దశమ స్కంధము - ఉత్తర : పూర్ణి
- ఉపకరణాలు:
సరసిజపత్త్రనేత్ర! రఘుసత్తమ! దుష్టమదాసురేంద్రసం
హరణ! దయాపయోధి! జనకాత్మభవాననపద్మమిత్ర! భా
స్కరకులవార్ధిచంద్ర! మిహికావసుధాధరసూతిసన్నుత
స్ఫురితచరిత్ర! భక్తజనపోషణభూషణ! పాపశోషణా!
టీకా:
సరసిజపత్త్రనేత్ర = శ్రీరామా {సరసిజ పత్త్ర నేత్రుడు - పద్మములవంటి నేత్రములు కలవాడు, శ్రీరాముడు}; రఘుసత్తమ = శ్రీరామా {రఘు సత్తముడు, రఘువంశ శ్రేష్ఠుడు, శ్రీరాముడు}; దుష్టమదాసురేంద్రసంహరణ = శ్రీరామా {దుష్ట మదాసురేంద్ర సంహరణుడు, దుష్ట (చెడ్డ) మదా (మదముగల) అసురేంద్ర (రాక్షసరాజులను) సంహరణుడు (చంపువాడు), శ్రీరాముడు}; దయాపయోధి = శ్రీరామా {దయా పయోధి - దయారసముచేత సముద్రుడు, శ్రీరాముడు}; జనకాత్మభవాననపద్మమిత్ర = శ్రీరామా {జనకాత్మ భవాననపద్మ మిత్రుడు - జనకాత్మభవ (సీతాదేవి యొక్క) ఆనన (ముఖము అను) పద్మమునకు మిత్రుడు (సూర్యుడు), శ్రీరాముడు}; భాస్కరకులవార్ధిచంద్ర = శ్రీరామా {భాస్కర కులవార్ధి చంద్రుడు - భాస్కరకుల (సూర్యవంశము అను) వార్ధి (సముద్రమునకు) చంద్రుడు, శ్రీరాముడు}; మిహికావసుధాధరసూతిసన్నుతస్ఫురితచరిత్ర = శ్రీరామా {మిహికావసుధాధరసూతిసన్నుతస్ఫురితచరిత్ర}; భక్తజనపోషణభూషణ = శ్రీరామా {భక్తజనపోషణభూషణుడు - భక్తులైనవారిని కాపాడుట అను భూషణములు కలవాడు, శ్రీరాముడు}; పాపశోషణా = శ్రీరామా {పాపశోషణుడు - సమస్తమైన పాపములను నశింపజేయువాడు, శ్రీరాముడు}.
భావము:
శ్రీరామా! పద్మములవంటి నేత్రములు కలవాడ! రఘువంశశ్రేష్ఠుడ! దుష్ట మదముగల రాక్షసులను సంహరించు వాడ! దయారసమునకు సముద్రుడ! సీతాదేవి యొక్క ముఖ పద్మమునకు సూర్యుడ! సూర్యవంశము అను సముద్రమునకు చంద్రుడ! పార్వతీ దేవి చేత స్తుతింపబడే సుచారిత్రము కలవాడ! భక్తులను కాపాడుట అను భూషణములు కలవాడ! సమస్త పాపములను నశింప జేయువాడ! శ్రీరామ!