దశమ స్కంధము - ఉత్తర : చిత్రరేఖ పటంబున చూపుట
- ఉపకరణాలు:
వికచాంభోరుహపత్రనేత్రుఁ డగు గోవిందుండు దాఁ బూను నం
దక చక్రాబ్జ గదాది చిహ్నములచేతన్ వాసుదేవాఖ్య ను
త్సుకుఁడై యెప్పుడు మచ్చరించు మదిఁ గృష్ణుండన్ననేమేటి పౌం
డ్రకుఁ గాశీశసఖుం గనుంగొనుము వేడ్కం జంద్రబింబాననా!
టీకా:
వికచ = వికసించిన; అంభోరుహ = తామర; పత్ర = ఆకుల వంటి; నేత్రుడు = కన్నులు కలవాడు; అగు = ఐన; గోవిందుండు = కృష్ణుడు; తాన్ = అతను; పూను = ధరించునట్టి; నందక = నందకము అను ఖడ్గము; చక్ర = చక్రాయుధము; అబ్జ = పద్మము; గదా = గదాయుధము; ఆది = మున్నగు; చిహ్నముల = గుర్తుల; చేతన్ = వలన; వాసుదేవ = వాసుదేవుడు అను; ఆఖ్యన్ = పేరుతో; ఉత్సుకుడు = ఉత్సాహము కలవాడు; ఐ = అయ్యి; ఎప్పుడున్ = ఎల్లప్పుడు; మచ్చరించున్ = కోపించును; మదిన్ = మనస్సు నందు; కృష్ణుండు = కృష్ణుడు; అన్నన్ = అనిన పక్షమున; ఏన్= నేనే; మేటి = ఘనుడను; పౌండ్రకున్ = పౌండ్రకుని; కాశీశ = కాశీరాజునకు; సఖున్ = చెలికాని; కనుంగొనుము = చూడుము; వేడ్కన్ = కుతూహలముతో; చంద్రబింబాననా = చంద్రముఖీ.
భావము:
ఓ ఇందుముఖీ! ఇతడు పౌండ్రకుడు పద్మాక్షుడైన గోవిందుడు ధరించే నందకమనే ఖడ్గమూ; సుదర్శనమనే చక్రమూ; పాంచజన్యమనే శంఖమూ; కౌమోదకి అనే గదా మొదలైన వానిని ధరించి వాసుదేవు డనే పేరుపెట్టుకుని, శ్రీకృష్ణుని మీద మాత్సర్యం పెంపొందించుకున్నాడు; కాశీరాజుకు ఆప్తమిత్రుడు.