పోతన తెలుగు భాగవతము

పోతన తెలుగు భాగవతము

తృతీయ స్కంధము : హిరణ్యకశిప హిరణ్యాక్షుల జన్మ

  •  
  •  
  •  

3-607-మ.
  • ఉపకరణాలు:
  •  
  •  
  •  

దప్రక్రియ నట్లుదోచిన మహోత్పాతంబు లీక్షించి సం
క్షకాలం బని కాని సాధు హననోగ్రక్రూర దేవాహి తో
సంక్షోభముగా నెఱుంగఁగ సమస్తప్రాణి సంఘాతము
ల్భ మందెన్ సనకాది యోగిజనముల్దక్కన్ బుధేంద్రోత్తమా!

టీకా:

భయద = భయము కొల్పు; ప్రక్రియ = విధముగ; అట్లు = అలా; తోచిన = కనిపించిన; మహా = గొప్ప; ఉత్పాతంబులున్ = ఉత్పాతములు; ఈక్షించి = చూసి; సంక్షయ = ప్రళయ; కాలంబు = సమయమా; అని = అని; కాని = లేదా; సాధు = సాధుజనులకు; హనన = సంహరణకైన; ఉగ్ర = భయంకరమైన; క్రూర = క్రూరమైన; దేవ = దేవతలకి; అహిత = శత్రువుల; ఉదయ = పుట్టుత వలన కలిగిన; సంక్షోభము = కల్లోలము; కాన్ = అగునట్లు; ఎఱుగంగ = తెలియునట్లు; సమస్త = సమస్తమైన; ప్రాణి = జీవ; సంఘాతముల్ = జాలములు; భయమున్ = భయమును; పొందెన్ = పొందినవి; సనక = సనకుడు; ఆది = మొదలగు; యోగి = యోగులైన; జనములు = జనులు; తక్కన్ = తప్పించి; బుధ = జ్ఞానులలో; ఇంద్ర = శ్రేష్ఠులలో; ఉత్తమ = ఉత్తముడా.

భావము:

ఆ విధంగా భయంకరంగా తోచిన అపశకునాలను చూసి ప్రళయకాలం వచ్చిందని అనుకున్నారే కాని, క్రూరంగా సాధుజనులను సంహరించే రాక్షసుల పుట్టుక వల్ల సంభవించిన కల్లోలంగా తెలిసికొనక సనకాది యోగులు తప్ప సమస్త ప్రాణికోటి తల్లడిల్లింది.