పోతన తెలుగు భాగవతము

పోతన తెలుగు భాగవతము

పంచమ స్కంధము - పూర్వ : సింధుపతి విప్ర సంవాదంబు

  •  
  •  
  •  

5.1-147.1-తే.
  • ఉపకరణాలు:
  •  
  •  
  •  

ప్పుసైరింపు; నే యమదండమునకు
రుని శూలంబునకును వజ్రాయుధమున
నల చంద్రార్క ధనదశస్త్రాస్త్రములకు
వెఱవ విప్రుని కే మది వెఱచినట్లు.

టీకా:

ధరణీసురుల్ = బ్రాహ్మణుల; లోనన్ = లో; తలపన్ = తరచిచూసిన; ఎవ్వడవు = ఎవరివి; నీవున్ = నీవు; అవధూత = అవధూత; వేషివి = వేషము ధరించినవాడవు; ఐ = అయ్యి; అవనిన్ = భూమి; అందున్ = పైన; ఏమిటి = దేని; కై = కోసమై; చరియింపంగన్ = వర్తించుటకు; వచ్చితి = వచ్చినావు; ఇచటన్ = ఇక్కడ; ఒక్కడవున్ = ఒక్కడవే; ఒంటిన్ = ఒంటరిగా; చనుట = వెళ్ళుట; నేడు = ఈ దినము; ననున్ = నన్ను; కృతార్థునిన్ = ధన్యుని; చేయన్ = చేయుటకు; అనుకూలుడు = అనుగ్రహించువాడు; అగుచున్ = అగుచూ; ఉన్న = ఉన్న; అట్టి = అటువంటి; ఆ = ఆ; కపిల = కపిలుడు యనెడి; మహా = గొప్ప; ముని = మునలలో; ఇంద్రుడవో = ఇంద్రునివంటివాడివేమో; నీ = నీ యొక్క; మహత్త్వంబున్ = గొప్పదనము; తవిలి = పూని; విచారింపన్ = వివరముగా; ఎఱుగక = తెలిసికొనలేక; చేసితిన్ = చేసినాను; కరుణన్ = దయతో; చూడు = చూడుము.
తప్పు = పొరపాటు; సైరింపుము = కాయుము; నేన్ = నేను; యమదండంబున్ = యమదండమున {యమదండము - యముని ఆయుధము}; కున్ = కైనా; హరుని = శివుని; శూలంబున్ = త్రిశూలమున {త్రిశూలము - శివుని ఆయుధము}; కును = కైనా; వజ్రాయుధమున్ = వజ్రాయుధమున {వజ్రాయుధము - ఇంద్రుని ఆయుధము}; కున్ = కైనా; అనల = అగ్ని; చంద్ర = చంద్రుడు; ఆర్క = సూర్యుడు; ధనద = కుబేరుల; శస్త్ర = శస్త్రములు; అస్త్రముల్ = అస్త్రముల; కున్ = కైనా; వెఱవన్ = జంకను; విప్రుని = బ్రాహ్మణుని; కిన్ = కి; ఏన్ = నేను; మదిన్ = మనసున; వెఱచిన = భయపడిన; అట్లు = విధముగ.

భావము:

“నీవు సామాన్య బ్రాహ్మణుడవు కావు. ఎవరివి నీవు? అవధూత వేషంలో ఒంటరిగా ఎందుకు తిరుగుతున్నావు? నన్ను ధన్యుణ్ణి చేయడం కోసం దయతో వచ్చిన కపిల మహర్షివా? నీ మహిమ తెలుసుకోలేక అపచారం చేశాను. నన్ను దయతో చూడు. నా తప్పును క్షమించు. నేను బ్రహ్మణునకు భయపడినట్లు యమధర్మరాజు కాలదండానికి కాని, శివుని శూలాయుధానికి కాని, ఇంద్రుని వజ్రాయుధానికి కాని, అగ్ని చంద్ర సూర్య కుబేరుల శస్త్రాస్త్రాలకు కాని ఏమాత్రం భయపడను.