పోతన తెలుగు భాగవతము

పోతన తెలుగు భాగవతము

దశమ స్కంధము - ఉత్తర : ధర్మజు రాజసూ యారంభంబు

  •  
  •  
  •  

10.2-661-సీ.
  • ఉపకరణాలు:
  •  
  •  
  •  

"యినను వినిపింతు వధరింపుము దేవ!-
పాండుతనూజుండు పారమేష్ఠ్య
కామానుమోదియై కావింప నున్నాఁడు-
రాజసూయమహాధ్వరంబు నిష్ఠ
వణింప లోకవిడంబనార్థము గాక-
రికింపఁ దన కాత్మబంధువుఁడవు,
క్తవత్సలుఁడవు, రమపూరుషుఁడవు-
జ్ఞరక్షకుఁడవు, జ్ఞభోక్త

10.2-661.1-తే.
  • ఉపకరణాలు:
  •  
  •  
  •  

గు భవత్సేవ చాలదే సుతి వడయ?
నైన నీ మేనబావ ధర్మాత్మజుండు
తని యజ్ఞంబు రక్షింప నంబుజాక్ష!
లయు విచ్చేయు మచటికి లను మెఱసి.

టీకా:

అయినను = అయినప్పటికి; వినిపింతున్ = చెప్పెదను; అవధరింపుము = వినుము; దేవ = కృష్ణా; పాండుతనూజుండు = ధర్మరాజు; పారమేష్ఠ్య = బ్రహ్మలోకమును; కామ = ఆకాంక్షను; అనుమోది = కోరువాడు; ఐ = అయ్యి; కావింపనున్నాడు = చేయబోతున్నాడు; రాజసూయ = రాజసూయము అను; మహా = గొప్ప; అధ్వరంబున్ = యజ్ఞమును; నిష్ఠన్ = శ్రద్ధగా; ఠవణింపన్ = ప్రవర్తిల్లచేయుట; లోక = లోకాచారమును; విడంబన = అనుసరించుట; అర్థంబు = కోసము; కాక = అంతే తప్పించి; పరికింపన్ = విచారించగా; తన = అతని; కున్ = కి; ఆత్మబంధువు = దగ్గరిచుట్టమవు; భక్త = భక్తుల ఎడ; వత్సలుడవు = వాత్సల్యము కలవాడ; పరమ = సర్వోత్కృష్ణమైన; పూరుషుడవు = పురుషుడవు, కారణభూతుడువు; యజ్ఞ = యజ్ఞములను; రక్షకుడవు = కాపాడువాడవు; యజ్ఞ = యజ్ఞ ఫలమును; భోక్తవు = పరిగ్రహించు వాడవు; అగు = ఐన; భవత్ = నీ యొక్క; సేవ = సేవ; చాలదే = సరిపడదా, సరిపడును; సుగతిన్ = సద్గతిని; పడయన్ = పొందుటకు; ఐనన్ = అయినను; నీ = నీ యొక్క; మేనబావ = మేనత్తకొడుకు; ధర్మాత్మజుండు = ధర్మరాజు; అతనిన్ = అతని యొక్క; యఙ్ఞంబున్ = యజ్ఞమును; రక్షింపన్ = కాపాడుట; అంబుజాక్ష = కృష్ణా; వలయున్ = చేయవలెను; విచ్చేయుము = పొమ్ము; అచటి = అక్కడి; కిన్ = కి; వలనుమెఱసి = వైభవముప్రకాశింపగా.

భావము:

“ఓ కృష్ణమహాప్రభు! కమలాక్షా! నీకు తెలియనిది ఏమీ లేకపోయినా, ఒక విషయం విన్నవిస్తాను, విను. ధర్మరాజు బ్రహ్మలోకమును ఆశించి రాజసూయయాగం చేయబోతున్నాడు. పరికించి చూస్తే, భక్తవత్సలుడవూ; పరమపురుషుడవూ; రక్షకుడవూ; యజ్ఞభోక్తవూ; ఫలప్రదాతవూ; ఆత్మబంధుడవూ అయిన నీ సేవ చాలదా సమస్త సౌభాగ్యాలు పొందటానికి. అయినా అతడు యజ్ఞంచేయాలని అనుకోవడం లోకాచారాన్ని అనుకరించం కోసమే తప్ప మరొకటి కాదు. నీ మేనబావ ధర్మజుడు. ఆయన చేయబోయే యజ్ఞాన్ని రక్షించడానికి నీవు రావలసి ఉంది.