పోతన తెలుగు భాగవతము

పోతన తెలుగు భాగవతము

దశమ స్కంధము - ఉత్తర : విష్ణు సేవా ప్రాశస్త్యంబు

  •  
  •  
  •  

10.2-1234.1-తే.
  • ఉపకరణాలు:
  •  
  •  
  •  

బిప వాఁ డవ్యయానందము నాత్మ
నెఱిఁగి సారూప్యసంప్రాప్తి నెలమి నొందుఁ
గాన మత్సేవ మిగుల దుష్కర మటంచు
దలి భజియింతు రితరదేతల నెపుడు.

టీకా:

వసుమతీనాథ = ధర్మరాజా; ఎవ్వని = ఎవని; మీదన్ = పైన; నా = నా; కున్ = కు; అనుగ్రహ = అనుగ్రహింపవలెననెడి; బుద్ధి = ఉద్దేశ్యము; పొడము = కలుగునో; ఆ = ఆ యొక్క; ఘనుని = గొప్పవాని; విత్తమున్ = ధనము; అంతయున్ = సమస్తమును; క్రమమునన్ = వరుసపెట్టి; అపహరించినన్ = తీసుకొన్నచో; వాడు = అతను; ధనహీనుడు = పేదవాడు; అగుచున్ = ఔతు; సంతాపమున్ = దుఃఖమును; అందన్ = పొందునట్లు; విడుతురు = వదలివేసెదరు; బంధులు = బంధువులు; ఆ = ఆ; విధమునన్ = విధముగా; ఒందిలి = ఒంటరివాడు, ఏకాకి; ఐ = అయ్యి; చేయునది = చేయగలిగినది; లేక = లేకపోవుటచేత; అఖిల = సర్వ; కార్య = కర్మల; భారంబులున్ = భారములను; ఉడిగి = విడిచిపెట్టి; మత్ = నా యొక్క; భక్తులు = భక్తులు; తోన్ = తోటి; మైత్రిన్ = స్నేహము; నెఱపుచున్ = చేయుచు; విఙ్ఞాన = తత్వఙ్ఞానమున; నిరతుడు = ఆసక్తికలవాడు; అగుచున్ = ఔతు; పిదపన్ = పిమ్మట.
వాడున్ = అతను; అవ్యయ = చెడని; ఆనంద = ఆనందమునకు; పదము = స్థానమును; ఆత్మన్ = మనసునందు; ఎఱిగి = తెలిసికొని; సారూప్య = సారూప్యమోక్షము; సంప్రాప్తిన్ = లభించుటను; ఎలమిన్ = ప్రీతితో; ఒందున్ = పొందును; కాన = కాబట్టి; మత్ = నా యొక్క; సేవ = భక్తి; మిగుల = చాలాఎక్కువ; దుష్కరము = కష్టమైనది; అటంచున్ = అని; వదలి = విడిచిపెట్టి; భజియింతురు = సేవింతురు; ఇతర = అన్య; దేవతలన్ = దేవతను; ఎపుడు = ఎల్లప్పుడు.

భావము:

“మహారాజా! ధర్మరాజా! ఎవరిపై నాకు అనుగ్రహం కలుగుతుందో ఆ ఉత్తముడి సంపదలు సమస్తము నేను హరిస్తాను. అతడు ధనహీనుడై దుఃఖిస్తాడు. బంధువులు అతడిని వదలివేస్తారు. అతడు నిస్సహాయుడై అన్నింటినీ త్యజించి నా భక్తులతో స్నేహం చేస్తాడు. క్రమంగా విజ్ఞానాన్ని పొంది, తుదకు అవ్యయానందచిత్తుడై, సారూప్యాన్ని పొందుతాడు. అందుచేత కొందరు నన్ను సేవించటం చాలా కష్టమని అనుకుని ఇతర దేవతలను ఆరాధిస్తారు.