పట్టి = పట్టుకొని; కట్టి = కట్టివేసి; అంతన్ = అంతట; మానకవీచి = మానకవీచి {మానకవీచి - కొండపైనుండి విసరెడి శిక్షలు, నరక విశేషము}; అను = అనెడి; నరకమున్ = నరకము; అందున్ = లో; శత = వంద (100); యోజన = యోజనముల; ఉన్నత = ఎత్తైన; శైల = కొండ; శిఖరమునన్ = కొన యందు; తలక్రిందుగా = తలక్రిందులుగా; ఉనిచి = ఉంచి; అధోముఖము = కిందివైపునకు; పడద్రొబ్బిన = పడవేసిన; బొబ్బలు = కేకలు; ఇడుచు = వేయుచు; కల్లోలములు = అలలు కదలికలు; లేని = లేనట్టి; కమలాకరమున్ = సరస్సును; పోలెన్ = వలె; చదరము = చదునుగా; ఉన్న = ఉన్నట్టి; పాషాణము = కొండరాతి; అందున్ = అందు; పడిన = పడిపోగా;
అంతన = అంతట; దేహము = శరీరము; పగిలి = విరిగిపోయి; పెక్కు = అనేకమైన; తునకలు = చిన్నముక్కలుగా; పాసి = విడిపోయి; అది = అదే; కూడుకొనుచునుండన్ = కూడదీసుకొనుచుండగా; ఉండి = ఉండి; యాకులతను = వ్యాకులతను; పొందుచుండున్ = పొందుతుండును; కాని = కాని; చావు = మరణము; లేకుండు = లేకపోవును; ఆ = ఆ; దుష్ట = చెడ్డ; జంతువున్ = జీవి; కున్ = కి;

భావము:

లంచం పుచ్చుకొని దొంగసాక్ష్యం చెప్పి ఎదుటివారిని మోసగించిన పాపాత్ముణ్ణి వీచి అనే నరకంలో పడవేస్తారు. అక్కడ వాణ్ణి పట్టుకొని బంధించి నూరు యోజనాల ఎత్తైన కొండ శిఖరం నుండి తలక్రిందుగా క్రిందికి విసరివేస్తారు. అప్పుడు వాడు పెడబొబ్బలు పెడుతూ అలలు లేని కొలనులాగా నున్నగా ఉన్న చట్రాతి మీద పడిపోతాడు. అలా పడి శరీరం ముక్కలు ముక్కలై మళ్ళీ అవి అతుక్కొంటుంతే చావు రాక, బ్రతుకలేక వ్యాకులపాటుతో అవస్థ పడుతుంటాడు.