పంచమ స్కంధము - పూర్వ : భరతుండు వనంబుఁ జనుట
- ఉపకరణాలు:
గరిమ నీ గతి మెల్లన కెరలు వొడిచి
చెలఁగి యాడంగ భరతుండు చిత్త మందు
సంతసిల్లుచు నుండె నాశ్రమముఁ బాసి
హరిణడింభక మంతలో సురిఁగి చనిన.
టీకా:
గరిమన్ = గొప్పగా; ఈ = ఈ; గతిన్ = విధముగ; మెల్లన = మెల్లగా; కెరలు పొడిచి = విజృంభించి; చెలగి = చెలరేగి; ఆడంగన్ = ఆడుతుండగా; భరతుండు = భరతుడు; చిత్తమున్ = మనసు; అందున్ = లో; సంతసిల్లుచున్ = సంతోషించుతూ; ఉండెన్ = ఉండెను; ఆశ్రమమున్ = ఆశ్రమ స్థలమును (తన వానప్రస్తాశ్రమమును); పాసి = విడిచి; హరిణ = లేడి; డింభకమున్ = పిల్ల; అంత = ఆ; లోన్ = లోపల; సురిగి = కనిపించకుండగ; చనినన్ = పోగా.
భావము:
ఆ జింకపిల్ల ఈ విధంగా తనపై బడి ఆట లాడుతూ ఉంటే భరతుడు సంతోషించేవాడు. ఒకనాడు అది ఆశ్రమ స్థలాన్ని విడిచి కనిపించకుండా ఎక్కడికో వెళ్ళిపోయింది. అప్పుడు…