పంచమ స్కంధము - పూర్వ : వర్షాధిపతుల జన్మంబు
- ఉపకరణాలు:
చెదరఁగ వేదముల్ చదువు శిష్యులపైఁ దగఁ బుష్పవృష్టి స
మ్మదమున నంతలోఁ గురియు మాడ్కిని మన్మథసామగానముల్
చదివెడు శిష్యులో యనఁగ షట్పదపంక్తులు చేరి మ్రోయఁగాఁ
బదపడి మీఁద రాలుఁ గచభారము నందుల జాఱు క్రొవ్విరుల్.
టీకా:
చెదరగ = తుళ్లిపడునట్లు; వేదముల్ = వేదములు; చదువు = చదివెడి; శిష్యుల్ = శిష్యుల; పైన్ = పైన; తగ = అవశ్యము; పుష్ప = పూల; వృష్టి = వాన; సమ్మదమునన్ = సంతోషముతో; అంతన్ = అంత; లోన్ = లోపల; కురియు = కురిసెడి; మాడ్కిన్ = విధముగా; మన్మథ = మన్మథ; సామ = వేద; గానముల్ = గానములు; చదివెడు = చదువుతున్న; శిష్యులో = శిష్యులేమో; అనగన్ = అన్నట్లు; షట్పద = తుమ్మెదల {షట్పదము – ఆరుకాళ్ళు గలది, తుమ్మెద}; పంక్తులు = గుంపులు; చేరి = కూడి; మ్రోయగాన్ = ఝంకారము చేస్తుండగా; పదపడి = పూని; మీదన్ = పైన; రాలున్ = రాలుతున్నవి; కచ = శిరోజముల; భారము = ఒత్తు; అందులన్ = నుండి; జాఱు = జారెడి; క్రొవ్విరుల్ = తాజాపూలు.
భావము:
మన్మథ సామగానాలు ఆలపించే శిష్యులేమో అన్నట్టు తుమ్మెదల గుంపులు నీకు వంత పాడుతున్నాయి. వేదాలు చదివే శిష్యులపైన పూల వాన కురిసే విధంగా ఆ తుమ్మెదల మీద నీ వాలుజడ నుండి పూలు రాలుతున్నాయి.