పోతన తెలుగు భాగవతము

పోతన తెలుగు భాగవతము

తృతీయ స్కంధము : కృష్ణాది నిర్యాణంబు

  •  
  •  
  •  

3-94.1-తే.
  • ఉపకరణాలు:
  •  
  •  
  •  

గావుఁ"డని యానతిచ్చిన దేదేవు
ద్భుతావహ మధురవాక్యములఁ దలఁచి
లఁచి నాచిత్తమునఁ బెద్దలుగుచుందుఁ
బృథులపాతకభూమిభృద్భిదుర విదుర!

టీకా:

కడగి = పూనుకొని; పెక్కు = పలువిధములైన; ఇడుములన్ = కష్టములను; కుడుచుచున్ = అనుభవించుచు; చిత్తముల్ = మనస్సులు; కలగగ = కలతచెందగా; బంధనాగారములను = కారాగారములో; వనరిన = శోకించిన; దేవకీ = దేవకీదేవి; వసుదేవులన్ = వసుదేవుడులను; డాయన్ = దగ్గరకు; చనుదెంచి = వచ్చి; భక్తిన్ = భక్తితో; వందనమున్ = నమస్కారములు; ఒనర్చి = చేసి; తల్లిదండ్రులారా = తల్లిదండ్రులారా; ఏన్ = నేను; కలుగంగ = ఉండగనే; మీరలు = మీరు; కంసు = కంసుని; చేన్ = చేత; అలజడిన్ = ఆపదలలో; క్రాగుచున్ = తపించుచు; ఉండన్ = ఉండగా; కడగి = యత్నముచేసి; శత్రునిన్ = శత్రువును; చంపగలేక = చంపలేక; చూచుచున్ = చూస్తూ; ఉన్న = ఉన్నట్టి; నా = నాయొక్క; తప్పున్ = తప్పుని; ప్రసన్నులు = ప్రసన్నమైన వారు; అగుచున్ = అయ్యి; కావుడు = క్షమింపుడు; అని = అని;
ఆనతిచ్చిన = పలికిన; దేవదేవున్ = కృష్ణుని {దేవదేవుడు - దేవుళ్ళకే దేవుడు, విష్ణువు}; అద్భుత = అద్భుతమును; ఆవహ = కలిగించునట్టి; మధుర = తీయని; వాక్యములన్ = పలుకులను; తలచితలచి = మరలమరల తలచుకొని; నా = నాయొక్క; చిత్తమునన్ = మనసునందు; పెద్దన్ = మిక్కిలి; కలగుచున్ = బాధపడుతూ; ఉందున్ = ఉంటాను; పృథుల = దట్టమైన; పాతక = పాపములు అను; భూమిభృత్ = పర్వతములకు; భిదుర = వజ్రాయుధము వంటివాడా; విదుర = విదురుడా.

భావము:

వజ్రాయుధం కొండలను ఛేదించినట్లు ప్రచండమైన పాపాలను పటాపంచలు చేసే ఓ విదురుడా! గుండెనిబ్బరంతో ఎన్నో కష్టాలు అనుభవిస్తూ మనస్సు అంతా అల్లకల్లోలం అవుతుండగా చిరకాలం చెరసాలలో బాధపడ్డారు దేవకీ వసుదేవులు. వారి దగ్గరకు వెళ్ళి కృష్ణుడు భక్తితో నమస్కారం చేసి “జననీజనకులారా! నేనుండగా మీరిద్దరూ కంసుని క్రూరకృత్యాలకు గురికావలసి వచ్చింది. ఆ దుర్మార్గుణ్ణి తుదముట్టించకుండా చూస్తూ ఉపేక్షించిన నా అపరాధాన్ని దయచేసి క్షమించండి" అని విన్నవించుకొన్నాడు. ఆ దేవదేవుని అద్భుతమైన ఆ మృదుమధుర వచనాలను పదేపదే స్మరించి నా హృదయం ఎంతో వ్యథపడుతూ ఉంటుందయ్యా.