పోతన తెలుగు భాగవతము

పోతన తెలుగు భాగవతము

దశమ స్కంధము - ఉత్తర : విప్రుని ఘనశోకంబు

  •  
  •  
  •  

10.2-1294-సీ.
  • ఉపకరణాలు:
  •  
  •  
  •  

భూసురు వెంట నిమ్ముల నేగి సూతికా-
వనంబు చుట్టును బాణవితతి
రికట్టి దిక్కులు నాకాశపథము ధ-
రాతలం బెల్ల నీరంధ్రముగను
రపంజరముఁ గట్టి శౌర్యంబు దీపింపఁ-
డు నప్రమత్తుఁ డై కాచియున్న
యెడ న మ్మహీసురు నింతికిఁ బుత్త్రుండు-
నియించె; నప్పు డచ్చటి జనంబు

10.2-1294.1-తే.
  • ఉపకరణాలు:
  •  
  •  
  •  

పోయెఁ బోయెఁ గదే యని బొబ్బ లిడఁగ
బొంది తోడన యాకాశమునకు మాయఁ
జెందె నప్పుడు; దుఃఖంబు నొంది, భూమి
సురుఁడు విలపించుచును మురరుని కడకు.

టీకా:

భూసురు = విప్రుని; వెంటన్ = కూడా; ఇమ్ములన్ = అనుకూల్యముగా; ఏగి = వెళ్ళి; సూతికా = పురిటి; భవనంబున్ = ఇంటి; చుట్టును = చుట్టూర; బాణ = బాణముల; వితతిన్ = సమూహముచేత; అరికట్టి = అడ్డుకట్టి; దిక్కులున్ = అన్నిపక్కల; ఆకాశపథమున్ = ఆకాశమార్గమును; ధరాతలంబున్ = నేలమీద; ఎల్లన్ = అన్నిటిని; నీరంధ్రముగను = సందులేకుండ; శర = బాణములతోచేసిన; పంజరమున్ = పంజరమును; కట్టి = కట్టి; శౌర్యంబు = పరాక్రమము; దీపింపన్ = ప్రకాశించునట్లు; కడున్ = మిక్కిలి; అప్రమత్తుడు = ఎచ్చరికకలవాడు; ఐ = అయ్యి; కాచి = కాపాలాకాసి; ఉన్న = ఉన్నట్టి; ఎడన్ = సమయమునందు; ఆ = ఆ; మహీసురుని = విప్రుని; ఇంతి = భార్య; కిన్ = కు; పుత్రుండు = కొడుకు; జనియించెన్ = పుట్టెను; అప్పుడు = అప్పుడు; అచ్చటి = అక్కడున్న; జనంబు = వారు.
పోయెపోయె = చనిపెయెను; కదే = కదా; అని = అని; బొబ్బలిడగన్ = కేకలుపెట్టగా; బొంది = దేహము; తోడనన్ = తోటి; ఆకాశమున్ = ఆకాశమున; కున్ = కు; మాయచెందెను = మాయమయ్యెను; అప్పుడు = అప్పుడు; దుఃఖంబున్ = దుఃఖమును; ఒంది = పొంది; భూమిసురుడు = విప్రుడు; విలపించుచు = రోదించుచు; మురహరుని = కృష్ణుని; కడ = వద్ద; కున్ = కు.

భావము:

బ్రాహ్మణుడి కూడా వెళ్ళి ఆ ప్రసవమందిరం చుట్టూ దట్టమైన బాణాలతో కప్పివేశాడు. మిక్కిలి జాగరూకతతో ప్రసూతిగృహానికి కావలి కాస్తున్నాడు. అప్పుడా బ్రాహ్మణుని భార్యకు మగ పిల్లాడు పుట్టి వెంటనే చనిపోయాడు. అక్కడి జనం ఆర్తనాదాలు చేశారు. మరణించిన పిల్లాడు శరీరంతోసహా ఆకాశంలోనికి అదృశ్యం అయ్యాడు. బ్రాహ్మణుడు విలపిస్తూ మురాసురుడు కృష్ణుడి దగ్గరకు వచ్చాడు.