దశమ స్కంధము - ఉత్తర : కాళిందీ భేదనంబు
- ఉపకరణాలు:
అంత జలకేళి సాలించి సంతసంబు
నందుచుండ వినీలవస్త్రాదిరత్న
మండనంబులుఁ గాంచనమాలికయునుఁ
దెచ్చి హలి కిచ్చి చనె నా నదీలలామ.
టీకా:
అంతన్ = పిమ్మట; జలకేళిన్ = జలకాలాటలను; చాలించి = ఆపి; సంతసంబున్ = సంతోషమును; అందుచుండన్ = పొందుచుండగా; వినీల = మిక్కిలి నల్లనైన; వస్త్ర = బట్టలు; ఆది = మొదలయినవి; రత్న = రత్నాల; మండనంబులున్ = ఆభరణములు; కాంచన = బంగారు; మాలికయునున్ = గొలుసు; తెచ్చి = తీసుకువచ్చి; హలి = బలరాముని; కిన్ = కి; ఇచ్చి = ఇచ్చి; చనెన్ = వెళ్ళిపోయెను; ఆ = ఆ; నదీలలామ = యమున {నదీలలామ - నదులలో లలామ (శ్రేష్ఠురాలు), యమున}.
భావము:
అలా జలకేళి ముగించి బలరాముడు ఆనందిస్తున్న సమయంలో, కాళిందీనది నీలం వస్త్రాలూ, రత్నాలంకారాలూ, బంగారు హారం తీసుకు వచ్చి ఆయనకు బహూకరించింది.