ఏకాదశ స్కంధము : పూర్ణి
- ఉపకరణాలు:
ధరణిదుహితృరంతా! ధర్మమార్గానుగంతా!
నిరుపమనయవంతా! నిర్జరారాతిహంతా!
గురుబుధసుఖకర్తా! కోసలక్షోణిభర్తా!
సురభయపరిహర్తా! సూరిచేతోవిహర్తా!
టీకా:
ధరణిదుహితృరంతా = శ్రీరామా {ధరణిదుహితృరంత - ధరణిదుహితృ (భూదేవిపుత్రికతో) రంత (క్రీడించు వాడు), రాముడు}; ధర్మమార్గానుగంతా = శ్రీరామా {ధర్మమార్గానుగంత - ధర్మమార్గమును అనుగంత (అనుసరించువాడు), రాముడు}; నిరుపమనయవంతా = శ్రీరామా {నిరుపమనయవంత - నిరుపమ (సాటిలేని) నయవంత (నీతి కలవాడు), రాముడు}; నిర్జరారాతిహంతా = శ్రీరామా {నిర్జరారాతిహంత - నిర్జర అరాతి (రాక్షసులను) హంత (సంహరించినవాడు), రాముడు}; గురుబుధసుఖకర్తా = శ్రీరామా {గురుబుధసుఖకర్త - గురువులకు బుధ (పండితులకు) సుఖమును కర్త (కలిగించు వాడు), రాముడు}; కోసలక్షోణిభర్తా = శ్రీరామా {కోసలక్షోణిభర్త - కోసల అనెడి క్షోణి (రాజ్యాని)కి భర్త (రాజు), రాముడు}; సురభయపరిహర్తా = శ్రీరామా {సురభయపరిహర్త -సుర (దేవతల) భయమును పరిహర్త (పోగొట్టువాడు), రాముడు}; సూరిచేతోవిహర్తా = శ్రీరామా {సూరిచేతోవిహర్త - సూరి (పండితుల) చేతస్ (హృదయాల)లో విహర్త (విహరించేవాడు), రాముడు}.
భావము:
భూదేవి పుత్రిక యైన సీతాదేవిని ఆనందింప జేయు వాడా! ధర్మమార్గాన్ని సదా అనుసరించిన వాడా! సాటిలేని నీతిమంతుడా! దేవతల శత్రువు లైన రాక్షసులను సంహరించిన వాడా! కోసల దేశ రాజ! దేవతల భయమును పోగొట్టిన వాడ! పండితుల హృదయాలలో విహరించు వాడ! శ్రీరామ!