దశమ స్కంధము - ఉత్తర : శివ కృష్ణులకు యుద్ధ మగుట
- ఉపకరణాలు:
వరబాహాబలశాలి యా హలి రణావష్టంభ సంరంభ వి
స్ఫురదుగ్రాశనితుల్యమైన ముసలంబుం బూన్చి వ్రేసెన్ బొరిం
బొరిఁ గుంభాండక కూపకర్ణులు శిరంబుల్ వ్రస్సి మేదంబు నె
త్తురుఁ గర్ణంబుల వాతనుం దొరఁగ సంధుల్ వ్రీలి వే చావఁగన్.
టీకా:
వర = శ్రేష్ఠమైన; బాహాబలశాలి = భుజబలము కలవాడు; ఆ = ఆ ప్రసిద్ధుడైన; హలి = బలరాముడు {హలి - హలము ఆయుధముగా కల వాడు, బలరాముడు}; రణ = యుద్ధము నందు; అవష్టంభ = గర్వము, పూనిక యొక్క; సంరంభ = వేగిరపాటు; విస్ఫురత్ = బాగా ప్రకాశించుచున్న; ఉగ్ర = భయంకరమైన; అశని = వజ్రాయుధముతో; తుల్యము = సమానము; ఐన = అయిన; ముసలంబున్ = రోకలిని; పూన్చి = ధరించి; వ్రేసెన్ = కొట్టెను; పొరింబొరిన్ = బురబుర; కుంభాండక = కుంభాండకుడు; కూపకర్ణులున్ = కూపకర్ణుల; శిరంబుల్ = తలలు; వ్రస్సి = పగిలి; మేదంబున్ = మెదడు; నెత్తురు = రక్తము; కర్ణంబులన్ = చెవులనుండి; వాతనున్ = నోటినుండి; తొరగన్ = కారుతుండగా; సంధుల్ = కీళ్ళు; వ్రీలి = విడిపోయి; వే = వెంటనే; చావగన్ = చచ్చిపోవునట్లుగా.
భావము:
పరాక్రమశాలియైన బలరాముడు వజ్రాయుధంతో సమానమైన తన రోకలిని చేపట్టి, కుంభాండక కూపకర్ణులను ఎదురుకొన్నాడు. ఆ ఆయుధం దెబ్బలకు వారిద్దరూ నెత్తురు కక్కుకుని అసువులు వీడారు.