తృతీయ స్కంధము : విరాడ్విగ్రహ ప్రకారంబు
- ఉపకరణాలు:
రూపసంసక్తిఁ జేసి నిరూఢకర్మ
శక్తియును వృత్తిభేదసంసక్తి దశ వి
ధముల గలిగిన ప్రాణరూపమున నాత్మ
శక్తి బోధత్వ మగుచున్న శక్తి గలిగి.
టీకా:
రూప = రూపమునందు; సంసక్తిన్ = ఆసక్తి; చేసి = వలన; నిరూఢ = నేర్పరియైన; కర్మ = చేయు; శక్తియును = సామర్థ్యమును; వృత్తి = వర్తనల లోని; భేద = భేదముల వలన; సంసక్తిన్ = ఆసక్తితో; దశ = పది; విధములన్ = విధములుగా; కలిగినన్ = కలుగగా; ప్రాణ = ప్రాణము యొక్క; రూపమున = రూపములో; ఆత్మ = తన; శక్తిన్ = శక్తిని; బోధత్వము = తెలియబడుట; అగుచున్న = అవుతున్న; శక్తి = సామర్థ్యమును; కలిగి = పొంది.
భావము:
ఆ చైతన్య శక్తికి రూపాలుగా ఏర్పడే లక్షణం ఏర్పడుతుంది. అదే కర్మశక్తి. దీనివల్ల అనేక ప్రవృత్తి భేదాలు ఉద్భవిస్తాయి. దాని యందు పది విధాలైన ప్రాణాలు స్పందిస్తాయి. ఇన్ని శక్తులతో గూడిన ప్రజ్ఞవల్ల తాను అనగా ఏమో తనకు తెలిసే శక్తి ఏర్పడుతుంది.