పోతన తెలుగు భాగవతము

5.2-27-వ.

మఱియు సుపార్శ్వ నగాగ్రంబునందుఁ బంచవ్యామ పరీణాహ బంధురంబు లగు నైదు మధుధారా ప్రవాహంబులు పంచముఖంబుల వెడలి సుపార్శ్వనగ శృంగంబులం బడి యిలావృత వర్షంబు పశ్చిమభాగంబుఁ దడపుచుం బ్రవహిం; చా తేనియ ననుభవించువారల ముఖమారుత సుగంధంబు శత యోజన పర్యంతంబు పరిమళించు.

టీకా:

మఱియున్ = ఇంకను; సుపార్శ్వ = సుపార్శ్వము అనెడి; నగ = శిఖరము; అందున్ = అందు; పంచ = ఐదు; వ్యామ = బారలు; పరీణాహ = వైశాల్యమున; బంధురంబులు = నిండుగా ఉన్నవి; అగు = అయిన; ఐదు = అయిదు (5); మధు = తియ్యటి నీటి; ధారా = ధారలతో; ప్రవాహంబులున్ = ప్రవాహములు; పంచ = ఐదు (5); ముఖంబులన్ = పక్కలను; వెడలి = వెలువడి; సుపార్శ్వ = సుపార్శ్వము అనెడి; నగశృంగంబులన్ = కొండశిఖరము లందు; పడి = పడి; ఇలావృతవర్షంబున్ = ఇలావృతదేశము; పశ్చిమ = పడమర; భాగంబున్ = భాగమును; తడపుచున్ = తడుపుతూ; ప్రవహించు = ప్రవహించెడి; ఆ = ఆ; తేనియన్ = తేనెలను; అనుభవించు = భుజించెడి; వారల = వారి యొక్క; ముఖ = నోటి; మారుత = గాలి యొక్క; సుగంధంబున్ = సువాసన; శత = నూరు; యోజన = యోజనముల వరకు; పర్యంతంబున్ = వరకు; పరిమళించున్ = పరిమళించును;

భావము:

ఇంకా సుపార్శ్వమనే పర్వతం మీద పెద్ద కడిమి చెట్టున్నది. ఆ వృక్ష కోటరాల నుండి ఐదు మధుధారా ప్రవాహాలు ఐదు దిక్కులా ప్రవహిస్తూ ఉంటాయి. ఒక్కొక్క ప్రవాహం ఐదు బారల వెడల్పు కలిగి చిన్న నదిగా ఉంటుంది. ఈ ఐదు ప్రవాహాలు సుపార్శ్వ పర్వత శిఖరం మీదనుండి క్రిందికి ప్రవహిస్తూ ఇలావృత వర్షం పడమటి భాగాన్ని తడుపుతూ ఉంటాయి. ఆ ఐదు తేనె ప్రవాహాలను ఆస్వాదించినవారి ముఖాల నుండి వెలువడిన పరిమళం నూరు యోజనాల పర్యతం వ్యాపిస్తుంది.