దశమ స్కంధము - ఉత్తర : కుచేలోపాఖ్యాన ప్రారంభంబు
- ఉపకరణాలు:
వరదుఁడు, సాధుభక్తజనవత్సలుఁ, డార్తశరణ్యుఁ, డిందిరా
వరుఁడు, దయాపయోధి, భగవంతుఁడు, కృష్ణుఁడు దాఁ గుశస్థలీ
పురమున యాదవప్రకరముల్ భజియింపఁగ నున్నవాఁడు; నీ
వరిగిన నిన్నుఁ జూచి విభుఁ డప్పుడ యిచ్చు ననూన సంపదల్.
టీకా:
వరదుడు = కోరిన కోరిక లిచ్చువాడు; సాధు = సుజనులైన; భక్త = భక్తులైన; జన = వారి ఎడల; వత్సలుడు = వాత్సల్యము కలవాడు; ఆర్త = దుఃఖము పొందినవారి; శరణ్యుడు = రక్షించువాడు; ఇందిరా = లక్ష్మీదేవి; వరుడు = భర్త; దయా = కృపకు; పయోధి = సముద్రుడు; భగవంతుడు = షడ్గుణైశ్వర్య సంపన్నుడు; కృష్ణుడు = కృష్ణుడు; తాన్ = అతను; కుశస్థలీ = కుశస్థలి అను {కుశస్థలి - 1. రైవతదుర్గమున ఉండిన ఒక పట్టణము. మధురాపురము జరాసంధునిచే కాల్పఁబడినవెనుక కృష్ణునకు ఇది ముఖ్యపట్టణము అయి ఉండెను. తొలుత ఇది ఆనర్తునిచే నిర్మింపఁబడి ఆనర్తదేశములకు రాజధాని అయి ఉండినట్లు తెలియవచ్చెడి.
2. దీని శ్రీరాముని కొమరుఁడు ఐన కుశుఁడు నిర్మాణము చేసెను. ఇది వింధ్యపర్వత ముఖమున (కోసలమున) ఉండును. ఆంధ్రశబ్దరత్నాకరము, ద్వారక}; పురమునన్ = పట్టణము నందు; యాదవ = యదువంశపు వారి; ప్రకరముల్ = సమూహములు; భజియింపన్ = సేవింపగా; ఉన్నవాడు = ఉన్నాడు; నీవు = నీవు; అరిగినన్ = వెళ్ళినచో; నిన్నున్ = నిన్ను; చూచి = చూసి; విభుడు = ప్రభువు; అప్పుడు = అప్పుడు; ఇచ్చున్ = ఇస్తాడు; అనూన = సమస్తమైన, వెలితిలేని; సంపదల్ = సంపదలను.
భావము:
శ్రీకృష్ణుడు ఆశ్రితులను రక్షించేవాడు; సజ్జనుల ఎడ, భక్తుల ఎడ వాత్సల్యము కలవాడు; దయాసాగరుడు; యాదవులు తనను సేవిస్తుండగా, ఆనర్తదేశములలో కోసలమున గల పట్టణమైన కుశస్థలీపురములో ఉన్నాడు కదా. ఒక్కసారి, ఆ శ్రీపతిని దర్శించండి. మిమ్మల్ని చూస్తే చాలు వెంటనే ప్రభువు మీకు అనంతమైన సంపదలు అనుగ్రహిస్తాడు.