దశమ స్కంధము - పూర్వ : కాళియుని పూర్వకథ
- ఉపకరణాలు:
అనిన విని “మునీంద్రా! యేమి కారణంబునఁ గాళియుండు భుజగనివాసం బైన రమణకద్వీపంబు విడిచె? నతం డొక్కరుండును గరుడున కేమి తప్పుఁ దలంచె?” నని నరవరుం డడిగిన మునివరుం డిట్లనియె.
టీకా:
అనినన్ = అని చెప్పగా; విని = వినినవాడై; ముని = మునులలో; ఇంద్రా = శ్రేష్ఠుడా; యేమి = ఏ; కారణంబునన్ = నిమిత్తమై; కాళియుండు = కాళియసర్పరాజు; భుజగ = పాములకు; నివాసంబు = ఉనికిపట్టు; ఐన = అయిన; రమణక = రమణక మనెడి; ద్వీపంబు = ద్వీపమును {ద్వీపము - సప్తద్వీపములలోనిది}; విడిచెన్ = వదలిపెట్టెను; అతండు = అతను; ఒక్కరుండును = ఒక్కడు; గరుడున్ = గరుత్మంతుని; కిన్ = కి; ఏమి = ఏమి; తప్పు = అపకారము; తలంచెను = తలపెట్టెను; అని = అని; నరవరుండు = రాజు, పరీక్షిత్తు; అడిగినన్ = అడుగగా; ముని = మునులలో; వరుండు = ఉత్తముడు; ఇట్లు = ఈ విధముగ; అనియె = పలికెను;
భావము:
అలా శుకముని చెప్పగానే పరీక్షిన్మహారాజు ఇలా అడిగాడు. “మునీంద్రా! పాములకు నివాసమైన రమణకద్వీపాన్ని కాళీయుడు ఎందుకు వదలిపెట్టాడు? అతడొక్కడూ గరుత్మంతునికి ఏమి అపచారం చేసాడు.” అప్పుడు శుకయోగి ఇలా అన్నాడు.